WYK1 Metrologia - technika ciągłych i quasiciągłych pomiarów wielkości niezbędnych do prowadzenia procesów przetwórczych. W przemyśle spoz dominującym czynnikiem jest zmiana wl substancji drogą oddzielania, oczyszczania, mieszania i reakcji chemicznych. Zadnia: dostarczanie info potrzebnych do automatycznej regulacji;kontrola przebiegu nie zautomatyz; rozrachunek ekonomiczny, kontrola sprawności; kontrole zapasów i ich zużycia; zabezpieczanie urządzeń przemysłowych przed nadmiernym zużyciem; bezp i zdrowie załogi; prac badawcze i rozwojowe. Kryteria podziału przyrządów: zasada działania- rodzaj zjawisk fizycznych oraz przemian energ zachodzących w przetworniku; wł miernicze przyrządu- czułość, zakres, klasy niedokl, wł dynamiczne. Nosicielem info o wielkości mierzonej jest sygnał, zdefiniowany jako przebieg czasowy wielkości fizycznej, zawierający parametr informacji. Sygnał powinien być odporny na zakłócenia, dogodny do wykorzystania w układach regulacji, do ujawnienia dla obserwatora, do rejestracji i do przenoszenia na odległość, a także do przekształcania w inna postać. Wymagania te determinuja wybór sygnału. Charakter sygnału: ciągły- teoretycznie może przybrać nieograniczoną liczbę wyróżnialnych wartości; info dwustronne, binarne, gdy między jednym a drugim stanem zachodzi ostra granica, dla celów praktycznych można wyróżnić np.: włącznik zamknięty-otwarty, poziom niższy - wyższy. Czujnik - uk fizyczny, fizyko-chemiczny lub biologiczny, którego wybrana własność jest ściśle związana wartością, wielkością mierzoną. Powinna nadawać się do dalszego przetworzenia na użyteczny sygnał. Wielkości mierzone. Mierzy się rózne wartości w zależności od potrzeb. Wielkości mechaniczne (stany geometryczne, parametry siły, ruchu, pływu). Chemiczne (skl chemiczny, stężenie jonów wodorowych, potencjał redox)termiczne(temp. Wartośc opałowa, przepływ energii cieplnej),wielkości fizyczne materii, surowców, gotowych wyrobów (gęstośc, lepkość). Parametr czasu wchodzący bezpośrednio jako podstawowa wielkość przy pomiarze wielu innych wielkości oraz jako czynnik zapewniający sekwencję i porządek działań. Charakterystyka statyczna wielkości mierzonej 1. określenie miary WM: wartość chwilowa, graniczna(max,min), wart srednia w czasie, w przestrzeni, prędkość, przyspieszenie, zliczanie przedmiotów. 2. zakres i rozkład WM: zakres WM określają spotykane w praktyce przemysłowej wartości. Dolna i górna granica zakresu wartości. Wartość nominalna WM, która wynika z określonych ekonomicznych technologicznych przesłanek. 3. niejednoznaczność WM: określenie WM z technologicznego punktu widzenia natrafia często na trudności (rozkład temp). Obiekt pomiaru i jego otoczenie charakteryzują cechy: rozkład wartości mierzonej, zakłocenia WM wskutek wprowadzenia czujnika lub przetwornika, wielkości wpływające i zakłócające mogąc wpływać na wartość sygnału pomiarowego bezpośrednio lub poprzez zmianę czułości czujnika. Obszar otaczajacy oniekt jest często zródłem zakłóceń. Metody pomiarowe przyrównanie wielkości mierzonej do wzorca miary nazywamy metodą pomiarową. Jest to więc sposób przetwarzania wielkości mierzonej x na sygnał pomiarowy y=f(x,z)z- zakłócenia. Metody pomiarów: wychyłkowa, różnicowa, zerowa. Wychyłkowa polega na przyporządkowaniu okreśłonej wartości mierzonej wielkości x sygnałowi wyjściowemu miernika, który wraz z przetwornikiem i ukl. Pomiarowym był uprzednio porównany (wzorcowany) w stosunku odpowiednich wzorców. Różnicowa polega na wytworzeniu różnicy między wielkością mierzoną a wzorcową oraz na pomiarze różnicy metodą wychyłkową, zerowa polega na doprowadzeniu wartości mierzonej do równości z wielkościa wzorcową i odczytujemy np. energię użytą do doprowadzenia parametru do stanu wzorcowego. Błędy pomiarowe błąd pobrania próbki wielkości mierzonej, np. do jakiego poziomu zanurzyć czujnik np. termometr . termometr cieczow zanurzamy do zera pomiarowego.

---