Oceń zakres praw i wolności zawarty w Konstytucji RP i środki ochrony.
Autor pracy:
Rzeszów 2005
Oceń zakres praw i wolności zawarty w Konstytucji RP i środki ochrony.
Wolność i prawa człowieka zawarte w konstytucji RP z 1997 roku są pięknymi zasadami lecz jak to w życiu bywa teoria nie zawsze pokrywa się z praktyką. Tak samo jest też w tym przypadku.
Ocena Konstytucji nie jest prostą sprawą, gdyż na pierwszy rzut oka wszystkie artykuły wydają się być „idealne”. Jest to normalna sytuacja, ponieważ Konstytucja jako „najwyższa karta Praw i obowiązków obywatelskich, świadectwo suwerenności i niezawisłości Państwa Polskiego” nie została napisana od tak w jednej chwili. Był to proces długotrwały, w którym brała udział grupa ludzi w tym kierunku wyspecjalizowana. Przed wejściem w życie była ona na wszelkie sposoby analizowana i poprawiana, dlatego też oceniając nie będąc specjalistą od tej dziedziny, pierwsze co widzimy to same pozytywy. Lecz po wnikliwym przeanalizowaniu można odkryć też i te negatywne strony.
Na początku rozważań nad rozdziałem drugim Konstytucji RP „Wolność, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, chciałbym się zatrzymać nad jedną z zasad ogólnych, jaką jest art. 32.
Punkt pierwszy tego artykułu mówi „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy maja prawo do równego traktowania przez władze publiczne.”
Jak wiadomo z tego co widzimy w codziennym życiu, zasada ta jest w połowie jak nie w większości tylko piękna ideą, mającą mało wspólnego z dzisiejszą Polską.
Nie jednokrotnie można było zobaczyć w telewizji czy przeczytać w gazecie, jak to jakiś polityk w stanie wskazującym na spożycie alkoholu prowadził pojazd czy nawet był sprawca wypadku, ale nie było można go ukarać, gdyż osoba ta chroniła się za swoim immunitetem. Warto zauważyć, że gdyby w takiej samej sytuacji znalazł by się zwykły obywatel, to prawdopodobnie sprawa nie zakończyła by się pobłażliwością policji. Nie uważam, że immunitet jest rzeczą zbędną, ale uważam, że w przypadku popełnienia przestępstwa przez osobę posiadającą takie uprawnienie, nie powinna się ona za nim ukrywać lecz dobrowolnie oddać się w ręce prawa. Zupełnie inną sprawą jest sytuacja gdy immunitet pomaga w wykonywaniu pracy, a co innego gdy służy do tego aby stać ponad prawem.
Moim zdaniem zasada równości zawarta w konstytucji powinna, być bardziej uszczegółowiona, a do tego powinna być zwrócona uwaga na immunitet aby nie był on narzędziem umożliwiającym bycie ponad prawem.
Inną zasadą, której zakres treści nie jest moim zdaniem do końca dopracowany jest artykuł 39 znajdujący się w dziale „Wolności i prawa osobiste” o treści: „Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.”
Artykuł ten choć w założeniu ma za zadanie wspieranie eksperymentów naukowych, które są źródłem wielu odkryć nowych leków na rozmaite choroby, jest równocześnie zagrożeniem życia dla wielu osób.
Jeżeli dana osoba jest chora na nieuleczalną chorobę i udział w takim eksperymencie jest jedyną szansą na uratowanie życia, wtedy udział w takim medycznym eksperymencie jest rzeczą zrozumiałą. W takim przypadku motywacją jest dobro bliskiej osoby czy nawet uratowanie swojego życia. Zupełnie inaczej wygląda ta sprawa gdy do udziału w takich eksperymentach zgłaszają się ludzie bezdomni, alkoholicy czy inne osoby, które robią to tylko dla pieniędzy, gdyż niejednokrotnie udział w takich eksperymentach jest opłacany. Osoby takie, które robią to tylko dla pieniędzy często są do tego zmuszani przez sytuację finansową, a ich „dobrowolne wyrażenie zgody” nie jest tak do końca prawdziwe. Alkoholik potrzebujący pieniędzy na swój nałóg, zgadza się na eksperyment chociaż na pewno do końca nie przemyślał swojego działania, gdyż dla niego na pierwszym miejscu jest zdobycie pieniędzy na alkohol, nieważne za jaką cenę. Bezdomny czy człowiek w trudnej sytuacji materialnej, który musi wykarmić siebie i rodzinę zrobi to nawet w tajemnicy przed bliskimi, gdyż dla niego najważniejsze jest zdobycie jedzenia i środków na utrzymanie. Chociaż problem ten nie jest tak wielki jak np. w USA, to i tak zagraża życiu wielu osób.
Wiadomo, że bez eksperymentów nie byłoby wielu leków tak nam bardzo w dzisiejszych czasach potrzebnych, ale trzeba do tej kwestii podchodzić racjonalnie i mieć też na uwadze dobro tych, którzy zmuszeni problemami opisanymi powyżej „dobrowolnie” wyrażają swoją zgodę.
Uważam, że artykuł ten powinien być bardziej szczegółowy, gdyż jego ogólny charakter zostaje negatywnie wykorzystywany. Moim zdaniem nie powinno się wynagradzać osób za udział w eksperymentach naukowych, czy medycznych, a także powinno sie przeprowadzać dokładniejszą selekcje wśród ochotników do tego typu badań.
Co do środków ochrony wolności i praw nie mam nic do zarzucenia. Uważam że są one wystarczające. Do środków ochrony zawartych w polskiej Konstytucji zalicza się przecież: prawo do wynagradzania szkody, prawo do dochodzenia naruszonych wolności drogą sądową, możliwość zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, możliwość wniesienia skargi do Trybunału Konstytucyjnego, oraz prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich. Oczywiście najlepiej byłoby gdyby nie było potrzeby używania tych środków ochrony. Prawa i wolności człowieka powinny być przestrzegane w każdej dziedzinie życia, a ich łamanie powinno być chronione nie tylko przez władze publiczne i przez najbliższe otoczenie poszkodowanej osoby, ale każdą osobę, która jest świadkiem takiego naruszenia. W tym momencie chciało by się zmodyfikować art.30 Konstytucji o treści: „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.” - i dodać do tej zasady, że ochrona tych praw jest obowiązkiem nie tylko władz publicznych ale i każdego człowieka i obywatela.
2