Hormony
Hormony są związkami chemicznymi, które pełnią funkcję biokatalizatorów różnych reakcji biochemicznych zachodzących w żywych organizmach. Hormony zapewniają sprawne działanie narządów i tkanek, zapewniając tym samym równowagę wewnętrzną organizmu, czyli homeostazę. Hormony syntetyzowane są w gruczołach lub w określonych komórkach niektórych tkanek. Gruczoły te określa się mianem dokrewnych lub wewnątrzwydzielniczych. Wyprodukowane hormony dostają się z komórek w sposób bezpośredni do krwi , płynów tkankowych i chłonki. Dział nauki dotyczący budowy i działania hormonów oraz funkcjonowania gruczołów je wydzielających to endokrynologia.
Ze względu na sposób działania i miejsce produkcji hormony dzieli się na : gruczołowe, tkankowe, neurohormony i mediatory.
Hormony gruczołowe syntetyzowane w gruczołach wewnątrzwydzielniczych transportowane są w organizmie za pośrednictwem krwi.
Hormony tkankowe syntetyzowane są w specyficznych komórkach tkanek i uwalniane są do płynów tkankowych lub krwi.
Neurohormony syntetyzowane są w komórkach nerwowych a dostarczane do miejsc docelowych drogą dokrewną.
Mediatory są hormonami produkowanymi przez specyficzne komórki i działającymi na komórki znajdujące się w bliskim sąsiedztwie. Transport ich jest ograniczony do minimum i nie uczestniczy w nim z reguły układ dokrewny.
Ta klasyfikacja hormonów ma charakter umowny, ponieważ istnieją pewne hormony, które należą do trzech z tych grup. Mediatory względu na wyłączenie układu krwionośnego z funkcji transportowych tak naprawdę można nie zaliczać do hormonów.
Istnieje także drugi podział hormonów. Podział ten dotyczy budowy chemicznej hormonów. Wyróżniamy hormony białkowe ( zbudowane z aminokwasów ) oraz sterydowe ( pochodne cholesterolu ). Do hormonów sterydowych należą hormony syntetyzowane w korze nadnerczy oraz w gonadach męskich i żeńskich. Pozostałe hormony są pochodzenia białkowego.
Sposób działania hormonów.
Hormony syntetyzowane przez specyficzne komórki uwalniane są do krwi lub płynu tkankowego i za ich pośrednictwem docierają do komórek docelowych. Aby hormon mógł oddziaływać na komórkę, musi się on połączyć ze specyficznym dla niego receptorem. Na daną komórkę działają tylko te hormony, których receptory są w niej obecne. Hormony docierając do komórki, które nie posiadają specyficznych dla nich receptorów są w niej nieaktywne.
W związku z różną budową hormonów wyróżnia się dwa typy receptorów : receptory błonowe i cytoplazmatyczne. Receptory błonowe są specyficzne dla hormonów białkowych, natomiast receptory cytoplazmatyczne dla hormonów sterydowych. Hormony sterydowe mają zdolność przechodzenia przez błonę cytoplazmatyczną ,dzięki czemu dostają się one do wnętrza komórki gdzie łączą się z receptorami umieszczonymi w cytoplazmie. Niektóre z hormonów po połączeniu się z receptorem cytoplazmatycznym wędrują do jądra, w którym regulują procesy transkrypcyjne.
Hormony białkowe łączą się z receptorami umiejscowionymi w błonie cytoplazmatycznej komórki docelowej. Efektem połączenia się hormonu z receptorem błonowym jest synteza przekaźników wtórnych. W błonie komórkowej , w której umieszczony jest receptor błonowy znajduje się enzym zwany cyklazą adenylową. Połączenie się enzymu z receptorem powoduje jego aktywację. Aktywna cyklaza powoduje przekształcenie ATP w cAMP, czyli cykliczny adenozynomonofosforan. Cykliczny AMP wywołuje uaktywnienie układów enzymatycznych. Aktywacja tych układów możliwa jest , jeśli hormon dostarczany jest w dość dużym stężeniu. Jeśli stężenie hormonu jest zbyt niskie nie dochodzi do aktywacji cyklazy a tym samym aktywacji kaskady enzymatycznej.
