WOJNA FRANCUSKO-PRUSKA 1870-71 |
Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
WOJNA FRANCUSKO-PRUSKA 1870-71, wojna między Francją a Prusami i pozostałymi państwami niem. (z wyjątkiem Austrii), wywołana wzrostem hegemonii Prus w Niemczech, której przeciwstawiał się Napoleon III; spreparowana przez O. Bismarcka depesza emska sprowokowała wszczęcie przez Francję działań wojennych, zakończonych po 6 tygodniach poddaniem się 100-tysięcznej armii franc. i wzięciem do niewoli Napoleona III (pod Sedanem, IX 1870); inna armia franc. skapitulowała w Metzu (X 1870); podczas oblężenia Paryża Wilhelm I ogłosił się w Wersalu cesarzem niem. (18 I 1871); po kapitulacji Paryża i zawieszeniu broni 18 II niekorzystne dla Francji preliminaria pokojowe (m.in. utrata Alzacji i pn. Lotaryngii, wysoka kontrybucja) zradykalizowały nastroje społ., doprowadzając do wybuchu Komuny Paryskiej; wojnę zakończył pokój frankfurcki; zjednoczone pod egidą Prus Niemcy zdobyły dominującą pozycję na eur. kontynencie.