Ekon-(gr.oikos-dom,nomos-prawo)n.oZarządz.gospod.domowym;1-fil.
KsenofontVI/Vw.p,n.e;odXVIw.ponowneZainteres.ekon(makro);e.gosp.
e.polit.,ekonomika;wg.A.Smithsa(ojciecEkon,zajmow.sięWzr.gospodarI
jegoPrzyczynami)zajm.sięBadaniemNadNaturąIprzyczynamiBogactwa
narodów;ogólnie,naukaSpołeczna,którejCelemJestFormułow.TeoriiRa-
cjonalnegoGospodarow.RzadkimiŚrodkami,mającymiAlternatyw.zasto-
sowanie;naukaOalokacji(rozmieszczeniu)RzadkichZasobów,wśródKon-
kurującychZeSobąZastosowań;zasób-el,składnik,kt.wProcesieGospodaro.
podlegaPrzekształc.naDobraIusługiGospodarcze;mierzalne(natura,pracy,
finansowe)niemierzal(przedsiębiorczość);ogranicznośćZaso-cośJestOgra-
liczone(rzadkie)wStos.doNieogranicz.potrzeb(brakuCzegoś);mikroe-ba-
daRynkiNaPoszczeg.prod.,zachow.konsum.producIpodm.gosp.naSyg.
Rynkowe(zmianaCen,stopy%,podatki);upraszczaRzeczywist.podm.Gosp-
aktyw.uczest.życiaGosp.kt.Podejm.decyzNaWłasneRyzykoIdziałaRacjo-
nal-godnieZwyzn.celem;(gospDomowe,gospRol,przedsiębiorstwo,Instyt.
finansowe,rządIjegoAgendy)makroe-rozw.probl.ekonom,takieJakInflacja,
bezrob,wzrostGosp,kursWalut;badaZależn.MiędzyPodm.Gosp.nurtyEkon-
e.pozytyw(opartaNaSubiektyw.bad.rzeczywistośGosp;służyNaukowemu
Bad.gosp;sądyObiektyw.badanNauk;formułujeJęz.ekon-kategorie)e.nor-
matyw(subiektyw.ocenaRzeczywist;coCzynićByByło+;sądyOparteNaSub.
bad.rzecz)kateg.ek-abstrakc.pojęcieWyrażaj.ogólneWłaściw.zbiorowości
ZjawiskEkon;zależn.międzyZjawiskami;prawaEkon-przyczyn-skutk(1kat.
toPrzyczyna,a2skutek,np.podażIpopyt;przycz.zm.popMożeBycNpCena)
współistnie(2kat.istniejąObokSiebieJednocześ)Funkcjonal/funkcyj(pewne
Zależn.możnaPrzedst.wFormieNormatyw)charakterPraw-obiektyw,su-
biektyw/stochastycz(masowaPowtarzalność-prawowielkichLiczb)historycz;
kosztAlternat-kosztZaniechanychMożliwości;MierzonyWartościąTejPro-
dukcji,którejNieRealizujemy,lubZkt.rezygnuj.wCeluZwiększ.prod.in.Dóbr;
sys.gosodar-zależyOdSiłEkonomicz,politycz.iSpołecz.występuj.wDanym
kraju;nadajeKier.iPorządekAktywnoś.gospodar;własność-usankcjonowane
normąPrawnąPosiadanie;triadaRzymska:prawoDoKorzyst.zNiej;UdziałW
zarządzaniuNią;prawoDoSwobodnegoObrotuNią;prywat(drobnotowar,1os,
grupo-spółdzielcza)publ(państw,skarbuPańst);cechyCharakt.sys.gosp-typ
własności,celGospodarow,mech.sterujący,zasadyPodziałuWytw.dochodów,
zas.alokacjiZasobów,ktoDecydujeOhierarchiiPotrzeb;1.sysRynkowy-gosp.
Rynk-własn.prywat;cel-maksymalizacjaRynku;mechSter-motywZyskuIsys.