Zespół wszystkich gruczołów wewnątrzwydzielniczych w organizmie i wydzielane przez nie hormony stanowią układ dokrewny danego organizmu. Gruczoły i tkanki są w pewien sposób połączone ze sobą za pośrednictwem układu krwionośnego , którym transportowane są hormony.
Nadrzędnymi narządami endokrynnymi człowieka są : podwzgórze i przysadka mózgowa, które regulują i koordynują działanie wszystkich narządów i tkanek endokrynnych . Pozostałe narządy endokrynne to szyszynka, przytarczyce, tarczyca, grasica, trzustka ( komórki alfa i beta wysepek Langerhansa ), nadnercza ( komórki kory i rdzenia ), jądra ( komórki śródmiąższowe- Leidiga ), jajniki ( komórki warstwy ziarnistej pęcherzyka Graafa oraz ciałko żółte ) i łożysko powstające w czasie ciąży.
Za prawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego odpowiedzialna jest również część międzymózgowia - podwzgórze. Podwzgórze jest miejscem, gdzie syntetyzowane są hormony wpływające na sekrecję i działanie hormonów przysadkowych. Hormony wydzielane przez podwzgórze zaliczane są do neurohormonów hamujących i uwalniających. Hormony uwalniające ( liberyny) pobudzają przysadkę do wydzielania hormonów , natomiast hormony hamujące ( statyny ) blokują ich wydzielanie.
W związku z nadrzędnością podwzgórza nad pozostałymi elementami układu endokrynnego regulacja hormonalna przebiega w ten sposób :
podwzgórze → przysadka mózgowa → gruczoły i tkanki endokrynne.
Przysadka mózgowa syntetyzuje i uwalnia hormony, które oddziałują na organizm w różny sposób. Niektóre z hormonów działają w sposób bezpośredni na komórki docelowe, wywołując w nich określone reakcje. Do takiego typu hormonów należą : prolaktyna i hormon wzrostu. Pozostałe hormony działają na komórki w sposób pośredni, tzn. wywołują one określone zmiany w innych tkankach lub narządach endokrynnych i dopiero te narządy podległe i wydzielane przez nie hormony wywołują reakcję hormonalną. Hormony tego typu określane są jako hormony tropowe i należą do nich: adrenokortykotropina ( ACTH ), tyreotropina ( TRH ), lutropina ( LH ) i folitropina ( FSH ).
Wydzielanie hormonów tropowych z przysadki oparte jest na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Hormony uwalniane przez przysadkę powodują uwalnianie innych hormonów z narządów podległych. Wzrastającą ilość wydzielanych hormonów przez gruczoły podległe wywołuje zahamowanie wydzielania hormonów w przysadce mózgowej. Zatrzymywanie działania gruczołu produkującego poprzez gromadzenie się produktów nazywane jest sprzężeniem zwrotnym ujemnym. Jeśli gromadzące się produkty pobudzają tkankę produkująca to jest to sprzężenie zwrotne dodatnie.
W związku z udziałem podwzgórza w regulacji wydzielania hormonów zjawisko sprzężenia zwrotnego podzielono na zewnętrzne i wewnętrzne. Sprzężenie zwrotne wewnętrzne określają zależności : podwzgórze → przysadka → podwzgórze. Natomiast w sprzężeniu zwrotnym zewnętrznym regulacją hormonalna przebiega w sposób następujący : podwzgórze → przysadka → gruczoły podległe → podwzgórze.
Innym sposobem regulacji układu dokrewnego jest współdziałanie kilku hormonów w wywoływaniu określonej reakcji oraz działanie przeciwstawne, czyli antagonistyczne hormonów. Antagonistyczne działanie hormonów polega na tym , że jeden z hormonów wywołuje aktywację jakiegoś procesu, natomiast drugi hormon powoduje zahamowanie tego procesu.
Hormony wydzielane przez podwzgórze i ich wpływ na hormony przysadkowe.
