Fazy prania brudnych pieniędzy
W modelowym procesie prania brudnych pieniędzy wyróżnia się trzy fazy: lokowania, maskowania i integrowania.
Lokowanie (umiejscawianie) polega na wprowadzeniu nielegalnie zdobytych środków pieniężnych do systemu finansowego.
Na tym etapie stosuje się specyficzne techniki służące wprowadzeniu pieniądza do obrotu, a mianowicie:
wpłata gotówki na rachunek bankowy - W przypadku wielu, powtarzanych systematycznie wpłat, technikę tę określa się mianem structuringu.
smerfowanie - otwieranie rachunków bankowych przez wiele osób, które dokonują systematycznych wpłat poniżej określonych limitów.
mieszanie z dochodami z legalnej działalności gospodarczej - przestępcy wykorzystują podmioty gospodarcze o profilu działalności, gdzie przepływ gotówki jest duży i trudny do oszacowania.
wykorzystywanie kasyn i gier losowych - m.in. zakupywanie znacznej ilości żetonów o dużej wartości, a następnie zwracanie je z dyspozycją przelania „wygranej” na rachunek bankowy.
zlecenie przekazu zagranicznego będącego zapłatą za rzekome usługi świadczone przez zagranicznych kontrahentów;
wpłaty w spółce na podwyższenie kapitału zakładowego na fikcyjnego udziałowca
Maskowanie (ukrycie) - polega na nakładaniu na siebie wielu operacji w celu oddzielenia nielegalnie osiągniętych zysków od źródła ich pochodzenia.
Techniki wykorzystywane na tym etapie to:
seryjne wykorzystywanie przelewów i przekazów pieniężnych
transakcje instrumentami finansowymi
transfery pieniędzy z wykorzystaniem rachunków bankowych przedsiębiorstw
handel dobrami,
przelew na nieistniejące konto nieistniejącego klienta
Integrowanie (legitymizacja) - polega ona na znalezieniu odpowiednich pozorów i usprawiedliwieniu pojawienia się znacznych środków materialnych w legalnym obrocie gospodarczym.
Stosowane są na tym etapie takie działania jak:
zakup i sprzedaż drogich dóbr trwałych - wykorzystywane są przede wszystkim takie dobra jak nieruchomości, jachty, samochody, antyki.
zaciąganie i spłata kredytu - metoda ta polega na spłacie brudnymi pieniędzmi legalnie zaciągniętego kredytu przez przedsiębiorstwo pozostające pod kontrolą przestępców.
udzielanie pożyczek lub kredytów na atrakcyjnych warunkach legalnie działającym przedsiębiorcom;
zaciągnięcie kredytu zabezpieczonego depozytem- sprawca zakłada długoterminową lokatę, jednocześnie w innym banku, najczęściej zagranicznym, zaciąga kredyt na podstawie gwarancji bankowej zabezpieczonej lokatą.
Spółki offshore
Dosłowne tłumaczenie słowa „offshore” oznacza „poza lądem” i pierwotnie odnosiło się do wysp położonych u brzegów Europy i Ameryki. Charakteryzowały się one niskimi podatkami bądź ich brakiem i ułatwieniami formalnymi w zakresie tworzenia i rejestracji różnego typu podmiotów gospodarczych, w tym także banków i innych instytucji finansowych. Dzisiaj pojęcie „finansowe centrum offshore” kojarzy się z wolnością w zakresie prowadzenia działalności finansowej i zwolnieniem z podatków.
Centra offshore są to z reguły niewielkie terytoria, autonomiczne w znaczeniu publiczno-prawnym, niekiedy suwerenne państewka lub państwa, zlokalizowane najczęściej na małych wyspach rozsianych po morzach i oceanach, przeważnie niezbyt daleko od brzegów kontynentów, do których ciążą pod względem gospodarczym i politycznym
Spółka „offshore” to podmiot, który jest zarejestrowany w państwach zaliczanych do kategorii rajów podatkowych, natomiast prowadzi działalność poza jego granicami.
Zalety wykorzystania „offshore“
Absolutne utajnienie informacji
Ochrona majątku
Niskie lub zerowe opodatkowanie przychodów
Brak podatków z tytułu dziedzictwa lub darowizny
Ochrona przed inflacją
Ograniczenie obowiązków prawnych
Obniżenie kosztów eksploatacyjnych
Brak ograniczeń w rozporządzaniu ze środkami dewizowymi
Pomoc i ulgi od rządu lokalnego
Dane o właścicielach i dyrektorach spółek nie są powszechnie dostępne
Łatwy dostęp do północnoamerykańskich i europejskich rynków kapitałowych
Brak ograniczeń w handlu międzynarodowym
Zeznanie podatkowe nie jest wymagane
Brak limitów dotyczących importu/exportu
Brak kosztownej biurokracji
Sytuacja w Polsce
W sumie na liście krajów o najwyższym nielegalnym przepływie finansowym Polska uplasowała się na 13 miejscu z kwotą 106,486 miliardów dolarów.
Ustawa o praniu brudnych pieniędzy
Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. potocznie zwana ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy obliguje określone instytucje do przekazywania informacji o transakcjach zarejestrowanych zgodnie z ustawą. Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) uzyskuje informacje od instytucji obowiązanych i jednostek współpracujących, gromadzi, przetwarza i analizuje je w trybie określonym w ustawie oraz podejmuje działania w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W szczególności bada przebieg transakcji, które mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu.