Mięśnie kończyny górnej dzielimy na :
- mięśnie obręczy końćzyny górnej
- ramienia
- przedramienia
- ręki
Mięśnie obręczy kończyny górnej
Mięsień naramienny (m. deltoideus) - mięsień kształtu trójkątnego, podstawa ku górze, wierzchołkiem w dół. Przyczep początkowy : rozpoczyna się końcu barkowym obojczyka, na wyr. barkowym i na grzebieniu łopatki. Przyczep końcowy : pęczki mięśni kierują się ku dołowi i kończą się na guzowatości naramiennej kości ramiennej. Mięsień ten dzieli się na 3 części : cześć przednia - obojczykowa (pars clavicularis), część środkowo - barkowa (pars acromialis), część tylko - grzebieniowa (pars spinalis). Czynność : skurcz równoczesny - odwidzi ramię (najsilniejszy ze wszystkich odwodzicieli). Samodzielny skurcz wraz z częścią obojczykową mięśnia obojczykowego wysuwa do przodu i nawraca ramię. Również pociąga ramię ku tyłowi i odwraca je. Skurcz części obojczykowej pociąga odwiedzione ramię do przodu, zaś skurcz części grzebieniowej i barkowej - ku tyłowi. Unerwienie : pochodzi od nerwu pachowego.
Mięsień nadgrzebieniowy (m. supraspinatus) Przyczep początkowy : dół nadgrzebieniowy łopatki. Przyczep końcowy mięsień kieruje się w bok, biegnie pod wyrostkiem barkowym i kończy się na szczycie guzka większego kości ramiennej oraz w torebce stawu ramiennego. Czynność : jest mięśniem odwodzicielem, drugim po m. naramiennym. Unerwienie : pochodzi od nerwu nadłopatkowego
Mięsień podgrzebieniowy (m. infraspinatus) odwracacz. Przyczep początkowy : znajduje się na pow. grzbietowej łopatki w okolicy dołu podgrzebieniowego oraz na powięzi podgrzebiniowej. Przyczep końcowy : mięsień kieruje się do boku i nieco w górę i kończy się na guzku większym kości ramiennej. Część włókien wplata się w błonę włóknistą torebki stawu ramiennego. Czynność : odwraca ramię i napina torebkę stawową. Unerwienie : pochodzi od nerwu nadłopatkowego ze splotu ramiennego
Mięsień obły mniejszy (m. teres minor) odwracacz. Przyczep początkowy : rozpoczyna się na brzegu bocznym łopatki. Przyczep końcowy : guzek większy kości ramiennej oraz torebka stawu ramiennego. Czynność : odwraca ramię i napina torebkę stawową. Unerwienie : przez nerw pachowy ze splotu ramiennego
Mięsień obły większy (m. teres major) Przyczep początkowy : pow. grzbietowa kąta dolnego łopatki. Przyczep końcowy : biegnie ku górze przylega częściowo do mięśnia najszerszego grzbietu i kończy się na grzebieniu guzka mniejszego kości ramiennej. Czynność - razem z mięśniem najszerszym grzbietu bierze udział w ruchach : nawracania, przywodzenia, tyłozgięcia ramienia. Unerwienie : pochodzi od nerwu piersiowo - grzbietowego.
Mięsień podłopatkowy (m. subscscapularis) duży silny mięsień wypełniający dół podłopatkowy. Przyczep początkowy : cała pow. dołu podłopatkowego i powięzi podłopatkowej. Przyczep końcowy : biegnie do przodu od torebki stawu ramiennego, z która zrasta się częściowo, a kostny przyczep końcowy ma na guzku mniejszym kości ramiennej. Jest to silny mięsień gdyż jego utkanie jest pierzaste. Czynność : nawraca i przywodzi ramię. Unerwienie : nerw podłopatkowy ze splotu ramiennego.