Foliberyna ( FSH-RH ) - stymuluje wydzielanie folitropiny ( FSH )
Luliberyna ( LH-RH ) - stymuluje wydzielanie lutropiny ( LH )
Gonadoliberyna ( LH/FSH-RH ) - stymuluje wydzielanie gonadotropiny
kosmówkowej ( hCG )
Kortykoliberyna ( CRH ) - stymuluje wydzielanie kortykotropiny ( ACTH )
Gonadoliberyna ( LH/FSH-RH ) - stymuluje wydzielanie tyreotropiny ( TSH )
Melanoliberyna ( MRH ) - stymuluje wydzielanie melanotropiny ( MSH )
Prolaktoliberyna ( PRH ) - stymuluje wydzielanie prolaktyny ( PRL )
Somatoliberyna ( SRH ) - stymuluje wydzielanie somatotropiny ( STH )
Somatostatyna ( SIH ) - hamuje wydzielanie somatotropiny ( STH )
Prolaktostatyna ( PIH ) - hamuje wydzielanie prolaktyny ( PRL )
Melanostatyna ( MIH ) - hamuje wydzielanie melanotropiny ( MSH )
Przykłady działania hormonów antagonistycznych.
Do hormonów działających przeciwstawnie należy insulina i glukagon. Insulina produkowana jest w wyspecjalizowanych komórkach trzustkowych , zwanych komórkami alfa. Glukagon również produkowany jest w trzustce , jednak w komórkach beta. Współdziałanie tej pary hormonów ma na celu utrzymywanie stałego stężenia glukozy w osoczu. Spadek poziomu glukozy we krwi jest bodźcem do wydzielania przez komórki beta-trzustkowe glukagonu, który powoduje podwyższenie stężenie tego cukru. Natomiast, gdy poziom cukru będzie wyższy od wartości prawidłowej , z komórek alfa- trzustkowych wydzielana jest insulina obniżająca poziom glukozy we krwi. W trzustce występują także komórki delta, które syntetyzują hormon - somatostatynę, który hamuje działanie insuliny i glukagonu.
Inną parą hormonów antagonistycznych jest parathormon i kalcytonina. Hormony te uczestniczą w regulacji stężenia jonów wapniowych w krwi. Prathormon powoduje podwyższenie poziomu wapnia w krwi , natomiast klacytonina obniża stężenie tych jonów.
W regulacji wydzielania hormonów bierze także udział autonomiczny układ nerwowy. Część współczulna tego układu wydziela impulsy nerwowe pobudzające część rdzeniową nadnerczy do wydzielania hormonu adrenaliny ( epinefryny ) zwanego również hormonem strachu. Hormon ten wydzielany jest w organizmie w warunkach stresowych i wprowadza cały organizm w stan aktywności.
Hormony człowieka.
Hormony przysadki mózgowej.
Przysadka mózgowa zbudowana jest z dwóch płatów : nerwowego i gruczołowego. W płacie gruczołowym syntetyzowane są hormony działające w sposób pośredni na komórki docelowe, czyli hormony tropowe jak również hormony działające w sposób bezpośredni. W części nerwowej przysadki magazynowane są hormony wydzielane przed podwzgórze.
Hormony o działaniu bezpośrednim :
Somatotropina ( GH ) , czyli hormon wzrostu. Opowiada ona z a procesy wzrostowe organizmu. Aktywuje ona syntezę białek, hydrolityczny rozkład tłuszczów, czego wynikiem jest wzrost stężenia niezwiązanych kwasów tłuszczowych w osoczu krwi. Wspomaga ona dostarczanie do komórek aminokwasów niezbędnych do budowy białek. Powoduje zatrzymywanie wapnia i fosforu w organizmie oraz wzrost kości. Ogólnie hormon wzrostu wywołuje przewagę procesów anabolicznych nad katabolicznymi. Niedobór tego hormonu wywołuje karłowatość , natomiast jego nadmiar w organizmie wywołuje gigantyzm i akromegalię ( po zakończeniu procesów wzrostowych ).
Prolaktyna ( PRL ) , czyli hormon laktotropowy. Aktywuje proces laktacji , czyli wytwarzania mleka w gruczołach mlecznych kobiet karmiących. Prolaktyna działa również hamująco na wydzielanie LH i FSH , wstrzymuje jajeczkowanie i menstruację.
Lipotropina ( LPH ) - hormon lipotropowy. Aktywuje procesy rozkładu tłuszczy ( lipolizę ) do glicerolu i kwasów tłuszczowych , powodując wzrost ich stężenia w osoczu krwi.
Melanotropina ( MSH ) - hormon melanotropowy. Powoduje wzrost syntezy melaniny- barwnika występującego w skórze powodując tym samym wzrost jej pigmentacji.
