Układ jednostek SI
Układ jednostek SI (franc. Système International d'Unites) - Międzynarodowy Układ Jednostek Miar został zatwierdzony w 1960 (przez Międzynarodową Konferencję Miar), a w Polsce obowiązuje od 1960.
Jednostki podstawowe układu SI
Wielkość |
Nazwa |
Symbol |
Uwagi |
Długość |
metr |
m |
Odległość jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s |
Masa |
kilogram |
kg |
Masa walca wykonanego ze stopu platyny z irydem przechowywanym w Międzynarodowym Biurze Miar w Sevres pod Paryżem |
Czas |
sekunda |
s |
Czas równy 9 192 631 770 okresom promieniowania odpowiadającym przejściu między dwoma poziomami F=3 i F=4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego 2s1/2 atomu cezu 133Cs |
Natężenie prądu elektrycznego |
amper |
A |
Prąd o natężeniu 1 A to stały prąd elektryczny, który płynąc w dwóch równoległych, prostoliniowych, nieskończenie długich przewodach o znikomo małym przekroju kołowym, umieszczonych w próżni, w odległości 1 m od siebie, spowodowałby wzajemne oddziaływanie na siebie z siłą równą 2·10-7 N na każdy metr długości przewodu |
Temperatura termodynamiczna |
kelvin |
K |
Skala absolutna (zero oznacza najniższą teoretyczną temperaturę, jaką może mieć kryształ doskonały) |
Ilość materii |
mol |
mol |
Ilość substancji, która ma taką samą liczbę cząsteczek jak 12 gramów izotopu węgla C12. W jednym molu mieści się szacunkowo 6.0221367·1023 cząstek/atomów (liczba Avogadro) |
Światłość |
kandela |
cd |
Światłość z jaką świeci w kierunku normalnym powierzchnia 1/600 000 m2 ciała doskonale czarnego. przy jego temperaturze 2042.5 K (temp. krzepnięcia platyny) pod ciśnieniem 101 325 Pa |
Jednostki uzupełniające używane w układzie SI |
|||
Kąt płaski |
radian |
rad |
Kąt płaski równy kątowi między dwoma promieniami koła, wycinającymi z okręgu tego koła łuk o długości równej temu promieniowi. 1 rad to w przybliżeniu 57.29578° |
Kąt bryłowy |
steradian |
sr |
Kąt bryłowy o wierzchołku w środku wycinający z powierzchni tej kuli pole równe kwadratowi promienia |
Jednostki pochodne SI
Wielkość |
Nazwa |
Symbol |
Jednostka |
Wymiar |
Częstotliwość |
herc |
Hz |
- |
s-1 |
Siła |
niuton |
N |
- |
kg·m/s2 |
Ciśnienie |
pascal |
Pa |
N/m2 |
kg/m·s2 |
Energia, praca |
dżul |
J |
N·m |
kg·m2/s2 |
Moc |
wat |
W |
J/s |
kg·m2/s3 |
Ładunek elektryczny |
kulomb |
C |
- |
A·s |
Napięcie elektryczne |
wolt |
V |
J/C, W/A |
kg·m2·s-3·A-1 |
Natężenie pola elektrycznego |
wolt na metr |
- |
V/m, N/C |
kg·m·s-3·A-1 |
Pojemność elektryczna |
farad |
F |
C/V |
kg-1·m-2·s4·A2 |
Opór elektryczny |
om |
Ω |
V/A |
kg·m2·s-3·A-2 |
Przewodność elektryczna |
simens |
S |
A/V, Ω-1 |
kg-1·m-2·s3·A2 |
Strumień magnetyczny |
weber |
Wb |
V·s |
kg·m2·s-2·A-1 |
Indukcja magnetyczna |
tesla |
T |
Wb/m2 |
kg·s-2·A-1 |
Natężenie pola magnetycznego |
amper na metr |
- |
- |
A/m |
Indukcyjność magnetyczna |
henr |
H |
Wb/A |
kg·m2·s-2·A-2 |
Temperatura Celsiusa |
stopień Celsiusa |
°C |
- |
K |
Strumień świetlny |
lumen |
lm |
- |
cd·sr |
Natężenie oświetlenia |
luks |
lx |
lm/m2 |
cd·sr/m2 |
Aktywność źródła promieniotwórczego |
bekerel |
Bq |
- |
s-1 |
Wielokrotności |
Podwielokrotności |
||||
Mnożnik |
Nazwa |
Symbol |
Mnożnik |
Nazwa |
Symbol |
101 |
deka |
da |
10-1 |
decy |
d |
102 |
hekto |
h |
10-2 |
centy |
c |
103 |
kilo |
k |
10-3 |
mili |
m |
106 |
mega |
M |
10-6 |
mikro |
µ |
109 |
giga |
G |
10-9 |
nano |
n |
1012 |
tera |
T |
10-12 |
piko |
p |
1015 |
peta |
P |
10-15 |
femto |
f |
1018 |
eksa |
E |
10-18 |
atto |
a |
1021 |
zetta |
Z |
10-21 |
zepto |
z |
1024 |
yotta |
Y |
10-24 |
yocto |
y |