Tytuł: JOGASUTRY
Autor:Śri Patańdźali
Z sanskrytu przetłumaczył: + Leon Cyboran
("Klasyczna joga indyjska")
I. O samadhi, czyli skupieniu
1.I nauczanie jogi
2.Joga - powściągnięciem zjawisk świadomości
3.Wtedy - stan widza w swojej naturze
4.Lub ma naturę wspólną ze zjawiskiem
5.Zjawiska - pięciorakie; uciążliwe i nieuciążliwe
6.Miary poznawcze, wypaczenie, fantazjowanie, sen, przypomnienie
7.Naoczność, poznanie rozumowe, przejęcie poznania-miarami poznawczymi
8.Wypaczeniem - błędne poznanie nie oparte na naturze rzeczywistości
9.Fantazjowanie - pozbawione rzeczywistości, będące następstwem poznania słów
10.Sen - zjawiskiem z podporą pratjaji pustki
11.Przypomnienie nie dopuszcza do zanikania przeżytego przedmiotu
12.Powściągnięcie ich ćwiczeniem i bezpragnieniowością
13.Ćwiczenie - dążeniem do stałości w nim
14.Uprawiane długi czas, nieprzerwanie, ze skupioną uwagą - trwałym stopniem
15.Uświadamianie panowania wolnej od pragnienia przedmiotu widzialnego i objawionego - bezpragnieniowością
16.Wyższe od niej - niepragnienie gun mającej rozpoznanie puruszy
17.W następstwie postaci myślenia, przenikania, błogości, stanu "jestem" - z uświadomieniem
18.Po ćwiczeniu z pratjają ustania, z resztką sanskar - inna
19.Pratjaja naturalna - u bezcielesnych i rozpuszczonych w prakrti
20.U innych w następstwie wiary, energii, pamiętliwości, skupienia i poznania prawdy
21.U ostro-potężnych - bliskie
22.Z powodu słabości, średniości i nadmierności - wyższy nawet od nich
23.Lub przez skupianie się na Iśwarze
24.Iśwara - szczególnością puruszy, nietknięty uciążliwościami, karmanem, owocowaniem, złożem
25.W nim nieprzewyższalny zalążek wszechwiedzącego
26.Mistrzem nawet pradawnych z powodu nieograniczenia czasem
27.Jego nazwą - pranawa
28.Powtarzanie jej i kontemplowanie jej znaczenia
29.Przez to - zarówno dojście do wewnętrznego "ja", jak i zanik przeszkód
30.Choroba, otępienie, niezdecydowanie, nieskupianie się, brak energii, niepowściągliwośc, błędne poznanie, nieosiągnięcie stopnia, nieumocnienie się - oto przeszkody rozpraszające świadomość
31.Cierpienie, złe samopoczucie, drżenie ciała, wdech i wydech - symptomami rozproszenia
32.Dla usunięcia ich - ćwiczenie z jedną tattwą
33.Przez pielęgnowanie życzliwości, współczucia, zadowolenia, tolerancji dla szczęścia, nieszczęścia, dobra i zła - oczyszczenie świadomości
34.Lub przez wydychanie, wstrzymywanie prany
35.Lub powstałe przeżycie unieruchamiające umysł
36.Lub beztroskie, jaśniejące
37.Lub świadomość pozbawiona pragnień jako przedmiot
38.Lub z poznaniem majaku, snu jako podporą
39.Lub przez kontemplację zgodnie z upodobaniem
40.Od najmniejszego atomu do największej wielkości jej panowanie
41.Z osłabionymi zjawiskami jak w kamieniu szlachetnym utkwienie w tym, zabarwienie się tym, czy jest to podmiot ujmowania, instrument ujmowania, czy przedmiot ujmowania - popadnięciem
42.Spośród tych zmnieszane z fantazjami słowa, rzeczy i pojęcia - popadnięciem z myśleniem
43.Po oczyszczeniu z przypomnień, jak gdyby pozbawione swojej natury, ujawniające samą tylko rzecz - bez myślenia
44.Tym samym objaśnia się - z przenikaniem i bez przenikania mające przedmiot subtelny
45.A przedmiotowość subtelna rozciąga się aż do alingi
46.Te same - skupieniem z zalążkiem
47.Po udoskonaleniu bez przenikania - czystość atmana
48.W niej poznanie pełne prawdy
49.Od poznania prawdy objawionej i rozumowej ma odmienny przedmiot z powodu szczególności rzeczy
50.Zrodzona z niego sanskara krępuje inne sanskary
51.Po powściągnięciu nawet tego, dzięki powściągnięciu wszystkiego - skupienie bez zalążka
II. O sadhanie, czyli drodze dojścia
1.Asceza, medytacja, skupienie się na Iśwarze - krijajogą
