ORZECZENIE - JEGO TYPY I OKREŚLENIA. ( 2 GODZ. LEKCYJNE)

CELE OPERACYJNE:

Poziom wiadomości	A B	Uczeń: - zna rodzaje orzeczeń i jego określenia; - dostrzega związki między orzeczeniem a jego określeniami; - potrafi zdefiniować pojęcie: orzeczenie, dopełnienie, okolicznik; - zna rodzaje wypowiedzeń; - wie, jaką funkcję pełnią nieosobowe formy czasownika; - wie, na czym polega praca reportera.
Poziom umiejętności	C D	- potrafi wyszukać i nazwać orzeczenie; - rozpoznaje i nazywa określenia orzeczenia: dopełnienie i okolicznik; - właściwie posługuje się odpowiednimi terminami; - stosuje zasady kulturalnej dyskusji; - potrafi napisać krótką notatkę prasową; - stosuje zamiennie różne typy orzeczeń; - słucha swoich kolegów; - właściwie przekłada swoje myśli na komunikatywną, poprawnie zbudowaną wypowiedź.

METODY: rozmowa ukierunkowana, dyskusja, praca z tekstem, ćwiczenia.

POMOCE DYDAKTYCZNE: karty pracy, schemat, podręcznik.

FORMY PRACY: praca w grupach, zbiorowa, indywidualna.

TOK LEKCJI

1. Przywitanie, sprawdzenie listy obecności.

2. Swobodne odpowiedzi uczniów na pytania zapisane na tablicy:

- Co w zdaniu jest najważniejsze?

- Po czym poznasz, że wypowiedzenie jest zdaniem?

- Po czym poznasz, że wypowiedzenie jest równoważnikiem zdania?

- Ile części zdania ma najkrótsze wypowiedzenie?

- Co tworzy grupę orzeczenia?

3. Samodzielna praca uczniów.

Podkreśl orzeczenia w podanym tekście.

Wszystkie dzieci niech grzecznie siedzą w ławkach. Paulina doskonale zna gramatykę angielską. Joanna napisała list bezbłędnie. Chodź tu! Nie naprzykrzaj się mamie! Podałbyś mi zeszyt! Może wybierzemy się na wycieczkę? Niech on wreszcie się uspokoi.

Sprawdzenie poprawności wykonania ćwiczenia.

4. Przypomnienie wiadomości dotyczących nieosobowych form czasownika.

Samodzielne wykonanie ćwiczenia:

a) Przeanalizuj zdania. Podkreśl orzeczenia.

W naszej szkole przygotowano interesującą wystawę.

We wsi urządzono huczne wesele.

Rozpoczęto przebudowę mostu.

b) Uzupełnij wniosek:

Funkcję orzeczenia mogą też pełnić formy ………………… zakończone na -no, -to.

5. Praca w grupach.

Porównaj zdania w obu grupach. Podkreśl orzeczenia.

A	B
Oni byli dziś na wycieczce. Jutro będziemy śpiewać. Jacek jest w domu. Dawid zostanie po lekcjach w klasie. Jakub stał w kącie.	On jest trzeci na liście. Na pewno będziemy grzeczni. Jacek jest bohaterem dnia. Iga zostanie nauczycielką. Ona stała się wyrozumiała.

6. Omówienie schematu:

orzeczenie

↓ ↓

czasownikowe imienne

↓ ↓

łącznik orzecznik

7. Praca w grupach.

Przeanalizuj wypowiedzenia w zestawach A i B i odpowiedz:

- Czy możliwe jest opuszczenie łącznika?

- Co wtedy dzieje się z orzeczeniem?

- Jaki wyraz może występować w roli łącznika?

A. Jutro pogodnie. B. Wiedza to potęga.

Syn już zdrów. Wisława Szymborska to laureatka Nagrody Nobla.

Papieros jest twoim wrogiem.

Córka jakby zmęczona.

8. Omówienie efektów pracy poszczególnych grup.

9. Przypomnienie wiadomości dotyczących określeń orzeczenia:

a) dopełnienie i jego rola

b) rola okolicznika.

10. Samodzielne wykonanie ćwiczenia.

Podkreśl orzeczenie linią ciągłą, a jego określenia - falistą. Nad określeniami zapisz pytania.

Dwa małe kociaki oddaliśmy wczoraj na wieś.

Szybko przebiegłem przez szeroką ulicę.

Robotnicy trzymali się mocno drewnianej drabiny.

Rano koło sklepu zobaczyliśmy przywiązanego psa.

Wieczorem w ogrodzie dziecko bawiło się kolorowa piłką.

11. Ćwiczenie-zabawa: Jestem reporterem.

a) Czy potrafisz odpowiedzieć na pytania?

- Jakie wymagania stawia się dziennikarzom?

- Kiedy i w jakim celu reporter wybiera się w drogę? Dokąd musi się udać, aby uzyskać ciekawe informacje?

- Jakie pytania najczęściej stawia reporter?

b) Uzupełnij tabelę. Zastanów się, czego ona dotyczy.

pytanie	skrzyżowanie	park	szkoła	sklep
gdzie?	na środku, przed światłami, za światłami, na przejściu	na ławce, za drzewem, przy pomniku	w ławce, na boisku, przed szkołą, w klasie	na zapleczu, za ladą, przy kasie, w kolejce
dokąd?
kiedy?
w jakim celu?
dlaczego?
w jaki sposób?

c) Napisz kilkuzdaniową notatkę prasową o jakimś wydarzeniu. Wykorzystaj zebrane słownictwo. ( ćwiczenie to uczniowie kończą w domu).

---