1.Niemetale:
wodór, węgiel(1gr), azot, fosfor(15gr), tlen, siarka, selen(16gr), fluor, chlor, brom. astat(17gr), cała18gr.
2.Bufor - roztwór którego wartość pH po dodaniu niewielkiej ilości mocnych kwasów albo zasad, jak i po rozcieńczeniu wodą prawie się nie zmienia.
3.Elektrolity - substancja, która w roztworze wodnym ulegają dysocjacji elektrolitycznej czyli rozpadowi na jony. Do El. Zalicza się kwasy, sole i zasady.
4.Gazy szlachetne - pierw. Z 18gr. Hel, Neon, argon, krypton, ksenon, radon. Nie reagują.
5.etan>bromoetan>al etylowy
C2H6+Br->C2H5Br+HBr, +H2O>C2H5OH+HBr.
8.Budowa H2O: w cz. H2O następuje przesunięcie elektronów w stronę atomu tlenu. Powoduje to, że atom tlenu ma ładunek ujemny, a atom wodoru odpowiadający mu ładunek dodatni. Ujemny ładunek atomu tlenu przyciąga dodatnio naładowane atomy wodoru sąsiedniej cząsteczki. Powstanie wiązanie wodorowe, cz wody jest polarna czyli tworzy dipol.
9. Polimery - subs. Chem. O bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami. Polietylen -folia, Teflon
11.Tlenki kwasowe - tlenki niemetali. W reakcji z wodą dają kwas.
12.Tlenki zasadowe - tlenki metali. W reakcji z wodą dają wodorotlenki.
13.Przemiana izobaryczna - zachodzi gdy ciśnienie gazu nie ulega zmianie. Obj i temp. Gazu w tej przemianie zmieniają się wprost proporcjonalnie do siebie.
14.Węgiel-pier chem o s C,l. AT=6, jest niemetalem, leży w 14 grupie, ma trzy izotopy. Odmiany alotropowe: grafit i diament.
15. pH - log(Cp Janów wodorowych)od 0 do 14, 7-neutralny, 0-7 kwaśny, 7-14 zasadowy. Wszystkie sole utworzone przez słabe kwasy i mocną zasadę - odczyn zasadowy. Sole utworzone przez mocny kwas i słabą zasadę - odczyn kwaśny.
16. Reakcja Wurtza:2CH3Cl+2Na-> CH3 CH3+NaCl.
17.Katalizator - obniża energię aktywacji.
18. Dysocjacja - proces rozkładu cząsteczek związków chemicznych na jony pod wpływem rozpuszczalnika.
19. Hydroliza - reak. Chem. Polegająca na rozpadzie cząsteczek związku chemicznego na dwa lub wiecej mniejszych fragmentów w reakcji z wodą.
AB +H2O>HB+AOH
20.Stała dysocjacji - stała równowagi reakcji dysocjacji
HA+H2O>H3O++A-. Kp=[H3O+][A-]/[HA] stężenie części zdysocjowanych…
21. Entalpia spalania-efekt cieplny przemiany spalania 1 mola subs. w podanym stanie skupienia w stechiometrycznych ilościach tlenu w stanie standardowym.
22.Tlenki amfoteryczny - to tlenki, które w reakcji z zasadą zachowują się jak kwas. A z kwasem jak zasada
23.Papierek uniwersalny w kwasach barwi się na czerwono.
24.Mydła -sole metali alkalicznych, gł. Sodu, magnezu, litu, potasu, kwasów tłuszczowych.
25. Siarka - pie. Chem o s S, niemetal, z gr 16. Ma 4 izotopy.
Atomowa jednostka masy - jednostka masy używana przez chemików, 1/12 masy węgla 12C; 1,66*1027 kg. Jednostką jest Unit [u].
Masa atomowa - masa pojedynczego atomu, jednostka mówiąca o krotności wagi pierwiastka w porównaniu do 1/12 masy węgla 12C. Jednostką jest Unit [u].
Masa cząsteczkowa - masa pojedynczej cząsteczki, jednostka mówiąca o krotności wagi cząsteczki w porównaniu do 1/12 masy węgla 12C. Jednostką jest Unit [u].
Masa molowa - masa jednego mola materii, liczbowo równa masie cząsteczkowej.
Izotop - Odmiana pierwiastka o tej samej liczbie atomowej, a różnej liczbie masowej
Wartościowość pierwiastka - cecha pierwiastka, mówiąca o możliwej liczbie wiązań chemicznych, za pomocą których może łączyć się z innymi
Hipoteza de Broglie'a zakłada, że wszystkie cząstki takie jak protony, elektrony, neutrony można traktować jako fale. Hipoteza ta stanowi jedną z podstaw teorii dualizmu korpuskularno falowego światła.
Liczby kwantowe - określają wszystkie możliwe wartości atomu, główna liczba kwantowa (n=1,2,3...) określa numer orbity elektronu, poboczna liczba kwantowa (l= 0,1,...,n1) numer podpowłoki, na której znajduje się elektron, magnetyczna liczba kwantowa (m = − l,..., − 1,0,1,...,l) określa wielkość rzutu na wybrany kierunek, spinowa liczba kwantowa i oznacza spin elektronu, jest ona stała dla każdej cząstki i dla elektronu wynosi 1/2, magnetyczna spinowa liczba kwantowa (ms = − m,m = 1 / 2, − 1 / 2) informuje o kierunku spinu.