Cen;2zas.podziału(wg.ilościIjakościPracy;wg.il.iJak.posiadanegoKapitału);
alokacjaNastępujeStale-realokacZaso(zGałęziMniej,doBardziejOpłacal);
każdyPodmiotUstalaWłasnePotrzeby;2.nakazo-rozdziel/g.central.planowa-
własn.publicz/społecz.;max.zaspokoj.rosnącychPotrzeb;mech.ster.opartyNa
sys.planów,odKt.WsjoZależy;podziałWg:il.iJak.pracy,potrzeb;oAlokZas.dec
państwo;wzorceKonsumpcjiNarzucanePrzezPańst;(sys.socjalis/Gosp.planow)
3.mieszany-własnośćPryw.lubPubl.;wolnaKonkurencjaNaRynku;zaRozwój
firmOdpowiadająWszyscyPracownicy;rynek-formaPoziomychWięziMiędzy
podm.gosp.iKonsumenckimi,próbującymiSprzedaćIkupićTowar;powierzch.
naKt.spotyk.sięSprzed.zKupuj.wKontakt.pośred.lubBezpośr;dochodziło
TransferuWłasnościIustaleniaJednolitejCenyRynkowej;(wolno-konkurencyj;
Monopol;oligopol,duopol,konkurencjaMonopolistycz)mech.rynk-sposób
Przekazyw.inf.ekonom;f-cjonujeNaRynku;opartyOmotywZyskuIsys.cen;ja-
kakolwNierównow.uruch.określ.reakNab.iSprzed.kt.przywr.równ.Pop-Pod;
f-cjeRynku-realizacjaTow.iUslugPoOkreśl.cenach;regulatorProdukcji(okreś-
laJejWlk.iStrukt)alokacjaZasobów;informacyj;r.wolnokonk.-b.dużoDrob-
nychPodm-wieluWytwórców(hand.detal,rolnict)cenaJest”datą”-niezależna
odProducen.iKonsumen-kształt.sieNiezależ.odKonsumIproduc;działa”nie-
widzialnaRękaRynku”-niktWeńNieIngeruje;ZALETY-każdyPodm.gosp.
dążyDoRealiz.własn.celu;nieTolerujeNierentowności;weryfikatorSpołecz.
przydatnościProduktówIdostosowyw.prod.doPotrzeb;bodziecDlaPrzedsięb.
doWprowadz.postępuTechn.-nagradzaToCoOpatentowane;dajeSzansęBo-
gaceniaSię(gł.tymCoRyzykują);WADY-zróżnicow.majątkowe-polaryzacja
społecznaIsocjal-bezwzgl.walka;poliferacjaProduktów-zbytWielkaIlośćOd-
mian1produktu;nieEliminujeProd.szkodl.dlaZdrowia;stwarzaMożliwość
monopolizacjiProdukc;niestabilnośćGospodar-czasoweZałamaniaIkryzysy
nadprodukcji;centraliz.kapit-łączenieSięMniejszychFirm;koncentr.kap-
zwiększenieKapitału;t.interwencjonalizmuGosp-lata30teXXw;JohnCanes;
panstwoMusiZapobiegaćMonopolizacjiGospodarki;kateg.rynkowe-popyt
(jednostk,globar,efektyw,potencjal)podaż,cena;PopytJednostk-(indywid.)
naDobroLubUsł;ilośćDob.lubUsł.kt.nabywcyChcąKupićPrzyRóżnychPozio-
machCenIpewnychWar.stałych(determinantyPopytu)krzywaPopytu-charakt.
Popyt;ujemneNachyl.(opadaWprawo);istniejeZależn.odwrot.proporcjonal.
międzyPop.aCeną;prawoPop-pop.zmieniaSięWkier.przeciw.doZmianCeny;
paradoksy-e.Giffena(dot.dóbrNiższRzędu-najb.potrzeb-chleb,itp.;Wmiarę
wzr.cenNaRyn,pop.naDaneDobraNiż.Rzędu,przyRosnącychCen.tychDobr,
rośnie)e.Veblena(dot.dóbr.luksus;tzw.”efektSnoba”;wMiaręWzr.cenTychD.
