stowarzyszenie

Temat pracy: Formalno-prawne oraz organizacyjne działania zmierzające do rozpoczęcia działalności stowarzyszenia.

I. WSTĘP

Jednym z podstawowych praw obywatelskich, gwarantowanych przez Konstytucje, jest prawo do swobodnego zrzeszania się. Celem tego opracowania jest przedstawienie krótkiego, praktycznego opisu podstawowych formalności związanych z zakładaniem stowarzyszenia jako jednej z form gromadzenia się.

Postaram się przedstawić ogólne informacje dotyczące stowarzyszenia, jego charakter i cele jakim ma służyć oraz scharakteryzuje poszczególne rodzaje stowarzyszeń. W dalszej części pracy umieściłam informacje na temat rejestracji Stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz informacje na temat księgowości prowadzonej przez stowarzyszenie.

II. INFORMACJE OGÓLNE

Zgodnie z ustawą z 7 kwietnia 1989 roku „Stowarzyszenie” definiujemy jako dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach nie zarobkowych. Innymi słowy mówiąc jest to grupa osób ( przyjaciół, znajomych czy członków rodziny), którzy skupiają się wokół wspólnych celów czy ideologii.

Stowarzyszenie odznacza się czterema podstawowymi cechami, które doskonale oddają jego charakter. Są to:

Dobrowolność, która polega na nieprzymuszonej przynależności do istniejącego już stowarzyszenia oraz nieograniczonej swobodzie w przypadku gdy chcemy z niego wystąpić.
Samorządność oznacza, że dane stowarzyszenie kieruje się własnymi regułami i normami wewnętrznymi. Jest ono niezależne wobec podmiotów zewnętrznych.
Trwałość, dotyczy celów stowarzyszenia, a nie określonych osób wchodzących w jego skład. Oznacza to, że stowarzyszenie będzie istniało niezależnie od składu osobowego (pod warunkiem, że liczy ono co najmniej 15 osób w przypadku stowarzyszenia zarejestrowanego lub 3 osoby w przypadku stowarzyszenia zwykłego).
Nie zarobkowy cel tzn. celem stowarzyszenia nie jest czerpanie korzyści materialnych. Cecha ta odróżnia stowarzyszenie od innych podmiotów np. spółek handlowych.

Po bliższym zapoznaniu się z definicją stowarzyszenia należy zastanowić się kto może je tworzyć.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 stowarzyszenie mogą tworzyć obywatele Polski, którzy ukończyli 18 lat, nie są ubezwłasnowolnieni oraz nie są pozbawieni praw publicznych. Małoletni którzy nie ukończyli 16 roku życia mogą należeć do stowarzyszenie jeżeli wyrażą na to zgodę jego prawni opiekunowie natomiast osoby w wieku 16- 18 lat mogą należeć do stowarzyszenie lecz mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

W skład stowarzyszenia mogą również wchodzić cudzoziemcy nie mieszkający na terenie Polski jeżeli status stowarzyszenia przewiduje taką możliwość.

III. RODZAJE STOWARZYSZEŃ

Istnieje kilka rodzajów stowarzyszeń i często są ze sobą mylone. Warto więc wyjaśnić, że choć najpopularniejsze jest stowarzyszenie zarejestrowane w KRS i to jemu chciałabym poświecić najwięcej uwagi to istnieją też inne rodzaje stowarzyszeń.

W uproszczeniu stowarzyszenia można podzielić na :

Stowarzyszenia zwykłe,
Stowarzyszenia zarejestrowane w KRS,
Związki stowarzyszeń,
Kluby sportowe tzw. stowarzyszenia kultury fizycznej.

Związki stowarzyszeń często zwane federacjami tworzone są z przynajmniej 3 stowarzyszeń. Tak jak inne stowarzyszenia związki działają w oparciu o ustawę o stowarzyszeniach. Musi więc on posiadać statut z wyraźnie zapisanymi wymogami ustawowymi oraz należy go zarejestrować w KRS.

Kluby sportowe działające w formie stowarzyszenia są podstawową jednostką organizacyjną realizującą cele i zadania kultury fizycznej. Cele te zostały sformułowane w ustawie o kulturze fizycznej jako „dbałoś o prawidłowy rozwój psychofizyczny i zdrowie wszystkich obywateli”. Aby kluby sportowe mogły zacząć działać w charakterze stowarzyszenia należy zarejestrować je u starosty ( w przypadku gdy nie prowadzą one działalności gospodarczej) lub w KRS ( gdy prowadzą działalność gospodarczą).