Orbitale atomowe orbitale te opisują wszystkie elektrony, które w danym momencie nieuczestniczą w tworzeniu wiązań chemicznych ale są przypisane do określonych jąder atomowych.
Spin jest to własny moment pędu (moment) danej cząstki w układzie, w którym cząstka spoczywa.
Własny oznacza tu taki, który nie wynika z ruchu danej cząstki względem innych cząstek, lecz tylko z samej natury tej cząstki.
Zakaz Pauliego w żadnym atomie nie może być dwóch elektronów w tym samym stanie.
Reguła Hunda - Najkorzystniejsze jest takie zapełnienie orbitali zdegenerowanych, aby liczba elektronów niesparowanych była jak największa
Konfiguracja elektronowa pierwiastka - rozmieszczenie elektronów należących do atomów danego pierwiastka na jego powłokach, podpowłokach i orbitalach. Każdy elektron znajdujący się w
atomie opisywany jest przy pomocy zbioru liczb kwantowych.
Wiązanie jonowe powstaje między dwoma atomami, których wzajemna różnica elektroujemności jest bardzo duża (Eu≥1,7). Elektrony zamiast się uwspólnić "przeskakują" na stałe do jednego z atomów. W wyniku tego jeden z atomów ma nadmiar ładunku ujemnego i staje się ujemnie
naładowanym jonem (anionem) a drugi ma nadmiar ładunku dodatniego i staje się kationem. Oba atomy tworzą parę jonową (+)(), która trzyma się razem na zasadzie przyciągania ładunków elektrostatycznych i może w sprzyjających warunkach ulegać dysocjacji elektrolitycznej.
Wiązania kowalencyjne niespolaryzowane występują
między dwoma atomami tego samego pierwiastka w cząsteczkach, które nie zawierają oprócz tego innych atomów.
Wiązanie koordynacyjne to rodzaj kowalencyjnego wiązania chemicznego. Istotą tego wiązania jest uwspólnienie pary elektronowej między dwoma atomami, przy czym oba te elektrony formalnie
pochodzą od jednego atomu.
Wiązanie wodorowe - rodzaj stosunkowo słabego wiązania chemicznego polegającego głównie na przyciąganiu elektrostatycznym między atomem wodoru i atomem elektroujemnym zawierającym wolne pary elektronowe. Klasyczne wiązanie wodorowe powstaje, gdy atom wodoru jest połączony wiązaniem kowalencyjnym z innym atomem o dużej elektroujemności (np. tlenem) i w ten sposób uzyskuje nadmiar ładunku dodatniego.
Wiązania metaliczne - ogólna nazwa dla wiązań metali z metalami. Są to wiązania kowalencyjne, ale różnią się: polaryzacją - łatwiej jej ulegają, bo elektrony walencyjne są słabiej związane z jądrem atomu; Duża liczba orbitali d, powoduje zjawisko nakładania się ich, co skutkuje efektem
częściowej wielokrotności wiązań.
Siły van der Waalsa wzajemne oddziaływania elektrostatyczne pomiędzy dipolami cząsteczkowymi, pomiędzy cząsteczkami pozbawionymi momentów dipolowych lub atomami (tzw. oddziaływania dyspersyjne). Przyczyną wystąpienia oddziaływania van der Waalsa są trwałe oraz
wyindukowane momenty dipolowe w cząsteczkach lub w przypadku oddziaływań dyspersyjnych chwilowe asymetrie rozkładu ładunku w cząsteczce lub atomie. Oddziaływania van der Waalsa są oddziaływaniami bliskiego zasięgu (do 0,5 nm). Występują w kryształach wszelkiego typu
(dominują w kryształach molekularnych), ponadto mają duże znaczenie m.in. w zjawiskach: adsorpcji, skraplania gazów, solwolizy.
Gaz doskonały - zwany gazem idealnym jest to abstrakcyjny, matematyczny model gazu, spełniający następujące warunki: 1. brak oddziaływań międzycząsteczkowych z wyjątkiem odpychania w momencie zderzeń cząsteczek 2. objętość cząsteczek jest znikoma w stosunku do
objętości gazu 3. zderzenia cząsteczek są doskonale sprężyste 4. cząsteczki znajdują się w ciągłym chaotycznym ruchu. Gaz taki opisywany jest równaniem Clapeyrona pV=nRT, R=8,31 J/Mol*K
Przemiany: Izochoryczna Podgrzewanie gazy w zamkniętym zbiorniku. Izobaryczna Podgrzewanie gazu w cylindrze z tłokiem o stałym obciążeniu. Izentropowa jest sprężaniem gazu w całkowicie izolowanym cylindrze bez wymiany ciepła z otoczeniem lub rozprężaniem gazu przez
dyszę tak szybkie, że nie ma czasu na żadną wymianę ciepła z otoczeniem. Izotermiczna jeżeli gaz w cylindrze jest sprężany izotermicznie to w procesie tym musi być stopniowo odprowadzana ilość ciepła, która jest równa wykonanej pracy. W praktyce jest to niemożliwe ponieważ tak powolnego procesu nie można przeprowadzić. Przemiana izotermiczna odbywa się przy całkowitej wymianie ciepła z otoczeniem natomiast przemiana izentropowa przy zerowej wymianie ciepła z otoczeniem.
