Bezpieczne wakacje
Zbliża się lato. Już niedługo wyjedziemy na wakacje i będziemy cieszyć się błękitnym niebem, słońcem i ciepłą wodą. W tych pełnych dniach beztroski nie możemy zapominać o własnym bezpieczeństwie.
Wakacje z piękną pogodą, spędzane w urokliwym miejscu z rodziną lub przyjaciółmi nie będą udane, jeżeli nie zadbamy o zdrowie. Każdego roku wiele osób ponosi śmierć wskutek utonięcia w wodzie lub przerywa swój urlop z powodu poparzeń słonecznych, udarów i innych dolegliwości. Jak się przed nimi chronić i jakich zasad przestrzegać, by móc w pełni cieszyć się wolnym czasem?
Opalaj się bezpiecznie
Dermatolodzy są zgodni: opalanie się powoduje przedwczesne starzenie się skóry i uszkodzenie jej struktur. Konsekwencją są zmarszczki, przebarwienia skóry, a nawet zmiany nowotworowe. Zbyt długie przebywanie na słońcu niesie ryzyko poparzeń, dlatego wskazany jest umiar w dawkowaniu sobie promieni słonecznych. Poparzona skóra jest bardzo wrażliwa na dotyk (odczuwamy ból), swędzi, staje się zaczerwieniona i pokryta pęcherzami. Po kilku dniach ulega złuszczeniu. Na poparzenia najbardziej narażone są okolice powiek, dekolt, brzuch, wewnętrzna część ud, brzeg nosa, uszy oraz wargi, a także dzieci, osoby starsze, z jasną karnacją i rudymi włosami.
Jeśli nie chcemy zepsuć sobie wakacji i leczyć poparzeń powinniśmy rozsądnie korzystać ze słońca, nosić czapkę i okulary przeciwsłoneczne. Pierwsze wyjście na słońce nie powinno trwać dłużej niż 20 minut. Pomiędzy godziną 11 a 15 najlepiej w ogóle zrezygnować z opalania, gdyż słońce działa wtedy najbardziej intensywnie. Skórę zabezpieczajmy preparatami z wysokim filtrem UV (wskaźnik SPF określa stopień działania ochronnego), które powinny być dostosowane do wieku, karnacji oraz warunków atmosferycznych. Kremy, mleczka należy rozprowadzać na skórze co najmniej 15 minut przed wyjściem na słońce, po zażyciu kąpieli, a także w trakcie opalania (co kilka godzin) i gdy się spocimy.
Udar mi niegroźny
Na porażenie słoneczne najbardziej narażone są dzieci, osoby starsze, otyłe, przyjmujące leki antydepresyjne, pod wpływem alkoholu, alergicy, chorzy na cukrzycę, choroby serca. Do udaru dochodzi, gdy w naszym ciele zgromadzi się zbyt wielka ilość ciepła i zaburzeniu ulega regulacja cieplna organizmu. Jeżeli mamy gorączkę, przyspieszony puls, jesteśmy osłabieni, towarzyszą nam wymioty, bóle głowy, nudności to doznaliśmy udaru. Inne objawy to utrata przytomności, zaczerwieniona skóra oraz brak pocenia się.
W takiej sytuacji konieczne jest schłodzenie ciała za pomocą zimnych i wilgotnych okładów, picie zimnych napojów, zażycie chłodnej kąpieli. W przypadku utraty przytomności należy ułożyć osobę w pozycji bocznej ustalonej i wezwać pogotowie. Jak bronić się przed udarem? Bardzo prosto. Nie przebywać długo na słońcu, nosić czapkę i okulary, pić dużo chłodnych napojów. A najlepiej przebywać w cieniu.
Uwaga na kleszcze i komary
W wakacje często przebywamy nad wodą albo spacerujemy po terenach zalesionych i parkach. Wilgotne, pełne drzew i roślin tereny są siedliskiem dla kleszczy i komarów. Niewielkie pajęczaki i owady mogą narobić nam sporo kłopotów. Zwłaszcza kleszcze są niebezpieczne, gdyż wywołują groźne choroby takie jak kleszczowe zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowych i boreliozę. Dlatego warto zaszczepić się przed planowanym wyjazdem (szczepionka chroni przed kleszczowym zapaleniem mózgu, niestety nie ma szczepionki na boreliozę). Szczepionkę podaje się w dwóch dawkach w odstępie 1- 3 miesięcy i chroni ona przed zakażeniem do roku.
Co jeszcze możemy zrobić, aby uniknąć spotkania z kleszczem? Podczas spaceru po parku lub lesie unikajmy przechodzenia przez krzaki i zarośla. Omijajmy zacienione i wilgotne miejsca. Ubierajmy długie spodnie, skarpetki, wysokie buty, koszule z długim rękawem oraz czapki. Ukąszenie przez kleszcza jest bezbolesne, dlatego po powrocie do domu należy dokładnie obejrzeć skórę, zwłaszcza na nogach, między włosami i pod pachami. W przypadku ugryzienia kleszcza trzeba za pomocą pęsety wyjąć go w całości ze skóry i zdezynfekować miejsce ukąszenia.
Latem najczęściej gryzą nas komary. Po ich ukąszeniu na naszej skórze tworzą się bąble, powstaje obrzęk i świąd. Odpowiednie ubranie i posmarowanie skóry preparatem przeciw ugryzieniom niekiedy wystarczą, aby odstraszyć komary. Czasem to jednak za mało. Swędzące po ugryzieniu miejsca można natrzeć octem, cebulą, spirytusem lub Amolem. Wspomóc możemy się również aerozolami, maściami dostępnymi w aptekach. Innym sposobem jest skrapianie ubrań i palenie w kominkach olejków eterycznych. Komary nie lubią zapachu cynamonu, mięty, goździka, cytryny, pomarańczy, wanilii i lawendy. Ochronić mogą nas też siatki w oknach lub moskitiery.
Groźna woda
Upał sprzyja kąpielom w morzu, jeziorach i basenach. Niestety, wielu urlopowiczów zapomina, że woda choć spokojna bywa też groźna. Kąpiel w miejscach niestrzeżonych, lekceważenie przepisów oraz głupota są najczęstszymi przyczynami utonięć lub kalectwa.
Zabroniona jest kąpiel w pobliżu mostów, zapór wodnych, portów, przy ujęciach wody pitnej, w wodzie gdzie występują wiry i zanieczyszczenia. Bezpieczne miejsca to takie, których strzegą ratownicy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Należy zwracać uwagę na znaczenie kolorów wywieszonych flag na kąpieliskach: czerwona oznacza zakaz kąpieli, biała - kąpiel dozwoloną. Przed wskoczeniem do wody nie wolno spożywać alkoholu, objadać się oraz zbyt długo przebywać na słońcu. W trosce o zdrowie lepiej też zrezygnować z brawury i nie skakać do wody „na główkę".
2