Hormony wydzielane z płata nerwowego przysadki :
Wazopresyna ( ADH )- hormon antydiuretyczny. Jest to hormon odpowiedzialny za oszczędna gospodarkę wodną w organizmie. Powoduje on zwrotna resorpcję wody w kanalikach zbiorczych i nerkowych , dzięki czemu zapobiega nadmiernemu uwalnianiu wody z organizmu. Wazopresyna podwyższa również ciśnienie tętnicze krwi poprzez pobudzanie skurczy mięśniówki naczyń krwionośnych. W przypadku niedoboru wazopresyny dochodzi do moczówki, czyli wydzielania dużej ilości bardzo rozcieńczonego moczu.
Oksytocyna ( OT ) - wywołuje skurcze mięśniówki macicy ułatwiając tym samym poród oraz transport plemników do jajowodów w czasie stosunku płciowego. Odpowiedzialna jest również za obkurczanie przewodów mlecznych wywołując tym samym wydzielanie mleka z gruczołów mlecznych w czasie laktacji.
Hormony tropowe.
Tyreotropina ( TSH ) - hormon tyreotropowy. Hormon ten pobudza komórki tarczycy do wydzielania trójjodotyroniny i tyroksyny oraz wstrzymuje wydzielanie TRH na zasadzie sprzężenia zwrotnego.
Kortykotropina ( ACTH ) - hormon adrenokortykotropowy. Aktywuje syntezę hormonów nadnercza a zarazem wstrzymuje wydzielanie CRH.
Folitropina ( FSH ) - hormon folitropowy. Aktywuje on wzrost i procesy dojrzewania pęcherzyka jajnikowego ( Graafa) i syntezę estrogenów u kobiet a także produkcję plemników u mężczyzn.
Lutropina ( LH ) - hormon lutenizujący. Hormon odpowiedzialny za wydzielanie progesteronu, prawidłowy przebieg cyklu menstruacyjnego. Wywołuje on jajeczkowanie i tworzenie się ciałka żółtego. Aktywuje także syntezę testosteronu w komórkach śródmiąższowych jądra.
Jedynym hormonem syntetyzowanym w szyszynce jest melatonina, która reguluje długość trwania faz czuwania i snu. Jednocześnie hamuje ona wydzielanie gonadoliberyn ( LH/FSH-RH ) przez podwzgórze.
Hormony tarczycy.
Tarczyca wydziela dwa ważne hormony : trójjodotyroninę ( T3 ) oraz tyroksynę ( T4 ) , które zwiększają metabolizm całego organizmu. Hormony te pobudzają syntezę somatotropiny , produkcję białek oraz obniżają stężenie cholesterolu w osoczu krwi. Wydzielanie zbyt małej ilości hormonów przez tarczycę powoduje u dzieci kretynizm u których obserwuje się zahamowanie wzrostu, niedorozwój fizyczny i psychiczny. Objawem niedoboru hormonów tarczycowych u dorosłych jest osłabienie, obniżone ciśnienie krwi, spowolnienie tempa skurczu serca, senność , otyłość oraz nadmierne gromadzenie się śluzu pod skórą ,czyli obrzęk śluzowaty.
Nadmierne wydzielanie tych hormonów związane jest z nadczynnością tarczycy , co jest przyczyną choroby Basedowa. Choroba ta objawia się zwiększonym tempem metabolizmu, czego wynikiem jest podwyższona temperatura ciała, pocenie się , zwiększona pobudliwość, przyśpieszenie akcji serca oraz zwiększenie ciśnienia krwi. Wraz ze wzrostem metabolizmu wzrasta czynność układu oddechowego przyśpieszenie oddechu. U osób cierpiących na nadczynność tarczycy obserwuje się spadek masy ciała. W ramach leczenia tego schorzenia podaje się substancje hamujące syntezę tych hormonów lub wycina się część gruczołu tarczycowego.
Klacytonina.
Powoduje obniżenie stężenia wapnia w osoczu krwi, poprzez pobieranie jonów wapniowych do tkanki kostnej.
Hormony przytarczyc.
Parathormon ( PTH )- pobudza on wydzielanie jonów wapniowych z tkanki kostnej do krwi, oraz obniża zwrotną resorpcję jonów fosforanowych w nerkach , w związku z czym obniżony zostaje ich poziom we krwi. Niedobór parathormonu wywołuje tężyczkę- schorzenie charakteryzujące się zmniejszoną ilością wapnia a zwiększona ilością jonów fosforowych w osoczu co powoduje zwiększenie pobudliwości mięśni szkieletowych i nerwów.
Zbyt duża produkcja parathormonu przez przytarczyce jest przyczyną odwapnienia kości, przez co stają się one kruche i podatne na złamania.
Hormony grasicy:
Tymopoietyna.
Hormon ten odpowiedzialny jest za prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych na komórki mięśniowe. Niedobór tymopoietyny powoduje osłabienie siły kurczenia się mięśni szkieletowych , zaś jej nadmiar wzmacnia moc skurczu tych mięśni.
Tymozyna ( THF ) , czyli tymulina.
Odpowiedzialna jest za prawidłowe dojrzewanie komórek biorących udział w procesach obronnych przeciwko komórkom nowotworowym, czyli limfocytów T. Jej niedobór powoduje osłabienie układu immunologicznego, co jest często przyczyną odrzutów przeszczepów.
Tymostymulina.
Aktywuje ona syntezę interferonu - substancji, która przeciwdziała namnażaniu się wirusów.
Niedobór tymostymuliny może być przyczyną infekcji wirusowych.
Hormony trzustki :
Glukagon- wytwarzany przez komórki alfa powoduje rozkład glikogenu do glukozy oraz wzmaga procesy glukogenezy ( produkcji glukozy ) czego efektem jest podwyższenie poziomu tego cukru we krwi.
Insulina- wytwarzana w komórkach beta zatrzymuje procesy glukogenezy, stymuluje przekształcanie glukozy w glikogen ( w wątrobie ). Insulina obniża zawartość cukru w osoczu jak również pobudza syntezę tłuszczów i białek.
Objawem niedoboru insuliny jest cukrzyca ( hiperglikemia ) . która może być przyczyna śpiączki i kwasicy.
Nadmiar insuliny wywołuje hipoglikemię i wstrząs hipoglikemiczny.
Somatostatyna- produkowana w komórkach delta , wstrzymuje syntezę glukagonu i insuliny.
Hormony kory nadnerczy.
Kortyzol ( kortykosteron ) - wpływa na metabolizm białek ograniczając ich syntezę oraz aktywując przekształcanie ich w cukry ( glukoneogeneza ). Kortyzol wpływa również na obniżenie odporności organizmu.
Aldosteron - zwiększa zwrotną resorpcje jonów sodowych w nerkach , natomiast zmniejsza odzyskiwanie jonów potasowych.
Skutkiem niedoboru aldosteronu jest choroba Addisona, której przyczyną jest obniżenie stężenia sodu a podwyższenie stężenia jonów potasu we krwi. Wynikiem tego jest osłabienie, chudnięcie, obniżenie ciśnienia krwi.
Nadmiar aldosteronu wywołuje chorobę Cushinga, której objawami jest podwyższenie ciśnienia krwi, otyłość i osteoporoza.
Androgeny- odpowiadają za wytworzenie się drugorzędnych cech płciowych u mężczyzn. Nadmiar tych hormonów u dziewcząt powoduje maskulinizację.
Hormony rdzenia nadnerczy:
Adrenalina ( epinefryna )- nazywana jest hormonem stresu ponieważ uwalniana jest w sytuacjach wymagających zwiększonej pobudliwości ruchowej i umysłowej. Adrenalina podwyższa ciśnienie krwi, wywołuje rozszerzenie źrenic, zwiększenie metabolizmu tłuszczów i zwiększenie poziomu cukru we krwi. Przygotowuje ona organizm do wysiłku fizycznego, dlatego wywołuje również przyśpieszenie oddechu.
Noradrenalina- podtrzymuje efekty działania adrenaliny .
Hormony wytwarzane w jądrach.
Testosteron- produkowany w komórkach Leidiga , odpowiedzialny jest za prawidłowy rozwój narządów rozrodczych męskich. Testosteron warunkuje wykształcanie się męskiej sylwetki, obniżenie głosu , pojawienie się owłosienia na twarzy, klatce piersiowej i w okolicy genitaliów.
Hormony jajnikowe:
Estrogeny - syntetyzowane są przez komórki warstwy ziarnistej pęcherzyka Graafa, nalezą do nich : estradiol, estriol oraz estron.
Estrogeny kontrolują prawidłowy rozwój narządów rodnych , wywołują zmiany w śluzówce macicy w początkowych dniach cyklu owulacyjnego, odpowiedzialne są za popęd płciowy kobiet oraz wykształcenie się kobiecej sylwetki ( wąskiej talii, szerokich bioder i wzrost piersi ).
Hormony ciałka żółtego:
Progesteron- wywołuje zmiany w śluzówce macicy, mające na celu przygotowanie jej do przyjęcia zapłodnionego jajeczka. Progesteron wydzielany jest w dużej ilości w czasie ciąży, ponieważ odpowiedzialny jest za jej podtrzymanie i prawidłowy przebieg.
Relaksyna- wydzielana w czasie porodu wywołuje rozluźnienie mięśniówki macicy oraz spojenia łonowego.
Gonadotropina kosmówkowa ( hCG) - warunkuje powstanie ciążowego ciałka żółtego, które w pierwszych etapach ciąży jest miejscem produkcji progesteronu.
Wszystkie przedstawione powyżej hormony są wytwarzane w gruczołach wewnątrzwydzielniczych, w związku z czym można zakwalifikować je do hormonów gruczołowych.
Istnieją jednak hormony które zarazem należą do grupy hormonów tkankowych, mediatorów a także neurohormonów. Do hormonów tych należą :
Gastryna.
Hormon ten indukuje wydzielanie kwasu solnego ( HCL ) przez komórki okładzinowe żołądka oraz wydzielanie pepsynogenu przez komórki główne tego narządu. Oprócz tego pobudza mięśnie żołądka, pęcherzyka żółciowego i jelit do skurczu. Nadmierne wydzielanie gastryny powoduje nadkwaśności wywołaną zbyt dużą ilością HCL , co może doprowadzić do wrzodów żołądka.
Enterogastron - wydzielany w komórkach śluzówki dwunastnicy powoduje zahamowanie funkcji wydzielniczych oraz skurczy żołądka.
Sekretyna - hamuje wydzielanie gastryny i HCL w żołądku a zarazem pobudza produkcję soków trzustkowych i jelitowych. Sekretyna odpowiedzialna jest również za zamknięcie odźwiernika .
Cholecystokinina ( CCK ).
Powoduje skurcze mięśni żołądka oraz wzmaga produkcję żółci. Cholecystokinina pobudza produkcję soku trzustkowego w trzustce.
Serotonina.
Produkowana przez płytki krwi i wywołuje zwężenie światła naczyń krwionośnych w czasie zranienia, zapobiegając tym samym utracie dużej ilości krwi. Jej działanie w przewodzie pokarmowym polega na wzmocnieniu perystaltyki a w układzie nerwowym działa jako pobudzający neuroprzekaźnik.
Bradykinina.
Produkowana jest w krwi i powoduje ona obniżenie ciśnienia poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych.
Erytropoetyna.
Hormon uczestniczący w erytropoezie , czyli wytwarzaniu komórek krwionośnych. Syntetyzowana jest w dużych ilościach w warunkach niedoboru krwi ( przy dużych krwotokach ) w nerkach.
Angiotensyna II.
Pobudza ona wydzielanie innego hormonu- aldosteronu w nadnerczach oraz zwiększa ciśnienie krwi. Syntetyzowana w osoczu.
Histamina .
Syntetyzowana jest w różnych komórkach w całym organizmie. Powoduje ona obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, oraz zwiększenie produkcji HCL w żołądku. Histamina uczestniczy także w reakcjach zapalnych organizmu.
Prostaglandyny.
Produkowane są w komórkach znajdujących się w różnych miejscach organizmu. Są one pochodnymi kwasów tłuszczowych a ich wydzielanie jest indukowane bodźcami nerwowymi, hormonalnymi a także lekami. Prostaglandyny powodują obniżenie zwrotnej resorpcji jonów sodowych i wody w nerkach, osłabiają funkcje wydzielnicze żołądka, pobudzają perystaltykę przewodu pokarmowego oraz powodują skurcze mięśniówki macicy w czasie menstruacji oraz porodu. Prostglandyny mogą zmniejszać lub zwiększać ciśnienie krwi ponieważ mają zdolność zwężania i rozszerzania naczyń krwionośnych.