pop.naTeProd.Rośnie)determinan.pop-(pozacenoweCzyn.wpł.naPop)moda,
gusta,preferencjeNabywcze;cenyInnychDóbr(substytucyj-zastępuj.się;kom-
plementar-uzupełniaj.sięWzaspok.tejSamejPotrz);dochodyNabywców;liczba
konsumen;czyn.przypadk-pogoda;prawaEngla-(bad.budżetyRodzinWsak-
sonii)wMiaręWzr.dochodów:udziałWwydatk.naŻywn.maleje;Udz.wyd.na
Dob.luks.roś.;takichWyd.jakNaOpłatyMieszk.roś.skokowo;ruchPoKrz.pop-
-spowod.zmianamiWdeterm.pop;->wzr;<-spad;Podaż-il.dob,usł.kt.sprzedaw.
oferująPrzyRóż.cenachIpewnychWar.stałych(det.pod-kosztyProd;techn.prod;
interwenc.państwa-podat,cła;czyn.przypad-pog);PrawoPod-dodat.zależn.
międzyZm.CenyAzm.wlk.pod;(krzywaSwLewąStr;nachylenie=stos.zm.Cen
doZm.podaży)Cena-il.pienię.zapłac.zaDaneDobro;pieniężnyWyrazWart;
f-cje:równoważąca(równow.popZpod-czyściRynekZnadwyżekLubNiedob.
towaru)informacyj(Pol.naDostarcz.podm.gosp.wiarygod.inf.oFaktycz.koszt.
wytwarzania;stopniuRzadkościDanegoDob;stop.opłaclnościProd)redystrybu-
cyj(wpływCenNaPodziałDoch)agregacyj(wykorzyst.cenDoSumow.różnych
wartościDóbrIusł.Użytko.kt.nieDaSieWyrazićWeWskaźn.natural)c.równow-
-równoważ.popIpod;bezNadwyż.iNiedob;il.równow-il.pop.równ.sięZil.pod
Nadw.pod-c.Min>c.rów;przymus.Zapasy;niedob.pod-cMax<c.rów;c.min-
wyższaOdC.równow;ustal.przezPańst.;nadważ.podażyMusiByćSkupiona
Przezpańst;c.max-niższaOdC.równow;ust.przezPańst.chroniDocho.os.oNajm.
Doch(czynszeWlok.komunal-państ.dopłaca);Elastycz-stopieńReak.naZmien.
sięCzyn.elast.ceno.pop-stos.względ.zm.pop.doWzgl.zm.cen;Ec=(ΔQ:Q0)/
/(ΔP:P0)=[(Q1-Q0):Q0]/[(P1-P0):P0]-Q1pop.wOkr.bad;Q0pop.wOkr.wyjściow.
P-cena;Ec=%zmiaPop/%zm.ceny;Ec<-1p.elast-tempoWzgl.zm.pop.jestSzyb.
niżTem.zm.Cen-licznikRośnieSzybNiżMianow;Ec<0;Ec>-1p.nieelast-tem.zm
pop.mniej.odT.zm.cen;Ec=-1p.proporcjonal-t.zm.pop=t.zm.cen;Ec=0p.sztyw-
-nawetB.dużaZm.cenyPowod.żePop.sieNieZm(sól);Ec>0anomaliaP.-IcenaIp.
Rośnie;dochodo.el.pop-stop.reak.pop.naZm.sięDoch;Ed=(ΔQ:Q0)/
/(ΔI:I0)-I-dochód;Ed=%zmiaPop/%zm.doch;Ed>0dobraNormal;Ed>1
d.luksuso;Ed<1d.podstawo;Ed<0d.niższ.rzędu(kawa,kartofle,sól);c.el.