W rzeczywistości wszystkie przemiany są przemianami mieszczącymi się gdzieś między tymi dwoma stanami skrajnymi. Takie przemiany nazywane są przemianami politropowymi.
Prawo Daltona - ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów doskonałych jest sumą ciśnień cząstkowych wywieranych przez poszczególne składniki tej mieszaniny.
Ciśnienie parcjalne - ciśnienie jakie będzie wywierał na ścianki naczynia gaz doskonały, jeżeli będzie w nim sam.
Gazy rzeczywiste, spotykane w przyrodzie najczęściej spełniają dość dobrze większość praw ustalonych dla gazów idealnych, czyli takich w których międzycząsteczkowe oddziaływania nie występują. Ponieważ w gazach rzeczywistych są one nikłe, ale są, gazy rzeczywiste zaczynają
odbiegać swoimi właściwościami od praw gazowych w miarę jak rosnące ciśnienie i malejąca temperatura przybliża je do stanu przejścia w ciecz (skroplenie). Zarówno jeden jak i drugi czynnik powoduje zbliżenie się cząsteczek gazu do siebie, a co za tym idzie, wzrost oddziaływań sił
międzycząsteczkowych (van der Waalsa) do rozmiarów, których już zaniedbać nie można.
Ogniwo elektrochemiczne, ogniwo galwaniczne, układ służący do zamiany energii procesów elektrochemicznych na energię elektryczną. Ogniwo elektrochemiczne składa się z dwóch układów redoks wraz z zanurzonymi w nich elektrodami (są to tzw. półogniwa) oraz drutu łączącego elektrody. Układy te mogą znajdować się w tym samym roztworze (wówczas zanurzone są w nim dwie różne elektrody) lub w różnych roztworach, przedzielonych porowatą przegrodą albo
połączonych kluczem elektrolitycznym.
Szereg napięciowy, szereg elektrochemiczny pierwiastków, ułożenie pierwiastków według wzrastającej wartości potencjału standardowego półogniwa (utworzonego przez ten pierwiastek).
Szereg napięciowy oparty na reakcjach w półogniwach z aktywną elektrodą metalową nosi nazwę szeregu napięciowego metali.
Elektroliza zachodzi w układach, w których już przed przyłożeniem do elektrod napięcia występowały wolne jony, a zatem w elektrolitach. Związek chemiczny może stać się elektrolitem na skutek dysocjacji elektrolitycznej wywołanej przez rozpuszczalnik, na skutek domieszkowania jonami lub odpowiednio wysokiej temperatury.
Prawa elektrolizy Faradaya to dwa prawa sformułowane przez Faradaya w 1834 r.: 1. Masa substancji wydzielonej podczas elektrolizy jest proporcjonalna do ładunku, który przepłynął przez elektrolit 2. Ładunek Q potrzebny do wydzielenia lub wchłonięcia masy m jest dany zależnością
Akumulator elektryczny - rodzaj ogniwa galwanicznego, które może być wielokrotnie użytkowane i ładowane prądem elektrycznym. Wszystkie rodzaje akumulatorów elektrycznych gromadzą i później uwalniają energię elektryczną dzięki odwracalnym reakcjom chemicznym zachodzącym w elektrolicie oraz na styku elektrolitu i elektrod.
Energią jonizacji pierwiastka nazywa się minimum energii jaką należy użyć by oderwać elektron od atomu tego pierwiastka w stanie gazowym.
Elektroujemność to miara tendencji do przyciągania elektronów przez atomy danego pierwiastka, gdy tworzy on związek chemiczny z atomami innego pierwiastka. Bardziej elektroujemny pierwiastek "ściąga" do siebie elektrony tworzące wiązanie z atomem mniej elektroujemnym, co
prowadzi do polaryzacji wiązania. W skrajnym przypadku, gdy elektroujemności obu pierwiastków bardzo się różnią (np. sód i chlor), dochodzi do pełnego przeskoku elektronów na bardziej elektroujemny atom, co prowadzi do powstania wiązania jonowego.
Utleniacz - biorca elektronów, reduktor - dawca elektronów, utlenianie - oddawanie elektronów, redukcja - pobieranie elektronów
Entalpia H (zawartość ciepła) termodynamiczna funkcja stanu mająca wymiar energii, będąca też potencjałem termodynamicznym, którą definiuje zależność: H=U+p*V
Anoda - za jej pośrednictwem zachodzi utlenianie, katody redukcja
Faza - postać materii, którą charakteryzują różnorodność składu chemicznego i stanu fizycznego.
Napięcie powierzchniowe - stosunek pracy potrzebnej do zmiany swobodnej powierzchni cieczy do zmiany tej powierzchni, maleje przy wzroście temperatury i po kontakcie z detergentami.