Stowarzyszenia zwykłe określone zostało jako uproszczona forma stowarzyszenia. Nie posiada ono osobowości prawnej a swój cel społeczny realizuje w oparciu o ustalony regulamin. Ma ono ograniczony zakres uprawnień, i tak nie może łączyć się w związki stowarzyszeń, zrzeszać osób prawnych, prowadzić działalności gospodarczej, przyjmować darowizn, spadków, otrzymywać dotacji czy korzystać z ofiarności publicznej. Jedynym Środkiem finansowania stowarzyszenia zwykłego są składki jego członków, które są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych

Stowarzyszenie zwykłe musi składać co najmniej z 3 osób, które musze spełniać określone kryteria ( kryteria te są takie same jak w przypadku członków stowarzyszenia zarejestrowanego o którym będzie mowa w dalszej części pracy). Po uchwaleniu nazwy, określeniu celu oraz regulaminu działalności członkowie zgłaszają, w formie pisemnej, utworzenie stowarzyszenia do organu nadzorującego

( starosty lub prezydenta miasta). Musi ono uzyskać REGON i NIP oraz konto bankowe.

Utworzenie stowarzyszenia zwykłego jest prostsze niż rejestracja stowarzyszenia w KRS. Musi ono jednak prowadzić taką samą księgowość oraz sprawozdawczość jak stowarzyszenie zarejestrowane.

Kolejną i najbardziej popularną formą prowadzenia działalności społecznej jest stowarzyszenie zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Stowarzyszenie to musi składać się co najmniej z 15 osób których zadaniem jest uchwalenie statutu, wybranie komitetu założycielskiego, przygotowanie dokumentów potrzebnych do rejestracji a następnie złożenie tych dokumentów w KRS. W odróżnieniu od stowarzyszenie zwykłego może ono przyjmować darowizny, spadki czy dotacje. Może zawierać umowy na realizację zadań publicznych, prowadzić działalność gospodarczą oraz współpracować z administracją i biznesem.

O tym, którą formę stowarzyszenia wybrać decydują założyciele stowarzyszenia. Podstawowym kryterium wyboru są cele i ideologie jakie ma ono spełniać.

IV. ETAPY REJESTRACJI STOWARZYSZENIA W KRS.

Pierwszym etapem prowadzącym do zarejestrowania stowarzyszenia jest zwołanie zebrania założycielskiego, na którym członkowie stowarzyszenia ( co najmniej 15 osób) podejmują oficjalną decyzje o powołaniu danego stowarzyszenia. Założyciele muszą opracować:

Wstępny projekt statusu stowarzyszenia, który musi zawierać:

nazwę stowarzyszenia,
teren działania i siedzibę,
sposoby nabycia czy utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,
cele i sposoby ich realizacji,
sposoby zaciągania zobowiązań majątkowych,
władze stowarzyszenia i sposób ich wyboru
sposób uzyskiwania środków finansowych,
zasady wprowadzania zmian w status,
sposób rozwiązania się stowarzyszenia,

Listę członków założycieli, zawierającą komplet danych o każdym z nich

Imię i nazwisko Data i miejsce urodzenia Miejsce zamieszkania Podpis

LISTA CZŁONKÓW ZAŁOŻYCIELI STOWARZYSZENIA ... (PRZYKŁADOWY WZÓR)

My niżej podpisani założyciele stowarzyszenia o nazwie: Stowarzyszenie ..........................,

z siedzibą w .......................... przy ul. ..............................., obecni na zebraniu w

dniu ..................... 2004 r., świadomi odpowiedzialności prawnej - oświadczamy, że spełniamy

warunki określone w art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach:

Uchwałę o powołaniu organizacji:

Uchwała nr 1

Zebrani w dniu ........................... 2003 r. w .............................. postanawiają założyć

stowarzyszenie, którego pełna nazwa będzie brzmieć: Stowarzyszenie ..........................., z

siedzibą w .............................. przy ulicy ............................... . Uchwała została przyjęta

przez zebranych jednogłośnie / Za uchwałą głosowało ............... osób.

Uchwałę o wyborze komitatu założycielskiego

Uchwała nr 2

Zebrani zgłosili następujące kandydatury na członków Komitetu Założycielskiego:

1. ..............................

2. ..............................

3. .............................. itd.

W wyniku glosowania jawnego kandydaci do Komitetu Założycielskiego otrzymali

LISTA CZŁONKÓW ZAŁOŻYCIELI STOWARZYSZENIA ... (PRZYKŁADOWY WZÓR)

My niżej podpisani założyciele stowarzyszenia o nazwie: Stowarzyszenie

..........................,

z siedzibą w .......................... przy ul. ..............................., obecni na zebraniu w

dniu ..................... 2004 r., świadomi odpowiedzialności prawnej - oświadczamy, że spełniamy

warunki określone w art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach:

następujące ilości głosów:

1. .............................. ; 2. ......................... ; 3. .......................... itd.

Wobec tego członkami Komitetu Założycielskiego wybrani zostali:

1. ..............................

2. ..............................

3. ..............................

Założyciele Stowarzyszenia ..........................., z siedzibą w .............................. przy

ulicy .............................., upoważniają członków Komitetu Założycielskiego w wymienionym

powyżej składzie do zarejestrowania Stowarzyszenia ........................... w

Sądzie ................................... w ................................. .

Uchwałę o wyborze zarządu
Uchwałę o wyborze organu kontroli wewnętrznej

Po zakończeniu zebrania komitet założycielski odpowiada za formalności związane z rejestracją, czyli musi wypełni właściwe formularze oraz skompletować wymagane dokumenty i załączniki.

Kolejnym krokiem prowadzącym do zarejestrowania stowarzyszenia jest złożenie wniosku o rejestrację w KRS. Sądem właściwy dla rejestracji stowarzyszeń jest sąd rejonowy, mający siedzibę w mieście będącym siedzibą wojewody. Adresy poszczególnych sądów można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wniosek ten składa się z formularzy i załączników, które należy złożyć w dwóch oryginalnych egzemplarzach. Podstawowym formularzem jest formularz KRS- W20, do którego należy dołączyć formularz KRS-WK, KRS-WF, KRS-WM oraz dokumenty uprzednio przygotowane na zebraniu założycielskim. Dokumenty te należy złożyć w odpowiednim sądzie, w przeciągu 7 dni od dnia zamknięcia zebrania założycielskiego. Sąd ma 3 miesiące na rozstrzygnięcie wniosku o zarejestrowanie stowarzyszenia, po czym zawiadamia założycieli i organ nadzorujący o podjętej decyzji. W przypadku gdy statut stowarzyszenia nie jest zgodny z Konstytucją lub innym przepisami prawa Krajowy Rejestr Sądowy nie wyraża zgody na założenie stowarzyszenia. Jeżeli założyciele takiego stowarzyszenia nie zgadzają się z decyzją KRS przysługuje im prawo do odwołania. Mogą oni w przeciągu 7 dni od dnia otrzymania decyzji zaskarżyć ją do sądu rejonowego.

Od dnia 29 czerwca 2003 roku postępowanie w sprawach o wpis stowarzyszeń do KRS jest zwolnione z opłat sądowych, z wyjątkiem wpisów do rejestru przedsiębiorców.

Po rejestracji w KRS a przed podjęciem działalności, każde stowarzyszenie musi załatwić pewne formalności, do których zaliczamy:

REGON- organizacja musi złożyć druk RG-1 i jego załączniki we właściwym urzędzie statystycznym. Otrzymany numer REGON należy zgłosić do KRS na urzędowym formularzu KRS- Z20, do którego obowiązkowo należy dołączyć formularz KRS - ZY.
Konto bankowe.
NIP- Organizacji musi złożyć w Urzędzie Skarbowym wypełniony druk NIP-2 oraz kopie dokumentów potwierdzających zgłaszane informacje ( wypis z KRS, zaświadczenie o numerze regon, umowa o posiadaniu lokalu oraz informacje bankowe). Zgłaszając NIP należy złożyć do KRS formularz KRS Z20 wraz z załącznikiem KRS0 ZY oraz zaświadczeniem o nadaniu NIP.

V. KSIĘGOWOŚĆ W STOWARZYSZENIU

Stowarzyszenie prowadzące działalność gospodarczą prowadzi księgowość pełną, czyli za pomocą księgi głównej według ustalonego planu kont, a najważniejszym dokumentem opisującym sytuację w stowarzyszeniu pod względem finansowym, jest coroczne sprawozdanie finansowe.

W przypadku gdy stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej stosuje się księgowość uproszczoną a sprawozdanie sporządza się wg wzoru określonego w Rozporządzeniu Ministra Finansów. Takie sprawozdanie składa się z bilansu, rachunku wyników oraz rachunku zysków i strat.

Teraz przyjrzyjmy się opodatkowaniu stowarzyszenia. Stowarzyszenie jako osoby prawne są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Podlegają one ogólnym regułom podatkowym co oznacza, że ustalają one dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich dochód został osiągnięty. Bez znaczenia pozostaje, zatem czy dochód został osiągnięty przez Stowarzyszenie z działalności statutowej, czy z gospodarczej.

Ponieważ Stowarzyszenie realizuje cele statutowe, które nie pokrywają się z celami wymienionymi w art. 17 ust. 1 pkt. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych- nie może ono korzystać ze zwolnienie z obowiązku składania deklaracji miesięcznych CIT-2.

VI. PODSUMOWANIE

Podsumowując, należy stwierdzić, że jeżeli jakaś grupa osób ma wspólne cele lub zainteresowania, warto rozważyć prowadzenie działalności społecznej lub gospodarczej w formie stowarzyszenia. Niniejsza publikacja przedstawia najważniejsze zagadnienia, z którymi zetkną się osoby zakładające własne stowarzyszenie, a także wyjaśnia jakie formalności należy wypełnić, jeśli podejmiemy decyzję o działalności w formie prawnej.

VII. BIBLIOGRAFIA