pod-%zm.wlk.podDo%zm.wlk.Cen;Es=(ΔS:S)/(ΔP:P);Es=0p.sztywna;
pionowa;AniWzr.AniSpadekCenNiePowod.Zm.wPod;Es>0elast.nie-
skończona;Es=1p.jednostkowa(wzgl.zm.pod=wzgl.zm.cen)płacaReal-
-płacaNominal(pienięż)podzielPrzezPrzeciętnyPoziomCenNabywanych
dóbrIusł.konsumpcyj;kapitałLudzki-całyZasóbKwalifikacjiSpołeczeńst;
(czyn.material;akceptac;samorealiz;)formyKonkuren:MonopolAbsolut-
-tam,gdzieIstniejeNiedostatekKonkurencji,aProd.jestZdominow.przez1
Firmę;możeByćWformieMonop.Natural(gdyPodażProduktuLubUsł.jest
świadomieOgranicz.do1przedsiębiorst)oligopol-kilkuSilnychMonopolis;
wejścieWymagaDużegoKapitału;przywództwoCenoweMa1zNajwięk.
Produc.oNajniż.kosztachWytwarzania;konkur.monopolist-produktySą
Zróżnicow.iMająBliskieSubstytu;naRynkachLokal;reklama,Bad.nauk;
Pieniądz-powszech.akceptow.środekWym.iŚrod.płatn;towarowy(śr.wym.
wykorzyst.wCelachKonsumpc.lubProdukcyj.pełniącyJednocześ.f-cjePien;
niewolnicy,bursztyn)kruszcowy(monetaDanegoMetaluLubStopuOokreśl.
Wadze,próbie,kształcie;1-wszyWizer-AlexWlk)współczes(gotówkowy-
-banknot,bezgot,elektron)cechy-trwałość,przenośność,podzielność,ograni-
Czoność;płynność-szybkiDostępImożliwośćUżyciaGoWkażdejChwili;
prawoGreshamaKopernika-XVIw;pieniądzGorszyWypieraZobiegu
pieniądzLepszy;Pien.maWart.real.iNominal;czek-bankowyŚrodekPłatn
dokum.oUstalonejFormie,zaPomocąKt.wystawcaZlecaBankowiWypłac
okazicieloPodanejNaTymRach.SumyPienięż;dewaluac-obniż.urzędow.
kursuWymianyPieniąKrajowWstos.doWalutyObcej;waluac-podwyż;
nominac-refor.pienież.mającaNaCeluZwiększ.siłyNabywczejPieniądza;
f-cjePien-środekWymiany;miernikWartości;środekPłatni;środekGroma-
dzeniaSkarbu;PrzyczyPopyNaPien-transakcyj(trzymaniePienią.wCelu
realizacjiPrzewidyw.zakupów-potrzebaGromadz.PieniąWstaniePłynnym)
ostrożnoś(wCeluNieoczekiw.zakup-pełnaRezerwaGotówkowaPodmiotu)
spekulacyj(gromadzenieWceluUlokowaniaWkonkret.towary-skłonność
podm.doGryNaGiełdzie)pop.naPien-dochódOsobis.iPosiadanyMajątek
(rośnieDoch,rośniePopTransak)stopy%odDepozyt(stopaMaleje,popWzr)
poziomCenNaDobIusł(cenyWzr,popMaleje)stopaInfl(takJakCeny)pod.
Pien-całkow.wart.znajduj.sięWobieguZasobówPienią.traktow.jakoŚro-
dekWym;wartośćGotów.znajduj.sięWobiePozabank.iWkładówBanko
naKażdeŻądanie;naPodażWpływa-wartośćWyemit.przezBankCentr.zna-
kówPienięż;wratośćKredytówUdzielonychPrzezBankiKomerc;M0-bank-
notyImonetyWbankuCentr;M1-gospodarstwDomow.M2-pośrednioM1
iM2częśćNakladówTerminoNaPokrycieWydatk.przewid.wPrzyszł;M3-
sektoraPrywat.iPubl;M4-towarzystwUbezpiecz.iInneOprocent.wkłady;
M5-inneInstr.ryn.pierwot;bonySkarb,obligac,innePapWart;równaRów-
nowagiNaRyn.pienięż-rów.Fischera->M*V=P*Y->M=(P*Y-K-B+Z)/
/V->M-pod.pienią;V-szybk.obiegu;P-poziomCen;Y-ProdNarodBrutto;
Z-spłataZobowiąz;K-wart.tow.zakup.naKredyt;B-wart.transakKomple-
Mentar;Inflacja-stalyWzr.przeciętnegoPoziomuCenRynkoNaTow.i
Usł.nabywanePrzezLudn;ciągnionaPrzezPop-okresWojen;małoElas-
tycz.podaż;pchanaPrzezKoszty-wzrostPłacNominIkosztówWytwarz.
