Międzynarodowe organizacje wojskowe
i polityczne na świecie.
Organizacja
- jest to grupa o określonej budowie i zasadach działania ustalonych prawnie bądź spontanicznie na podstawie uznanych wzorców i tradycji, dążąca do danego celu.
Podstawowe cechy organizacji:
- celowość - istnienie celu, który powinien być osiągnięty
- złożoność - organizacja składa się określonych części powiązanych ze sobą i z całością organizacji w sposób przyczyniający się do powodzenia całości
-odrębność celów i struktury w stosunku do otoczenia, a jednocześnie powiązanie przez nie z otoczeniem
Cele integracji międzynarodowej :
-osiągnięcie wielkiej skali produkcji
- pobudzanie postępu technicznego
-uczestniczenie w rozwoju międzynarodowej specjalizacji i kooperacji
-rozszerzenie rynków zbytu
-rozwiązywanie problemów wyżywienia, edukacji i zdrowia
- hamowanie degradacji środowiska naturalnego i wspierania jego restytucji
-obrona wojskowa
ONZ
Powstała po II wojnie światowej z inicjatywy Stanów Zjednoczonych, Związku Radzieckiego, Wielkiej Brytanii i Chin. Konferencja założycielska odbyła się wiosną 1945 roku w San Francisco. Wtedy to przedstawiciele 50 państw ostatecznie opracowali, przyjęli i podpisali Kartę Narodów Zjednoczonych będącą podstawą utworzenia ONZ. Formalnie weszła ona w życie 24 października 1945 roku. Polska podpisała Kartę Narodów Zjednoczonych 16 października 1945 roku. Główną siedzibą ONZ jest Nowy Jork (w Europie Genewa i Wiedeń).
Najważniejsze organy ONZ to:
Zgromadzenie Ogólne
Rada Bezpieczeństwa
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Rada Gospodarczo-Społeczna
Sekretariat,
Obecnie członkami ONZ są 192 państwa
Podsatwowe zadanie ONZ to utrzymanie światowego pokoju i bezpieczeństwa oraz organizowanie współpracy międzynarodowej na wielu płaszczyznach. Zajmują się tym wyspecjalizowane jednostki, m.in. UNESCO (Organizacja ds. Oświaty, Nauki i Kultury), UNICEF (Fundusz Pomocy Dzieciom), FAO (Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa), WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), IBRD (Bank Światowy), ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy), WTO (Światowa Organizacja Turystyki).
NATO
Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego powstało na podstawie Paktu Północnoatlantyckiego. Pakt ten, który jest układem wojskowo - politycznym, został zawarty 4 IV 1949 roku w Waszyngtonie i ukształtowane jako agresywne, zimnowojenne ugrupowanie wojskowe, skierowane przeciwko krajom socjalistycznym.
Członkowie: 1949: Belgia, Dania, Francja (Francja w 1966 roku wycofała się z organów wojskowych, jest jednak nadal członkiem, gdyż bierze udział w pracach Rady Atlantyckiej), Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, Wielka Brytania, Włochy, 1952: Grecja (Grecja w latach 1974-80 nie uczestniczyła w organach wojskowych), Turcja , 1955: RFN (Republika Federalna Niemiec) , 1982: Hiszpania , 1999: Węgry, Czechy, Polska
Organy główne :
Rada Atlantycka
Rada Stałych Przedstawicieli
Sekretariat Międzynarodowy (z Sekretarzem Generalnym)
Wojskowe :
komisja Planowania Obrony
Komitet Wojskowy
Polska w NATO - 12 marca 1999 roku
OPA -Organizacja Państw Amerykańskich
Założona w 1948 roku na kongresie w Bogocie (Kolumbia). Należą do niej wszystkie państwa z Ameryki Północnej i Południowej oprócz Kuby (wykluczona w 1962 roku po rewolucji socjalistycznej) łącznie 35 państw. Do zadań Organizacji należą m.in. “umacnianie pokoju i bezpieczeństwa na kontynentach amerykańskich, pokojowe rozstrzyganie sporów między państwami członkowskimi, wspólne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, społecznych i politycznych”. Stałym organem administracyjnym, pełniącym funkcję sekretariatu generalnego jest wspomniana Unia Panamerykańska, z siedzibą w Waszyngtonie, najwyższym organem - Konferencja Międzyamerykańska, która jest zwoływana co 5 lat. Ponadto działa stały organ - Rada OPA, korzystająca z pomocy 3 organów specjalnych:
Rady Społeczno Gospodarczej,
Komitetu Prawnego
Rady Oświat Nauki i Kultury.
WNP - Wspólnota Niepodległych Państw
Powstała na mocy tzw. układu białowieskiego z 8 grudnia 1991 r. podpisanego przez prezydentów Borysa Jelcyna, Leonida Krawczuka i Stanisława Szuszkiewicza. WNP obejmowała wówczas jedynie trzy kraje słowiańskie: Rosję, Ukrainę i Białoruś. Na mocy protokołu z Ałma Aty z 21 grudnia 1991 do organizacji przystąpiło kolejnych osiem republik rozwiązanego ZSRR: Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Turkmenistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Armenia i Azerbejdżan. W organizacji nie znalazły się państwa bałtyckie, Gruzja przystąpiła w roku 1993. Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw (ze wspólnej polityki wyłączone są kwestie obronne, uregulowane odrębnym traktatem taszkenckim z maja 1992 roku), stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości. Kwestie te reguluje deklaracja ałmacka oraz statut z 1993 roku.
