Nukleotydy

Zestawienie symboli nukleotydów

zasada
azotowa

seria rybo

seria deoksy

adenina A

cAMP
AMP
ADP
ATP

dAMP
dADP
dATP

guanina G

cGMP
GMP
GDP
GTP

dGMP
dGDP
dGTP

cytozyna C

CMP
CDP
CTP

dCMP
dCDP
dCTP

tymina T

rTMP (rzadko TMP)
rTDP (rzadko TDP)
rTTP (rzadko TTP)

TMP (lub dTMP)
TDP (lub dTDP)
TTP (lub dTTP)

uracyl U

UMP
UDP
UTP

dUMP
dUDP
dUTP

inne

NAD+
NADP+
NADH
NADPH
FMN


Nukleotydy - organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych, są to estry nukleozydów i kwasu ortofosforowego(V), (5'-fosforany nukleozydów), podstawowe składniki strukturalne kwasów nukleinowych (DNA i RNA).

Zbudowane są z reszty cukrowej - pentozy (w DNA jest to deoksyryboza, zaś w RNA - ryboza), co najmniej jednej reszty fosforanowej i zasady azotowej: purynowej, pirymidynowej lub flawinowej (niewystępującej w kwasach nukleinowych).

W kwasach nukleinowych, poza nukleotydami z pięcioma podstawowymi zasadami heterocyklicznymi kwasów nukleinowych (A, C, G, T, U), występują także (szczególnie często w tRNA) nukleotydy zawierające modyfikowane nukleozydy, np. pseudourydyna lub inozyna.

W postaci monomerów niektóre z nukleotydów (zwłaszcza rybonukleotydy) odgrywają ważną rolę jako kofaktor enzymów (NAD+, FMN), przenośniki energii (np. ATP, GTP) lub cząsteczki sygnałowe (np. cAMP).