InstrumFinans-kontraktMiędzy2str,kt.realizująMiędzySobąZależn.Fi-
Nans;formy-material(wydruk)zdematerializ(wKomp);pap.wart-dokum.
Potwierdz.prawaMajątk.nabyw;segmentyRynku-pienież,kapitało,waluto,
r.instrum.pochodnych;r.kapitalowy-r.instr.fin.-średnio-idługoterm,kt.celem
JestMobolizacjaKapitału,jegoTransfer(przepływ),wycenaIfinansowanie
deficytuBudżetow;pierwotny(transakc.międzyEmit.pap.wart.aIchNabywcą;
emisjaPubl-ofertaNabyciaSkierow.doWicejNiż300os;maklerzy)wtórny(brak
emit;dalszeTransak.kupIsprzed.pap.wart.wprow.naR.przezEmit)regulowa
(sys.obro.pap,wart.zorg.wTakiSpos,żePrzyTransak.zapewn.jestPowszech.i
równyDostępDoInf.rynk.wTymSamymCzasieIzachow.sąJednakoweWar.
nabywaniaIzbywaniaTychPap;r.giełdowy,regulow.pozagiełd;CTO-Central
TabelaObligacji)inst..fin.naR.kapit-akcje,oblig,ADR,GDR,pra.poboru,
świadect.udziało.iDepozyto,itp.;płyn.instr-szybkośćJegoZamianyNaGotów-
kę;wysokaNaR.kapit;Emitent-uczestnikObrotuKreującyPodaż;os.prawna
Kt.plasujePap.wart.naR.pierwot;pap.wart.wyemitowaneWramachEmisji
niepubl.sąPodm.obrotuNaR.wolnym;Akcja-instr.fin;pap.wart;emitow.w
serii;reprezent.ułamekKapit.akcyjnego;dajePrawoPoboru,doUdziałuW
majątkuSpółkiWprzyp.jejLikwid;budowa:płaszcz(własciwyDokument),
kuponDywidendowy(prawoPoboruDywiden;jestPapWart)talon(podstawa
doOtrzym.nowegoArkuszaDywidend.;opróczNr'uAkcjiMaWłasnyNr)rdz:
imienne,naOkazic;zwykłe;uprzywilejow;c.nominal-kwota,naKt.opiewa
akcja;wartMin=1zł;c.emisyj-taPoKt.opiewaneSąAk.naR.pierwot;nieMoże
byćNiższaOdWart.nomin.ak;dywidend-wynagrodz.akcjonariu.zaToŻe
zainwest.hajsyWspółceIgodząSięPonieśćEw.ryzykoZwiąz.zJejDziałaln.;
opodatkowana;dochódAkcjonar;PDA-pra.doAk;przedm.obro.przedZare-
jestr.ak.wSądzie;umożliw.wycof.sięZdanejInwest.tymKt.przydzielono
noweAk,aNabycieTym,kt.nieZrobiliTegoWpubl.subskrypc;indeksGiełd-
-pokaz.zmia.cen.ak.naDanejSesji;ułatwiaOcenePanuj.koniunktury;można
dziękiNimPrognozo.przyszłeTrendyDlaDanejGr.lubCałegoRyn;zas.obli-
In.dochodo(opróczZm.ak.uwzględ.dodatk.dochodyZwiąz.zPosiad.ak-
-dywiden,PrawaPobo)In.cenowe(wzgl.tylkoZm.kursówAk;nieBiorąPod
uwagęEwent.dodatk.docho.akcjonar)liczbaSpółek-„szerok.portfela”
(wzgl..wszyst.spół.zDanegoRyn.lubOkreśl.gr)„wąsk.portf”(pewnaRe-
Prezentatyw.gr.spółek,wyselekcjonow.naPodst.ściśleOkreśl.kryteriów)
WIG20-akcje20najw.sp.oNajw.płyn;wzr.iSpadkiToZyskiIstratyInwes-
torówKontrak.termino;bezFunduszyInwest;kwalifikacjeDoInd.naPodst
rankinguRazNaKwartał;ind.CenowyWąski;WIG-jegoZm.toRzadkoZm.