Mięśnie ramienia dzielą się na grupę : przednią i tylną
Grupa przednia mięśni ramienia :
Mięsień dwugłowy ramienia (m. biceps brachii) Przyczep początkowy : składa się z dwóch głów - głowa długa rozpoczyna się na guzku nadpanewkowym łopatki leżącym w jamie stawu ramiennego. Ścięgno tej głowy biegnie nad głową kości ramiennej, przebija błonę włóknista torebki staw. i wydostaje się na zewnątrz stawu bruzda międzyguzkową. Otoczone wypustką błony maziowej zwaną pochewką maziową międzyguzkową (vagina synovialis intertubercularis). Głowa krótka - przyczepia się do wyr. kruczego łopatki razem z mięśniem kruczo - ramiennym. Przyczep końcowy : obie głowy łączą się na wysokości połowy ramienia i tworzą wspólny brzusiec. Brzusiec ten przechodzi w mocne ścięgno, przyczepia się na guzowatości kości promieniowej. Jest to mięsień dwustawowy. Najważniejsza funkcja : działanie na staw łokciowy. W stawie tym zgina i odwraca przedramię. Posiada również takie czynności jak : zgina ramię w stosunku do przedramienia, bierze udział w odwodzeniu ramienia. Głowa krótka stawu dwugłowego ramienia wraz z mięśniem kruczo - ramiennym zgina ramię. Bierze udział przy dźwiganiu ciężkich przedmiotów.
Mięsień kruczo - ramienny (m. coracobrachilais) Przyczep początkowy : razem z głową krótką mięśnia dwugłowego ramienia rozpoczyna się na wyr. kruczym łopatki. Przyczep końcowy : biegnie w dół i kończy się na kosci ramiennej w połowie długości trzonu. Czynność : razem z kością krótką mięśnia dwugłowego ramienia unosi ramię do przodu oraz przywodzi do ściany klatki piersiowej i nawraca.
Mięsień ramienny (m. brachialis) Pokryty jest przez mięsień dwugłowy ramienia. Przyczep początkowy : przednia pow. trzonu kości ramiennej poniżej przyczepu końcowego mięśnia naramiennego. Przyczep końcowy : włókna biegną ku dołowi, pokrywają torebkę stawu łokciowego i kończą się silnym ścięgnem na guzowatości kości łokciowej. Czynność : mięsień jednostawowy, silnie zgina przedramię w stawie łokciowym.
Grupa tylna mięśni ramienia :
Mięsień trójgłowy ramienia (m. triceps brachii) Przyczep początkowy : trzy głowy - długa, boczna, przyśrodkowa. Głowa długa rozpoczyna się na guzku podpanewkowym łopatki i leży między mięśniem obłym mniejszym i większym. Głowa boczna rozpoczyna się na tylnej pow. trzonu kości ramiennej (w części górno - bocznej. Głowa przyśrodkowa rozpoczyna się na tylnej pow. trzonu kości ramiennej. Przyczep końcowy : wszystkie trzy głowy razem kończą się płaskim ścięgnem na wyr. łokciowym kości łokciowej. Bardzo silny prostownik stawu łokciowego. Głowa długa tego mięśnia bierze również udział w czynnościach stawu ramiennego : prostuje i przywodzi ramie
Mięsień łokciowy (m. anconeus) Mały trójkątny mięsień. Przyczep początkowy : na nadkłykciu bocznym kosci ramiennej. Przyczep końcowy : schodzi w dół i kończy się częściowo w błonie włóknistej torebki stawowej oraz na brzegu tylnym kości łokciowej. Czynność : wygładza fałdy torebki stawowej i jest prostownikiem stawu łokciowego.
