ROTAWIRUSY - Biegunki wirusowe u świń
Etiologia, występowanie
- Rodzaj Rotavirus, rodzina Reoviridae
- Bardzo rozpowszechnione na całym świecie
- 90-100% loch ma Ab, podobnie u innych gatunków
- pH (HCl) i działanie soli (żółci)↓Oporne na
- Przeżywają kilka miesięcy w kale
- Dezynfekcja: formalina, lizol, chloramina
- Przyczyna biegunek cieląt, jagniąt, prosiąt, źrebiąt, szczeniąt, kociąt, królików, innych ssaków, też ptaków oraz niemowląt
- Ważne zwłaszcza w chowie masowym (dawka zarazka!)
- Wiele szczepów, serotypów i grup się wyróżnia
- Raczej nie przenoszą się na inne gatunki ani na ludzi
- Ale doświadczalnie można przenieść (i choroby u innych)
- Rezerwuar - dorosłe osobniki (mogą być trwałe infekcje)
- Ogromne ilości zarazka w kale (1011/g), zwłaszcza 3-4 dzień po infekcji
- Wnikają alimentarnie (skażona woda i pasza, żłoby, itp.)
Patogeneza
- Okres inkubacji bardzo krótki (12h - 3 dni)
- Wirus zakaża nabłonek wierzchołków kosmków
- Powoduje ich skrócenie, bez wiremii
- Niedojrzałe komórki nasuwają się z krypt, wydzielają mniej laktozy i gorzej wchłaniają glukozę, Na i K itp.
- Co sprzyja biegunce osmotycznej
- Niestrawiona laktoza sprzyja bakteriom (E. coli)
- Skutki tego są zależne od wieku, zjadliwości szczepu, oraz inwazji
- Od infekcji subklinicznych, przez lekkie biegunki do śmiertelnych, więc straty przyrostów + upadki
- Choroba zwykle u prosiąt ssących
- Odporność miejscowa dość krótkotrwała
- Ogólna dłuższa, ale zależna od serotypu
Rozpoznawanie i zwalczanie
- Nagła, silna biegunka zwłaszcza w 1-10 dniu życia
- Wykazanie wirusa w kale (ME, ELISA, PCR) lub tkankach (IF, ELISA, PCR i inne)
- Serologia - trudna interpretacja, bo one powszechne
- Leczenie: nawadnianie, głodówka, dobre warunki
- Ewentualnie osłona antybiotykowa (koszty!)
- Są szczepionki dla z żywym, atenuowanym wirusem
- Do szczepienia doustnego (!) loch prośnych
- Bo istotna jest odporność miejscowa (też bierna: siara, mleko)
- Lub doustnie dwudniowe prosięta się szczepi
- Ale różnice antygenowe szczepów osłabiają skuteczność
- Higiena!
Koronawirusy bydła
- Bardzo rozpowszechnione
- Nie przenoszą się na inne gatunki
- temperatura szybko go niszczy↑Wytrzymują pH 3.0, ale
- U dorosłego bydła wiele infekcji subklinicznych
- Wydalanie z kałem i zakażenie alimentarne
- Biegunki u cieląt w wieku 1 dzień - 3 tygodnie
- Okres inkubacji około 24 godzin
- Patogeneza, odporność, diagnostyka jak rotawirusy
- Podobne też problemy z immunoprofilaktyką
- „Zimowa biegunka bydła” (dorosłego) - koronawirusy?
- Koronawirus układu oddechowego bydła - rola niejasna