2.Dla wywołania skupienia i dla osłabienia uciążliwości
3.Niewiedza, stan "jestem", pragnienie, awersja, przywiązanie - uciązliwościami
4.Niewiedza - glebą dla pozostałych: uśpionych, osłabionych, wyłączonych, czynnych
5.Widzenie w nietrwałym, nieczystym, niewygodnym, bezjaźniowym trwałego, czystego, pomyślnego, jaźni - niewiedzą
6.Pozorna jedność natury mocy widzostwa i widzenia - stanem "jestem"
7.Pragnienie rodzi się w następstwie przyjemności
8.Awersja rodzi się w następstwie przykrości
9.Przywiązanie, płynące przez zabieganie o siebie, utrzymuje się nawet u wiedzącego
10.Te subtelne usuwa się przez powrotną drogę rozwoju
11.Ich zjawiska usuwa się kontemplacją
12.Złoże karmana, mające korzeń w uciążliwościach, może dać o sobie znać w obecnym, przyszłym żywocie
13.Gdy jest korzeń, to jest jego owocowanie jako wcielenie, okres życia, doznanie
14.One - skutkami przyjemnymi, przykrymi w zależności od zasługi lub przewinienia
15.Przez niewygody przemiany, udręki, sanskar i z powodu przeciwstawiania się zjawisk gun - wszystko tylko niewygodą dla rozpoznającego
16.Przedmiotem usuwania - niewygoda przyszła
17.Kontakt widza i przedmiotu widzenia - przyczyną przedmiotu usunięcia
18.Przedmiot widzenia ma naturę przejrzystości, aktywności i stałości, tworzy naturę elementów i narządów psychicznych, służy dla doznawania i uwalniania
19.Wisiesze, awisiesze, sama tylko linga i alinga są złożone z gun
20.Widz - samym tylko widzostwem; chociaż czysty, patrzy na pratjaję
21.Tylko dla niego istota przedmiotu widzenia
22.Chociaż zniszczony, gdy ma służenie zakończone, nie zniszczony z powodu wspólności z innymi niż on
23.Kontakt - przyczyną ujmowania natury mocy własności i właściciela
24.Jego przyczyną - niewiedza
25.Gdy jej nie ma, nie ma kontaktu - usunięcie - to jedyność widzostwa
26.Niezmącone poznanie rozróżniające - środkiem do usunięcia
27.Ma on siedmiorakie poznanie prawdy ustopniowane aż do kresu
28.Przez wypełnienie członów dodatkowych jogi, gdy zaniknie nieczystość, nastaje światło poznania rozróżniającego
29.Jamy, nijamy, asany, pranajama, pratjahara, dharana, dhjana, samadhi - ośmioma członami dodatkowymi
30.Niekrzywdzenie, prawda, niekradzenie, brahmaczarja, nieposiadanie - jamami
31.Nie ograniczone kastą, miejscem, czasem, okolicznościami, na wszystkich stopniach - wielkim ślubem
32.Oczyszczanie, zadowolenie, asceza, medytacje, skupienie się na iśwarze - to nijamy
33.Gdy atakują słabości - wytwarzanie przeciwieństwa
34."Słabości - krzywdzenie itd. czynione, nakłanianie do nich, pochwalanie ich - następstwem żądzy, gniewu, zaslepienia; drobne, średnie,wielkie; bezkresnym ich owocem - cierpienie, niewiedza" - oto stosowne przeciwdziałania
35.Po ugruntowaniu się w niekrzywdzeniu w jego obecności ustaje wrogość
36.Po umocnieniu się w prawdzie - zależność czynów i skutków
37.Po ugruntowaniu się w niekradzeniu zbliżają się wszelkie klejnoty
38.Po ugruntowaniu się w brahmaczarji - osiągnięcie mocy
39.Gdy trwa w nieposiadaniu, poznaje intuicyjnie stany wcieleń
40.Przez oczyszczanie - "unikanie" własnego ciała i niełączenie się z innymi
41.Czystość sattwy, pogoda umysłu, jednolitość, zwycięstwo nad narządami psychicznymi i zdolność widzenia atmana
42.Przez zadowolenie - osiągnięcie nieprzewyższalnego szczęścia
43.Moc nadludzka nad ciałem i narządami psychicznymi - na skutek zniknięcia nieczystości - dzięki ascezie
45.Moc nadludzka ze skupienia - dzięki skupieniu się na Iśwarze
46.Asana - nieruchoma i wygodna
47.Wraz z rozluźnieniem napięcia, połączeniem się z nieskończonym
48.Dzięki temu nie atakują pary przeciwieństw
49.Gdy to jest, przerywanie biegu wdechu i wydechu - pranajamą
