Cechy mapy:

- wykonana na płaszczyźnie

- wymierność ( skala, równoleżniki i południki)

- używa się pewnych wymownych znaków

- jest zgeneralizowana

Skala- określa ile odległość w rzeczywistości została na mapie pomniejszona, zapisujemy ją w postaci ułamków. Np. 1: 1000 ( 1 cm na mapie odpowiada 1000 cm w terenie).

Zorientować mapę- ułożyć ją tak aby kierunki się zgadzały z rzeczywistymi kierunkami ( np.: za pomocą kompasu, punktów w terenie).

Dokładność- odległość między dwoma punktami w rzeczywistości zgadzają się z tymi na mapie.

Podział map:

-PLANY ( np.: plan miasta) PLAN NIE JEST MAPĄ!

Plan obejmuje niewielkie obszary terenów w dużej skali przy zastosowaniu bezpośrednich pomiarów. Brak odwzorowania wypukłości na płaszczyźnie.

-MaPY TOPOGRAFICZNE

Wykonane na podstawie bezpośrednich pomiarów ( zdjęcie lotnicze, satelitarne)

Mapy szczegółowe:

-MAPY PRZEGLĄDOWE

O mniejszych skalach ( 1:200 000, 1: 500 000)

Przedstawiają duże obszary najczęściej w ogólnym zarysie

-MAPY GEOGRAFICZNE

Zagadnienia przyrodnicze na tle geograficznych

- MAPY TEMATYCZNE

Np.: mapy polityczne, rozmieszczenia gatunków, roślinności

-KARTODIAGRAMY

Rysunki lub wykresy na podkładzie kartograficznym

Umożliwiają przedstawienie zjawiska i jego nasilenie ( stosunki ilościowe)

-MAPY SYNOPTYCZNE

Przedstawiają chwilowy stan zjawiska które zmienia się w czasie ( mapy pogodowe, temperatur, opadów,

PODZIAŁ MAP PRZYRODNICZYCH:

-MAPY FLORYSTYCZNE I FAUNISTYCZE

Przedstawiają rozmieszczenie taksonów, zjawisk na powierzchni ziemi, przedewszystkim rozmieszczenie gatunków. Dowiadujemy się jak liczne są stanowiska, związki pomiędzy ich występowaniem i elementami krajobrazu.

Wzbogacamy je o element ilościowy, możemy stosować barwne oznaczenie.

-MAPY BIOGEOGRAFICZNE

Uogólnienie zjawisk zachodzących we florze i faunie. Dotyczą dużych obszarów, kontynentów na przykład.

-MAOY FITOSOCJOLOGICZNE

Przedstawiają podział szaty roślinnej, zróżnicowanie roślinności, jak zmienia się struktura roślinności, zróżnicowanie struktury danego terenu.

ZESPÓŁ- na przykład buczyna karpacka, łęg jesionowo- olchowy.

ZBIOROWISKO- las, łąka, park, bór

-MAPY EKOLOGICZNE

Przedstawiają zjawiska zachodzące między wewnętrznymi podstawowymi układami ekologicznymi. Są to mapy wielkoskalowe, pokazują zjawiska zachodzące w środowisku naturalnym wolnym od oddziaływania człowieka. Np.: mapy roślinności pierwotnej

-MAPY ŚRODOWISKA

Te same zagadnienia co ekologiczne lecz człowiek jest elementem środowiska.

-MAPY ZAGROŻEŃ I DEFORMACJI ŚRODOWISKA

Przedstawiają źródła zagrożeń w ujęciu jakościowym i ilościowym np.: emisja gazów i pyłów do środowiska i ich ilość, zmiany składu chemicznego gleby, wód

-MAPY DEMOGRAFICZNE

Różne zagadnienia antropogeniczne np.: zróżnicowanie rasowe, zjawiska w obrębie populacji( śmiertelność, liczebność itp.)

-MAPY FENOLOGICZNE

Mapy klimatyczne związane ze zmianami pór roku, np.: poziom wód w zależności od pory roku

Metody Jakościowe- opis jakiegoś zjawiska ( jest/ nie ma)

Metody Ilościowe- właściwości badanych zjawisk na podstawie konkretnych liczb ( jednostki).

Przykład jakościowych: czy dany gatunek występuje w danym obszarze czy go nie ma.

Przykład ilościowych: liczebność osobników, wiek taksonów.

Mapa ilościowa pozwala przedstawić zmienność badanego parametru w postaci izolinii ( lini równej wartości).

Mapy ilościowe umożliwiają interpretację ilościową np.: obliczenie średniej miąższości, objętości itp.

Metody jakościowe:

a) metoda sygnaturowa

b) metoda zasięgów

Metody ilościowe:

a) izolinii

b) kropkowa

c) kartodiagramu

d) kartogramu

Kartogram- ta metoda coraz częściej wypiera metodę sygnaturową. Informacje na temat występowania zjawiska odnosi się do podstawowego pola kartogramu.

Musimy mieć układ odniesienie czyli siatkę pól. Siatki mogą mieć różną jednostkę podstawową ( nie koniecznie kwadrat) w zależności od charakteru badań.

Siatki możemy podzielić na dwie grupy:

* siatki z regularnymi -polami podstawowymi np. kwadrat, prostokąt, pięciobok

Wady:

- problem merytoryczny,

- stosując siatki do dużych układów musimy pamiętać że na całą półkulę ich nie nałożymy,

- traktujemy obszar jako płaszczyznę

- trudności z jednoznacznym stwierdzeniem granic podstawowego układu odniesienia wrysowują się w mapę co powoduje pewien subiektywizm ( zależność od wiedzy i doświadczenia osoby wykonującej mapę, dokładność urządzeń).

Zalety:

- ogólna dostępność tego rodzaju siatek

- informacje zawarte w polu odniesienia można poddać analizie statystycznej

- można porównywać ze sobą obszary o takiej samej powierzchni i ilości pól

*siatki nieregularne -pola nie będą jednakowe np. siatka podziału administracyjnego z podziałem na gminy

Wady:

- pola nie są jednakowe co utrudnia analizę danych zawartych na mapie

Zalety:

- granice pól układu odniesienia są oparte o wyraźne granice cech terenu np. brzek rzeki

Kartogramy ilościowe- świetnie nadają się do analizy zmian dynamicznych na przykład zanikanie jakiegoś zjawiska.

MAPA IZOLINIOWA

- zmienność jakiegoś zjawiska możemy pokazać lepiej niż dzięki kartogramowi ilościowemu

- linie możemy stosunkowo dokładnie przeprowadzić

- cechy zmienności muszą mieć charakter ciągły

Izolinia- linia łącząca punkty o takiej samej wartości na mapie

Zjawiska dynamiczne- zmiany w czasie, rozprzestrzenianie się badanego zjawiska:

Wyróżniamy:

- punkty pierwotne: miejsca pomiarów, zmierzone fizycznie wartości. Jest ich zbyt mało by sporządzić izolinię. Na ich podstawie wyznaczamy punkty graniczne.

- punkty graniczne: wyznaczane dzięki interpolacji. Im ich więcej tym dokładniej przebiega izolinia

---