Do organów decyzyjnych WNP zaliczyć można Radę Szefów Państw (skupiającą prezydentów) i Radę Szefów Rządów. Podejmują one strategiczne decyzje co do rozwoju. Wspólnoty, zarysowują cele do osiągnięcia przez kraje "dwunastki". Do organów branżowych należą:
Rada Ministrów Spraw Zagranicznych
Rada Ministrów Obrony
Rada Ministrów Spraw Wewnętrznych
Komitet Statystyczny
Międzyrządowy Komitet Ekonomiczny
Komitet Kosmiczny
Komitet Transportu
ASEAN - Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej
Organizacja polityczno-gospodarcza, założona 8 sierpnia 1967 w Bangkoku. Jej siedzibą jest Dżakarta. Członkami są (w kolejności przystępowania): Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia (państwa założycielskie), Brunei (od 8 stycznia 1984), Wietnam (od 28 lipca 1995), Laos i Birma (od 23 lipca 1997) i Kambodża (od 30 kwietnia 1999).
ORGANY:
Konferencja Ministrów (naczelny)
Stały Komitet (zajmujący się działalnością bieżącą)
Sekretariat
CELE:
-Przyspieszanie wzrostu ekonomicznego, rozwoju socjalnego i kulturalnego w regionie: fundacja ma budować pokojową i dobrze współpracującą wspólnotę narodów południowoazjatyckich.
-Promowanie regionalnego pokoju i stabilizacji poprzez trwałe respektowanie sprawiedliwości i reguł prawa w stosunkach między krajami w regionie i dochowywanie zasad Karty Narodów Zjednoczonych.
LPA - Liga Państw Arabskich
Organizacja międzynarodowa utworzona 22 marca 1945 w Kairze przez państwa arabskie powiązane wspólnotą języka, historii, kultury i religii. Powstanie Ligi zostało zatwierdzone podpisaniem przez 7 krajów założycielskich Protokołu Aleksandryjskiego. Obecnie jej członkami jest 21 państw oraz Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Siedzibą LPA jest Kair (w latach 1979-1990 był nią Tunis).
Unia Afrykańska
Organizacja międzynarodowa o charakterze politycznym, wojskowym i gospodarczym, obejmująca swym zasięgiem wszystkie państwa afrykańskie (oprócz Maroka) powołana w miejsce Organizacji Jedności Afrykańskiej 9 lipca 2002 roku na szczycie w Durbanie. Członkami są wszywskie państa afrykańskie prócz Maroka.
Cele:
Wspólny parlament
Bank centralny
Wspólny sąd
Wspólna waluta (Afro)
Siły pokojowe
Organy:
Zgromadzenie Uni
Rada wykonawcza
Parlament Panafrykański
Trybunał Sprawiedliwości
Rada ekonomiczna, społeczna i kulturalna
Rada pokoju i bezpieczeństwa
Unia Europejska
Powstała 1. 11. 1993 r. w momencie wejścia w życie postanowień Traktatu z Maastricht, tzw. Traktatu o Unii Europejskiej. Unia założona została na bazie Wspólnot Europejskich (Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej oraz Wspólnocie Europejskiej, dawnej Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej ).
celami Unii są:
-promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
-wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
-dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
-rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.
-ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów.
-powiększenie standardów życia
Założycielami Wspólnot Europejskich były:
Belgia, Francja ,
Holandia, Luksemburg ,
Niemcy i Włochy .
Następnie do Wspólnot przystępowały:
Wielka Brytania,
Irlandia i Dania w 1973 r.,
Grecja w 1981 r.,
Hiszpania i Portugalia w 1986 r. oraz Austria ,
Finlandia i Szwecja w 1995 r.
1 maja 2004 Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry stały się pełnoprawnymi członkami UE.
1 stycznia 2007. do Unii przystąpiły Bułgaria i Rumunia
Instytucje:
Rada Unii europejskiej
Komisja europejska
Parlament europejski
Rada europejska
Trybunał Sprawiedliwości
Wspólna waluta- Euro
Trójkąt Weimarski
Organizacja powołana przez ministrów spraw zagranicznych trzech państw europejskich: Polskę, Niemcy i Francję w 1991 roku w celu rozwoju współpracy między tymi państwami i promocji odradzającej się Polski na arenie międzynarodowej.
Działalność Trójkąta Weimarskiego sprowadza się do organizowania szczytów z udziałem przywódców krajów członkowskich, a także - co roku - spotkań na szczeblu ministrów spraw zagranicznych. Pierwsze takie spotkanie odbyło się 28 sierpnia 1991 r. w Weimarze pomiędzy Krzysztofem Skubiszewskim (Polska), Rolandem Dumas (Francja) i Hansem-Dietrichem Genscherem (Niemcy).
Grupa Wyszehradzka
(tzw. V4), państwa grupy wyszehradzkiej - nieformalne określenie stosowane od 1991 r. w stosunku do trzech państw środkowoeuropejskich: Czechosłowacji, Polski i Węgier - Trójkąt Wyszehradzki. W późniejszym czasie, wskutek rozpadu Czechosłowacji (1 stycznia 1993 r.), członkami Trójkąta Wyszehradzkiego stały się Słowacja i Czechy, dlatego zmienił on nazwę na Grupa Wyszehradzka. Głównym celem Grupy była współpraca z Unią Europejską i NATO w kwestii przystąpienia ich do struktur tych organizacji. Jedyną instytucją Grupy jest Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki