4. MEDYTACJA - Trudne relacje rodzinne
Księga Rodzaju (37, 2-11; do rozdziału 46.)
Józef jako chłopiec siedemnastoletni wraz ze swymi braćmi, synami żon jego ojca Bilhy i Zilpy, pasał trzody. Doniósł on ojcu, że źle mówiono o tych jego synach. Izrael miłował Józefa najbardziej ze wszystkich swych synów, gdyż urodził mu się on w podeszłych jego latach. Sprawił mu też długą szatę z rękawami. Bracia Józefa widząc, że ojciec kocha go bardziej niż wszystkich, tak go znienawidzili, że nie mogli zdobyć się na to, aby przyjaźnie z nim porozmawiać. Pewnego razu Józef miał sen. I gdy opowiedział go braciom swym, ci zapałali jeszcze większą nienawiścią do niego. Mówił im bowiem: «Posłuchajcie, jaki miałem sen. Śniło mi się, że wiązaliśmy snopy w środku pola i wtedy snop mój podniósł się i stanął, a snopy wasze otoczyły go kołem i oddały mu pokłon». Rzekli mu bracia: «Czyż miałbyś jako król panować nad nami i rządzić nami jak władca?». I jeszcze bardziej go nienawidzili z powodu jego snów i wypowiedzi. A potem miał on jeszcze inny sen i tak opowiedział go swoim braciom: «Śniło mi się jeszcze, że słońce, księżyc i jedenaście gwiazd oddają mi pokłon». A gdy to powiedział ojcu i braciom, ojciec skarcił go mówiąc: «Co miałby znaczyć ów sen? Czyż ja, matka twoja i twoi bracia mielibyśmy przyjść do ciebie i oddawać ci pokłon aż do ziemi?». Podczas gdy bracia zazdrościli Józefowi, ojciec jego zapamiętał sobie ów sen (…).
Józef i jego bracia
Dziś proponuję Ci do przemedytowania o wiele dłuższy niż zwykle fragment Biblii. Zawiera on całą historię Józefa - jednego ze starotestamentowych patriarchów. Na pewno jest Ci znana, ale przeczytaj ją jeszcze raz. Jeśli nie masz zbyt wiele czasu, to medytację rozłóż na dwa dni. Jednego dnia powoli i spokojnie zapoznaj się ze Słowem Bożym, a następnego je rozważ.
Historia Józefa to pełna dramatycznych zwrotów akcji opowieść. Nic dziwnego, że filmowcy już nie raz po nią sięgali. Ale to nie tylko opowieść o młodym chłopaku, któremu udało się przezwyciężyć przeciwności losu. To także opowieść o rodzinie, która walczy o to, aby być prawdziwą rodziną. Opowieść, w której nie brakuje tragicznych i bolesnych momentów, a jednocześnie jej przesłanie jest na wskroś biblijne.
Motywem przewodnim i osią całej opowieści jest gniew. Gniew braci spowodowany tym, że Józef był pupilkiem taty. Ale nie tylko! Bo uważna lektura tych kilku rozdziałów Księgi Rodzaju pozwala stwierdzić, że ten pupilek wcale nie był jakimś niewiniątkiem. Donosił ojcu o wszystkim, co mówiono na temat jego braci. Oczywiście nie znaczy to, że zasłużył sobie na swój los, ale jakiś mały kamyczek do tego dorzucił. Poza tym jego opowieści o braciach, którzy mieliby mu się kłaniać, mimo że prawdziwe, z całą pewnością nie pomagały w budowaniu dobrej atmosfery i polepszeniu wzajemnych relacji.
To wszystko stało się tłem wielkiego rodzinnego konfliktu i tragedii. Biorąc pod uwagę odpowiednią skalę wydarzeń, możemy stwierdzić, że wiele podobnych sytuacji zdarza się i dziś. Może przytrafiło się to twojej rodzinie. Wzajemne spory, brak miłości albo po prostu brak umiejętności jej okazania stają się często przyczyną bardzo bolesnych wydarzeń, a nawet dramatów. Bo jak inaczej nazwać rozwód rodziców, ciągłe awantury, krzyki czy z drugiej strony całkowite milczenie? Jak inaczej nazwać sytuację, w której dom przestaje być miejscem, w którym czujesz się bezpiecznie, do którego chętnie wracasz, a staje się areną walki wszystkich ze wszystkimi? Jak inaczej nazwać sytuację, w której doznajesz krzywdy?
Rodzina, która przestaje być bezpieczną przystanią, której członkowie zaczynają traktować się jak wrogowie, to bardzo bolesna, czasami wręcz tragiczna przestrzeń. Dramat jest tym większy, że nie jest to przecież tylko i wyłącznie jakaś przypadkowa grupa ludzi. To wspólnota złączona bardzo silnymi więzami: więzami miłości. Tak! Choć może tak nie myślisz, bo gdzie tu miłość, skoro wszystko wygląda jak jedna wielka strefa wojny? Warto sobie uświadomić, że wielkie poczucie krzywdy, które odczuwasz, spowodowane jest tym, że kochasz i pragniesz miłości. I masz do niej prawo!