Mięśnie przedramienia podzielone na 3 grupy :
- przednią (dłoniową)
- tylna (grzbietową)
- boczną (promieniową)
Grupa przednia - warstwa powierzchowna
Mięsień nawrotny obły (m. pronator teres) Przyczep początkowy : nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej (głowa ramienna) i wyr. dziobiasty kości łokciowej (głowa łokciowa). Przyczep końcowy : boczna pow. trzonu kości promieniowej. Czynność : silnie nawraca i współdziała w zginaniu przedramienia w stawie łokciowym.
Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpi radialis) Przyczep początkowy : nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej. Przyczep końcowy : ścięgno końcowe przymocowuje się do podstawy 2 i 3 kości śródręcza po stronie dłoniowej. Czynność : zgina przedramię w stawie łokciowym, zgina dłoniowo rękę, działa wspólnie z mięśniem prostownikiem promieniowym długim nadgarstka. Bierze również udział w nawracaniu przedramienia.
Mięsień dłoniowy długi (m. palmaris langus) słaby, cienki mięsień. Przyczep początkowy : nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej. Przyczep końcowy : troczek zginaczy i przechodzi w płaskie rozcięgno dłoniowe. Czynność : zgina dłoniowo rękę i napina rozcięgno dłoniowe.
Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka (m. flexor carpi ulnaris) Przyczep początkowy : nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej i tylny brzeg kości łokciowej. Przyczep końcowy : ścięgno końcowe dochodzi do kości grochowatej, a następnie jako więzadło grochowo - śródręczne kończy się na pow. dłoniowej podstawy 5 kości śródręcza. Czynność : zgina dłoniowo rękę i odwodzi ją w kierunku łokciowym.
Mięsień zginacz powierzchowny palców (m. flexor digitorum superficialis) Przyczep początkowy : nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej, wyr. dziobiasty kości łokciowej, przednia pow. kości promieniowej. Przyczep końcowy : dzieli się na 4 brzuśce, które przechodzą w 4 ścięgna końcowe. Dwa ścięgna dochodzą do podstaw paliczków środkowych 3 i 4 palca, dwa następne ścięgna dochodzą do palca 2 i 5. Następnie wszystkie 4 ścięgna przechodzą przez kanał nadgarstka i razem ze ścięgnem mięśnia zginacza głębokiego palców objęte są pochewką maziową wspólną. Następnie każde z 4 ścięgien rozszczepia się tworząc szczelinę, przez którą przechodzi ścięgno końcowe mięśnia zginacza głębokiego palców. Czynność : mięsień wielostawowy zgina wszystkie stawy nad którymi przebiega. Zgina dłoniowo rękę i stawy śródręczno - paliczkowe i międzypaliczkowe bliższe.
Grupa przednia - warstwa głęboka
Mięsień zginacz głęboki palców (m. flexor digitorum profundus) Przyczep początkowy : przednia pow. trzonu kości łokciowej i część błony międzykostnej przedramienia. Przyczep końcowy : kończy się 4 ścięgnami, przez który przebiega kanał nadgarstka pod troczkiem zginaczy i pod ścięgnami końcowymi mięśnia zginacza powierzchownego palców, dochodzi do podstaw paliczków dalszych od 2 - 5 palca. Czynność : mięsień zgina wszystkie stawy palców od 2 - 5, zgina dłoniowo rękę oraz zbliża do siebie rozstawione palce.
Mięsień zginacz długi kciuka (m. flexor pollicis longus) Przyczep początkowy : przednia pow. trzonu kości promieniowej i część błony międzykostnej. Przyczep końcowy : przebiega przez kanał nadgarstka i kończy się na podstawie dalszego paliczka kciuka. Czynność : zgina rękę i stawy kciuka.
Mięsień nawrotny czworoboczny (m. pronator quadratus) mały, płaski czworokątny. Przyczep początkowy : przednia pow. trzonu kości łokciowej. Przyczep końcowy : biegnie w bok i kończy się na przedniej i bocznej pow. trzonu kości promieniowej. Czynność : działa na staw promieniowo - łokciowy dalszy i powoduje nawracanie przedramienia.