wartościPortfelaPrzeciętnegoInwest.giełdow.odPocząt.działaniaGiełdy;
Ak.spół.notow.naR.podstaw.bezFund.Inwest;ind.dochodowy,szeroki,
Rynkowy;r.podstaw-dlaSpóOwys.płyn;wartośćEmisjiToConajm.500
Tys.zł;doPubl.obro.trafiłoConajm.10%emis;r.równoleg-dlaSpó.kt.nie
sąWst.spełnićWymogówR.podstaw;giełdaBierzeZańOdpowiedzialność;
Obligacja-pap.wart.wKt.emit.potwierdzaZaciągn.określ.kwotyPożyczk.
iZobowiąz.sięDoJejZwrotuWłaścicielowiObligWustalo.zGóryTerminie
iDoZapłatyOdsetekLiczonychWstos.doNominal.kwo.pożycz;cNom=100
zł;cEmis>=cNomin;najbezpieczn.instr.naRyn.kapit;małeKorzyści;teraz
sąZdematerializow;rdz:ostałymOprocent(%jestZnaneInieZmieniaSię
doTerminuWykupu)oZmien.%(%zm.sieW”okresachOdsetko”;zależyOd
wskaźn.kt.możeByćNp.StopaRenown.BonówSkarbo)zerokuponowe(obl.
zKuponemZerowym;bezOdsetek;cenaKupnaZAWSZEniższaNiżWart.
Nomin)Giełda-regular.odbyw.sięWokreśl.czasieImiejscu,podporządk.
Określ.zasadomInormomSpotk.osóbPragnącychZawrzećUmowęKup-
-sprzedOrazOs.PośredniczącychWzawier.transak.kt.przedmiotemSąZa-
miennePap.wart.przyCzymCenyOwychTransak.ustal.sąNaPodst.układu
pod.iPop.aNextPodawaneDoWiad.Publ.f-cje-ułatwiaMobilizacjęKapit;
jegoPrzeplyw;ocenę;NYSE-NewYorkStockExchange-nowojors.kursAk-
-cenaAk;podlegaWahaniom:aprecjacja(wzrost),deprecjacja(spadek);ind.
NYSE-DowJones(papiery30najw.przeds.świato;NIKKEI-225wiodących
Akcji(BlueChip)uczestn.NYSE-commissionBrokers(maklerzyKomisyj.;
próbująRealiz.zleceniaKlien.naGieł.zaPobraniem;najliczniejszaGr)Floor
Brokers(2dolarBrokers-makl.dwudolarowi;wDniachOżyw.obro.giełdow.
Otrzym.odInnychMakl.częścIchZlec.doRealiz)Specialists(maklerKurso-
Wy-ustalaKurs”rynkowych”WalorówNaPodst.NapływającychZlec.mak.
Komis;centralneMiejsceNaGieł)naNYSEhandlujeSiePakietamiAkcji;
KrajowyDepozytPapWart-prowadziInadzorujeSys.depozyt-rozliczenio.
wZakresieObroPapWart;Komis.Nadzo.Finans-nadzórNadPrzestrzeg.
zasadUczciwegoObroIkonkurenc.orazInform;podejmow.działańZapewn.
sprawneF-cjonow.rynku;współdzialaZorganamiAdministracjiRządowej,
NBP,instyt.iUczestnikamiPubl.obroPapWart;przygotow.projektyAktów
Praw.Związ.Zf-cjonow.Ryn.PapWart;podejmow.działańWrazieAferGieł.
FinancialTimesSE-Fin.Tim.StockExchange-100StockIndex;gieł.lon-
Dyńska;”Fotosie”-średniaRynkowaWartości100najlepszychAkcji;