Nieumiejętność w pokazywaniu, że kocham, a czasem złe pojmowanie tego, czym miłość być powinna, sprawia ból. Człowiek, który cierpi, wcześniej czy później zaczyna odczuwać gniew. To ogromne niebezpieczeństwo dla niego samego. Gniew niszczy. Wypala nas wewnętrznie, powoli ale nieubłaganie doprowadzając do destrukcji. Znikają piękne, szlachetne uczucia, stopniowo zastępowane przez pragnienie zemsty. Opowieść o Józefie to także historia zmagania się tego człowieka z gniewem i poczuciem krzywdy. Niesamowitego wręcz zmagania z chęcią zemsty.
Czy Józef miał prawo czuć gniew? Czy Ty masz prawo go czuć, kiedy rodzina Cię krzywdzi? Oczywiście! To zupełnie naturalna reakcja. Ważne, co zrobisz z tym uczuciem. Czy pozwolisz mu przejąć nad Tobą kontrolę, zatriumfować, czy zaczniesz z nim walczyć? Józef zmagał się z nim dość długo, pewnie nie łatwo mu było opanować chęć zemsty na braciach, choćby kazać ich zabić. W końcu czy ktoś by go za to potępił? Przecież oni chcieli zabić jego. Z czysto ludzkiego punktu widzenia „należało im się”. Ale Józef pokonuje chęć zemsty. Jego ujawnienie się przed braćmi to jedna z najbardziej wzruszających biblijnych scen. Nie tylko dlatego, że rozdzielona rodzina ponownie się spotyka, ale przede wszystkim dlatego, że to moment przebaczenia.
Żeby przebaczyć tak wielką krzywdę, trzeba być duchowym herosem. Umieć pokonać samego siebie, pozwolić zwyciężyć miłości. Czy to łatwe? Na pewno nie. Jeśli zmagasz się teraz z poczuciem krzywdy, wiesz jak trudne to wyzwanie. Wiesz jak łatwo być wściekłym, planować zemstę, odrzucić wszelkie myśli o rodzinie, zerwać więzy. Tak jest łatwiej… Ale przykład Józefa i Pan Jezus wzywają Cię do tego, abyś postąpił inaczej. Żebyś starał się przebaczyć. Jeśli nie jesteś w stanie zrobić tego teraz, nie załamuj się i nie poddawaj. Droga do przebaczenia to żmudny i długotrwały proces. U Józefa trwał pewnie wiele lat. Ważne żebyś chciał, abyś pamiętał o tym, że przebaczenie jest nie tylko dla tych, co krzywdzili. Jest ono również ważne dla Ciebie. Potrzebujesz go, aby pozostawić za sobą ten trudny czas i bez obciążeń budować w przyszłości swoją rodzinę.
Potrzeba do tego wiele modlitwy i łaski uzdrowienia, dlatego na zakończenie tego rozważania chciałbym zaproponować Ci fragment modlitwy o przebaczenie ułożonej przez o. Roberta De Grandisa.
Modlitwa
Panie Jezu Chryste, proszę Cię dzisiaj, abym przebaczył wszystkim ludziom, jakich spotkałem w moim życiu. Wiem, że udzielisz mi siły, abym mógł tego dokonać i dziękuję Ci, że kochasz mnie bardziej niż ja sam siebie i bardziej pragniesz mego szczęścia, niż ja go pragnę (…).
Z całego serca przebaczam mojej MATCE. Przebaczam te wszystkie momenty, w których mnie zraniła, gniewała się na mnie, złościła się i karała mnie, gdy faworyzowała moje rodzeństwo. Przebaczam jej to, że mówiła, iż jestem tępy, brzydki, głupi, najgorszy z jej dzieci i że dużo kosztuję naszą rodzinę. Przebaczam jej, jeśli wyjawiła mi, że byłem niechcianym dzieckiem, przypadkiem, błędem lub nie urodziłem się tym, kim ona by chciała.
Przebaczam mojemu OJCU. Przebaczam mu te dni i lata, w których zabrakło mi jego wsparcia, miłości, czułości lub choćby uwagi. Przebaczam mu brak czasu i to, że mi nie towarzyszył w ważnych momentach mojego życia; jego pijaństwo, kłótnie i walki z mamą lub moim rodzeństwem. Jego okrutne kary, opuszczenie nas, odejście z domu, rozwód z moją mamą lub jego zdrady - przebaczam mu to.
Panie, tym przebaczeniem pragnę ogarnąć również moich BRACI i SIOSTRY. Przebaczam tym, którzy mnie odrzucali, kłamali o mnie, nienawidzili mnie, obrażali się na mnie, walczyli ze mną o miłość naszych rodziców, ranili mnie lub krzywdzili fizycznie. Przebaczam tym, którzy byli dla mnie okrutni, karali mnie lub w jakikolwiek inny sposób uprzykrzali mi życie. AMEN.
Ks. Łukasz Różycki (Ełk)
Cz@t ze Słowem!
MEDYTACJA IV, luty 2014
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
W drodze na XXXI Światowy Dzień Młodzieży - KRAKÓW 2016
www.kdm.org.pl, www.krakow2016.com