Grupa boczna
Mięsień ramienno - promieniowy (m. brachioradialis) Przyczep początkowy : brzeg boczny kości ramiennej. Przyczep końcowy : biegnie wzdłuż kości promieniowej, kończy się na wyr. rylcowatym kości promieniowej. Czynność : zgina przedramię w stawie łokciowym, a nawrócone przedramię odwraca, a odwrócone nawraca.
Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus) Przyczep początkowy : brzeg boczny kości ramiennej. Przyczep końcowy : pow. grzbietowa podstawy 2 kości śródręcza.
Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis) Przyczep początkowy : nadkłykieć boczny kości ramiennej. Przyczep końcowy : podstawa 3 kości śródręcza po stronie grzbietowej. Czynność : prostuje i zgina grzbietowo rękę, zgina staw łokciowy, i razem z mięśniem promieniowym długim nadgarstka odwodzi rękę w kierunku promieniowym.
Mięsień odwracacz (m. supinator) Przyczep początkowy : nadkłykieć boczny kości ramiennej i tylna strona nasady bliższej kości łokciowej. Przyczep końcowy : kończy się z przodu poniżej guzowatości kości promieniowej. Czynność : odwraca przedramię.
Grupa tylna - warstwa powierzchowna
Mięsień prostownik palców (m. extensor digitorum) Przyczep początkowy : nadkłykieć boczny kości ramiennej i więzadło poboczne promieniowe. Przyczep końcowy : brzusiec przechodzi w 4 ścięgna końcowe, które przechodzą w rozcięgno grzbietowe i kończą się na podstawach dalszych paliczków palców trójczłonowych. Czynność : prostuje i zgina grzbietowo rękę, prostuje palce i odwodzi w stawach śródręczno paliczkowych.
Mięsień prostownik palca małego (m. extensor digiti minimi) Przyczep początkowy : wspólni z mięśniem prostownikiem palców rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Przyczep końcowy : kończy się rozdwojonym rozścięgnem grzbietowym 5 palca. Czynność : mięsień prostuje i przywodzi palec 5.
Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka (m. extensor carpi ulnaris) Przyczep początkowy : nadkłykieć boczny kości ramiennej i tylna pow. kości łokciowej. Przyczep końcowy : podstawa 5 kości śródręcza po stronie grzbietowej. Czynność : silny prostownik ręki, i odwodziciel łokcia.
Grupa tylna - warstwa głęboka
Mięsień odwodziciel długi kciuka (m. abductor pollicis longus) Przyczep początkowy : tylna pow. obu kości przedramienia i na błonie międzykostnej. Przyczep końcowy : podstawa 1 kości śródręcza. Czynność : odwodzi rękę w kierunku promieniowym, odwodzi i odprowadza kciuk, zgina rękę dłoniowo.
Mięsień prostownik krótki kciuka (m. extensor pollicis brevis) Przyczep początkowy : tylna pow. koci promieniowej i części błony międzykostnej. Przyczep końcowy : kończy się długim ścięgnem na podstawie bliższego paliczka kciuka. Czynność : prostuje i odwodzi kciuk w stawie śródręczno - paliczkowym oraz odwodzi rękę.
Mięsień prostownik długi kciuka (m. extensor pollicis longus) Przyczep początkowy : tylna pow. trzonu kości łokciowej i część błony międzykostnej. Przyczep końcowy : podstawa dalszego paliczka kciuka. Czynność : przywodzi kciuk, jest słabym prostownikiem ręki i prostownikiem kciuka.
Mięsień prostownik wskaziciela (m. extensor indicis) Przyczep początkowy : poniżej mięśnia prostownika długiego kciuka oraz na kości łokciowej i błonie międzykostnej. Przyczep końcowy : ścięgno końcowe schodzi się razem z rozcięgnem grzbietowym dla wskaziciela mięśnia prostownika palców. Czynność : prostuje 2 palec.