Budowa i funkcje układu wydalniczego i rozrodczego u ptaków
Nerki ptaków, barwy ciemnoczerwonej i o miękkiej konsystencji mają kształt wydłużony, leżą w zagłębieniach kości lędzwiowo-krzyżowej i kości biodrowej. W nerkach ptaków trudno jest odgraniczyć strefę wydzielniczą od strefy wyprowadzającej. Cewki nerkowe w okolicy dolnej krawędzi nerki łączą się w krótkie cewki nerkowe zbiorcze, otwierające się do moczowodu. Moczowody kierują się do części środkowej steku. Brak jest pęcherza moczowego.
Narządy płciowe samicze
U ptaków rozwija się tylko lewy jajnik. Jest on niekształtny, guzowaty i leży pod przednim płatem lewej nerki, podwieszony na silnie unaczynionej krezce. Jajowód również tylko lewy jest to silnie pofałdowany przewód o dość zróżnicowanej budowie, bierze udział w wytwarzaniu osłonek komórki jajowej. W jajowodzie rozróżnia się cztery odcinki: 1.lejek tu następuje zapłodnienie komórki jajowej, 2.cieśń w tym odcinku wytwarzana jest gruba warstwa białka i cienka włóknista błona pergaminowa. Na tępym końcu jaj błona ta z czasem rozdziela się i ogranicza komorę powietrzną. 3. zwany macicznym tu powstaje porowata , twarda niekiedy pigmentowata skorupa wapienna, odcinek czwarty zwany pochwowym, przesuwa on wykształcone już w całości jajo do środkowego odcinka steku.
Narządy płciowe samcze. W odróżnieniu od większości ssaków ptaki nie mają moszny, a jądra zawiązują się, rozwijają i pozostają w jamie ciała, nieco z przodu i dolnie od przednich płatków nerek. Są one podwieszone na krótkiej krezce i mają kształt ziarna bobu lub jajowaty. Na wklęsłej przyśrodkowej powierzchni jądra leży, uwidaczniające się tylko w okresie godowym najądrze, do którego przewodu uchodzą przewodziki odprowadzające jądra. Nasieniowody są cienkie poskręcane i biegną wzdłuż kręgosłupa obok moczowodów, aby w końcu otworzyć się na brodawkach bocznej ściany części środkowej steku. Prącie u większości ptaków jest zredukowane. Dobrze wykształcone jest u kaczora i strusia. Prącie ptaków przypomina odpowiedni narząd gadów stanowiąc fałd dolnej ściany części końcowej steku, którego włóknisty zrąb ma przestrzenie, w czasie wzwodu wypełniającego się chłonką. U ptaków nie występują gruczoły płciowe dodatkowe.