Księgosusz = Pomór bydła
- Bardzo zaraźliwa, zwykle śmiertelna choroba bydła (tez owiec, kóz i większości innych przeżuwaczy domowych i dzikich)
- Zwalczana z urzędu w Polsce i na świecie
- Endemicznie: Indie, środkowy wschód, część Afryki
- Dla Europy, Australii i obu Ameryk - choroba egzotyczna
- Morbiliwirus bardzo podobny do wirusa nosówki i odry
- Oraz do wirusa pomoru małych przeżuwaczy (ale on nie jest ch-t dla bydła)
- Kontakt bezpośredni z wydalinami i wydzielinami
- Tez pośredni (owady), choć wirus dość wrażliwy
- Rola obrotu bydłem i czynników społecznych (wojny…)
- Po przechorowaniu trwała odporność
- Są skuteczne szczepionki z żywym wirusem (przechowywanie)
- I zwalczanie metodami administracyjnymi (ubój, kwarantanna, nadzór nad obrotem itp.)
Przebieg
- Choruje bydło w każdym wieku, gwałtownie się szerzy
- Inkubacja 3-15 dni, wiremia
- Nagłe, ostre zachorowania, silne objawy gorączki
- Wypływ z nosa i worków spojówkowych
- Nadżerki i wynaczynienia w jamie ustnej i dalszych odcinkach przewodu pokarmowego
- Biegunka (czasem z krwią), odwodnienie i śmierć
- Więc jakby drastyczna choroba błon śluzowych (BVD-MD)
- Może być przebieg nadostry, nietypowy
FAO realizuje program zwalczania zmierzając do uwolnienia Ziemi od księgosuszu do 2010 roku.