Pytania do tezy nr 9
1. Zdefiniuj pojęcia:
Koordynacja - uzgadnianie wzajemnego działania , harmonizowanie,, ujednolicenie , zgranie czegoś z czymś
Koordynacja nerwowa- współdziałanie procesów nerwowych, które kierują ruchami poprzez pobudzenie mięśni.
Koordynacja mięśniowa- współdziałanie naprężenia mięsni przekazujących siły, które sterują poszczególnymi częściami ciała, uwzględniając przy tym bodźce systemu nerwowego oraz inne czynniki ( zew. i wew. pola sił)
Koordynacja ruchowa - to współdziałanie mechanizmu fizjologicznego głownie nerwowo- mięśniowych, zapewniające wykonanie realnego i konkretnego zadania ruchowego zgodnie z jego programem.
2. Zdefiniuj pojęcia:
homeostaza
zdolność organizmu do utrzymania stałości środowiska wewn., np. stałej temp., stałego ciśn. osmotycznego; możliwa dzięki mechanizmom dostosowawczym (gł. związanym z czynnością układu nerwowego i gruczołów dokrewnych), działającym na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.
sterowanie- oddziaływanie na obiekt sterowania w celu zapewnienia mu właściwego przebiegu; rozróżnia się: s. w układzie otwartym i s. w układzie zamkniętym (s. ze sprzężeniem zwrotnym — regulacja); s. pneumatyczne (lub s. hydrauliczne) — sterowanie za pomocą elementów i układów pneumatycznych (lub hydraulicznych)
regulacja -oddziaływanie za pomocą regulatora na określony proces w celu zmniejszenia odchyleń jego przebiegu od przebiegu pożądanego; w węższym znaczeniu sterowanie w układzie zamkniętym ze sprzężeniem zwrotnym; ręczna lub automatyczna; zależnie od zastosowanego regulatora
sprzężenie- oddziaływanie jednego obiektu (lub układu) na drugi w taki sposób, że reakcja jednego obiektu wpływa na drugi; rodzaje: informacyjne (przekazywanie informacji), zasileniowe (przekazywanie bodźców), zespolone (informacyjne i zasileniowe).
sprzężenie zwrotne, takie połączenie 2 układów, że skutek jakiegoś procesu oddziałuje na jego przyczynę; s.z. dodatnie — gdy skutek podtrzymuje przyczynę, s.z. ujemne — gdy jej przeciwdziała.
3. Scharakteryzuj „ mechanizmy koordynacyjne ruchu”
Jak pracuje układ nerwowy przy koordynacji pracy mięśni.
Układ nerwowy (UN) musi otrzymywać stałą informację o parametrach ruchu (sile, prędkości, przyśpieszenia) oraz o anatomicznych i fizjologicznych możliwościach mięśni. Służą do tego celu różne receptory, czyli narządy zmysłów.
W UN konieczne są odpowiednie ośrodki, które przeanalizują a następnie dokonają syntezy, wszystkich bodźców ( inf) płynących od receptorów.
UN powinien mieć wypracowany program działania ruchowego, który określa cel zadania ruchowego ( co i jak wykonać)
UN musi dysponować pewnym mechanizmem porównującym, który będzie oceniać, czy ruch przebiega zgodnie z założonym programem. Inaczej mówiąc będzie ocenił czy siły, prędkość ustawienia ciała lub przedmiotu wywołują zmieniony rezultat ruchowy
W układzie nerwowym muszą być ośrodki , które na podstawie oceny zgodności przebiegu ruchu z jego założeniami wyślą odpowiednie bodźce ruchowe do mięśni.
4. Przedstaw i scharakteryzuj model procesu koordynacji ruchowej wg. NA Bernsteina
W myśl założenia Bernsteina istota sterowana polega na nadążnym porównywaniu wartości pożądanej, którą wypracowuje człowiek, w toku uczenia się jako program ruchu, z faktyczną wartością bieżącą parametrów ruch. W konsekwencji mięśnie są pobudzone przez układ nerwowy ( regulator) nie według stałego schematu, lecz ze stałym dopasowaniem się ∆W do zaistniałej sytuacji, tak aby końcowy rezultat ruchowy umożliwiał realizację zadania ruchowego
Porównanie wartości SW i IW w mechanizmie porównującym prowadzi do spełnienia trzech zadań, a mianowicie:
Określa impulsy korekcyjne
Akceptuje wykonany etap ruchu
Umożliwia określenie nowej wartości SW , jeśli ruch się ie opłaca lub jest niemożliwy do wykonania.
Czas obiegu inf. od receptora do efektora ∆t wynosi ok. 0.07- 0.12 s. proces cykliczny sterowania przebiega więc z częstotliwością 8-14 Hz. Wartość ∆t jest dolną granicą czasu reakcji prostej.