50.Ma stany: zewnętrzny, wewnętrzny, stłumiony; ćwiczona miejscem, czasem, liczbą; długotrwała, subtelna
51.Czwarta - przekraczająca przedmiot zewnętrznego i wewnętrznego
52.Przez to znika zasłona przejrzystości
53.I zdolność umysłu do dharan
54.Gdy narządy psychiczne po oddzieleniu się od swoich przedmiotów niejako naśladują właściwą naturę świadomości - to pratjahara
55.Przez to najwyższe opanowanie narządów psychicznych
III.O wibhuti, czyli jogicznych mocach
1.Związanie świadomości z miejscem - dharaną
2.W tym jednostajność pratjaji - dhjaną
3.Ta sama mająca jaśnienie samej tylko rzeczy, jak gdyby pozbawiona swojej natury - samadhi
4.Trójka w jednym - sanjamą
5.Przez opanowanie jej światło poznania prawdy
6.Zastosowanie jej na stopniach
7.Trójka - wewnętrznym członem dodatkowym w porównaniu z poprzednimi
8.Nawet ona - zewnętrznym członem dodatkowym dla bez zalążka
9.Pokonanie i powstanie sanskar wyłaniania i powściągnięcia - przemianą powściągnięcia inherentną świadomości w momencie powściągnięcia
10.Jej potok wyciszony od sanskary
11.Zanik i powstanie stanu wszechsłużenia i jednolitości - przemianą skupienia świadomości
12.W nim zaś jednakowa pratjaja uciszona i powstała - przemianą jednolitości świadomości
13.Przez to objaśnia się przemianę cech, oznak czasowych i stanów w elementach i narządach psychicznych
14.Wyciszonym, powstałym i nieokreślonym cechom towarzyszy posiadacz cech
15.Odmiennośc następstw - przyczyną odmienności przemian
16.Sanjamą na trójce przemian - poznanie przeszłości i przyszłości
17.Zmnieszanie słowa, znaczenia i pratjaji przez [błędne] utożsamianie jednych z drugimi; przez sanjamę na rozdzieleniu tego - poznanie mowy wszelkich istot
18.Przez unaocznienie sanskary - poznanie poprzednich wcieleń
19.Pratjaji - poznanie cudzej świadomości
20.A nie z podporą, bo nie ma ono występowania przedmiotu
21.Przez sanjamę na postaci ciała, po stłumieniu jego mocy jako przedmiotu ujmowania, po oddzieleniu ujawniania dla oka - zniknięcie
22.Karman natychmiastowy i powolny; przez sanjamę na nim - poznanie kresu życia, lub z omenów
23.Na życzliwości itp. - potęgi
24.Na siłach siły słonia - itd.
25.Przez skierowanie światła przejawu - poznanie subtelnego, ukrytego, oddalonego
26.Poznanie wszechświata przez sanjamę na słońcu
27.Na księżycu - poznanie ładu gwiazd
28.Na gwieździe polarnej - poznanie ich ruchu
29.Na ośrodku pępkowym - poznanie ładu ciała
30.Na studzience gardła - ustanie głodu i pragnienia
31.Na nadi żółwiej - stałość
32.Na świetle głowy - widzenie siddhów
33.Lub od przejaśnienia - wszystko
34.Na sercu - wgląd w świadomość
35.Sattwy i puruszy absolutnie niezmieszanych wspólna pratjaja - doznaniem, bo służy komuś drugiemu; przez sanjamę służąca sobie poznanie puruszy
36.Stąd rodzą się: przejaśnienie, słyszenie, czucie, widzenie, smakowanie i powonienie
37.One w skupieniu - szkodliwym dodatkiem, w wyłonieniu - mocami
38.Przez rozluźnienie przyczyny związania i doświadczenie przejścia - wejście świadomości w inne ciało
39.Od pokonania udany - nieprzyleganie do wody, błota, kolców itp. oraz wyjście
40.Od pokonania samany - ogień
41.Przez sanjamę na związku przestrzeni z narządem słuchu - boska władza słyszenia
42.Przez sanjamę na związku ciała i przestrzeni i przez popadnięcie w stan lekki jak bawełna - poruszanie się w przestrzeni
43.Zjawisko sztuczne na zewnątrz - wielka bezcielesność; od niej - zanik przysłony przejrzystośći
44.Przez sanjamę na grubym, właściwej naturze,subtelnym, inherencji i celowości - pokonanie żywiołów
45.Stąd pojawienie się atomizacji itd., doskonałośc ciała i nieprzeszkadzanie ich cech
46.Uroda, wdzięk, siła, diamentowa zwartość - doskonałością ciała
47.Przez sanjamę na ujmowaniu, właściwej naturze, stanie "jestem", inherencji i celowości - pokonanie narządów psychicznych
48.Stąd - szybkość umysłu, stan bez narządów i pokonanie pradhany
49.Samo tylko rozpoznanie odmienności puruszy i sattwy ma zwierzchnictwo nad wszystkimi stanami i podmiotowość wszechpoznania
50.Przez nielgnięcie nawet do tego, po zaniku zalążka błędu - kajwalia
51.Przy zapraszaniu przez wzniosłych - nietworzenie lgnięcia i pychy z obawy nie życzonego sobie ponownego przylgnięcia
52.Przez sanjamę na momencie i jego następstwie - poznanie zrodzone z rozróżniania
53.Od tego postrzeganie ekwiwalencji, dzięki nieograniczeniu odmienności rodzajem, oznaką i miejscem
54.To poznanie zrodzone z rozróżniania - wyzwalające, ma wszechprzedmiot, ma przedmiot na wszelki sposób i jednocześnie
55.Gdy jednakowość czystości sattwy i puruszy - to jedyność
IV.O kajwali, czyli absolutnej wolności
1.Moce powstałe przez urodzenie się, leki , zaklęcia, ascezę i skupienie
2.Przemiana w inny rodzaj - przez wylew pierwiastków twórczych
3.Przyczyna wywoławcza - nie poruszająca pierwiastki twórcze, ale od niej przerwanie przeszkody, jak rolnik
4.Świadomości wytworzone z samej tylko świadomośći "jestem"
5.Przy zróżnicowaniu przejawu jedna świadomość porusza liczne
6.Spośród nich złożona z kontemplacji - bez złoża
7.Karman jogina - ani jasny, ani ciemny, trojaki - innych
8.Od niego przejaw wasan takich, które odpowiadają jego owocowaniu
9.Chociaż poprzedzielanych rodzajem wcieleń, miejscem i czasem - bezpośrednie następstwo przypomnień i sanskar z powodu jednorodności
10.A ich bezpoczątkowość - z powodu wieczności pragnienia
11.Z powodu łącznego wyznaczania przez przyczynę, skutek, złożę i podporę świadomościową, gdy tych brak - brak ich
12.Przeszłe i przyszłe z własnej natury jest - z powodu różnicy form czasowych i cech
13.Te zjawione i subtelne mają naturę gun
14.Od pojedynczości(jedności) przemiany - realność rzeczy(wistości)
15.Z powodu zróżnicowania świadomości przy tożsamości rzeczy, drogi tych dwu - oddzielnie
16.A rzecz nie jest zależna od pojedyńczej świadomości, bo nie byłaby dla niej źródłem poznania; wtedy co by to było?
17.Zależnie od zabarwienia się nią świadomości - rzecz poznawana, lub nie poznawana
18.Zawsze są poznawane zjawiska świadomości - z powodu nieprzemienialności puruszy, ich pana
19.Nie jest ona samoświetlna z powodu bycia przedmiotem widzenia
20.A nieujmowanie obu w jednej chwili
21.Jako przemiot widzenia innej świadomości - nadmierne związanie intuicyjnej świadomośći z intuicyjną świadomością i pomieszanie przypomnień
22.Od podmiotu uświadomienia, nie ulegającego zmnieszaniu - po popadnięciu w jego postać - doznanie swojej intuicyjnej świadomośći
23.Świadomość zabarwiona widzem i przedmiotem widzenia ma wszechrzecz
24.Chociaż ona pstrokata od niezliczonych wasan, służy dla innego - z powodu tworzenia kombinacji
25.U widzącego szczególnego - ustanie wytwarzania stanu atmana
26.Wtedy świadomość, skłonna do rozróżniania, przybliża kajwalię
27.W szczelinach tego - inne pratjaje, z sanskar
28.Porzucenie ich - mówiło się - jako uciążliwości
29.U obojętnego nawet wobec "wielkiej kontemplacji" od rozpoznania rozróżniającego w najwyższym stopniu - skupienie "spłukiwacz cech"
30.Od niego - zanik uciążliwości i karmana
31.Wtedy, od wieczności poznania pozbawionego wszelkiej przysłony i zamącenia, ma przedmiot poznania nikły
32.Potem - zakończenie następstwa przemian gun, mających służenie zakończone
33.Następstwo, zasadzające się na momentach, jest ujmowalne aż do kresu przemian
34.Przeciwrozwój gun, pustych dla puruszy - to jedyność, lub moc podmiotu świadomości utrzymująca się w swojej naturze