Postawy uczuciowe rodziców

dzieci niepełnosprawnych intelektualnie
Lęk, żałoba, wrogość, miłość

LĘK

LĘKI PRZED URODZENIEM DZIECKA.

1. Lęk przed macierzyństwem.

2. Lęk przed nienormalnością dziecka.

LĘKI W CZASIE PORODU I PO PORODZIE.

1. Przeczucie (intuicją) złego stanu dziecka.

2. Lęk jako następstwo zachowania personelu medycznego.

3. Sytuacja pobytu dziecka na oddziale noworodkowym, gdy dziecko jest w inkubatorze lub na oddziale intensywnej terapii.

ROZPOZNANIE WADY CZY UPOŚLEDZENIA.

Skargi na urazowy charakter pierwszej informacji dadzą się sprowadzić do następujących elemen­tów:

• niedosyt informacyjny: rodzice, którym podano ogólnikową infor­mację, że dziecko cierpi na porażenie mózgowe albo ma zespół Downa i będzie upośledzone umysłowo, na ogól nie mają wystar­czającej wiedzy fachowej i brak tej treści zastępują totalnym przerażeniem;

• agresywność w przekazywaniu informacji; przekazanie informacji o złym stanie dziecka jest dla lekarzy trudne, a wypowiedzi rodziców pokazują, że w wielu wypadkach lekarze nie potrafią sobie poradzić z trudnością tego zadania

• wartościowanie informacji: w odczuciu rodziców z pierwszego kontaktu z lekarzami po urodzeniu dziecka pozostaje im pamięć tego, że wydarzyło się coś strasznego.

LĘK PRZED WROGOŚCIĄ OTOCZENIA SPOŁECZNEGO

OBAWA PRZED ZAPRZEPASZCZENIEM SZANS.

LĘK PRZED KONFRONTOWANIEM SWOJEGO DZIECKA

LĘK PRZED PRZYSZŁOŚCIĄ.

Rodzice, którzy byli wolni od wymienionych lęków albo przeżywali lęki o słabej sile dostarczają informacji o tym, co im pomogło:

• kiedy rodzice stykali się z objawami akceptacji siebie i swojego dziecka przez rodzinę; nie do przecenienia jest wsparcie, którego może udzielić rodzina, nawet wówczas, kiedy nie świadczy material­nie, ale dostarcza przejawów życzliwego zainteresowania i wyraża zgodę na bycie wśród niej dziecka upośledzonego;

• kiedy rodzice doznawali życzliwego zainteresowania i normalnego traktowania przez znajomych, sąsiadów, środowiska pracy;

• kiedy rodzice i dzieci otrzymywali od lekarzy i innych specjalistów czas, spokój i zainteresowanie ich problemami, a także kompetent­ne orzeczenia;

• kiedy od specjalistów otrzymywali jasne i realne wskazówki co do sposobu postępowania z dzieckiem;

• kiedy rodzice znajdowali dla swoich dzieci dobre miejsce w przed­szkolu, szkole itd.; dobre miejsce znaczyło takie, które zapewniając właściwe warunki edukacyjne, stwarzało maksimum szans na war­tościowe kontakty z innymi ludźmi;

• kiedy rodzice mieli poczucie wspólnoty z innymi, czuli się człon­kami określonych społeczności, w których mogli działać na rzecz uznanych przez siebie wartości;

• kiedy dostrzegali postępy w rozwoju dziecka i objawy jego dobrego samopoczucia psychicznego, będące dla rodziców świadectwem tego, że we właściwy sposób dbają o swoje dziecko.

ŻAŁOBA

Żałoba to grupa uczuć, w które wchodzi rozpacz, smutek, apatia, depresja, zniechęcenie. Wszystkie wyrażają się obniżeniem nastroju i dynamiki życiowej.

Uczucia żałoby powracają, nasilają się w momentach konfrontacji ze zdrowymi dziećmi i ich osiągnięciami oraz szczególnie w okresach przełomowych dla rozwoju: rozpoczęcie nauki szkolnej, I Komunia Św.

Czynniki leczące żałobę:

• czas - 1-3 lat potrzeba, by wyjść z szoku, przygnębienia, poczucia beznadziejności, braku ochoty do życia, przygniatającego poczucia ciężaru i braku sił, by mu sprostać.

• przeformułowanie celów życiowych

• poczucie osiągnięć z pracy rehabilitacyjnej, dostrzeganie postępów u dziecka powoduje dumę - uczucie przeciwstawne żałobie.

• wsparcie społeczne - emocjonalne - kontakty innymi rodzicami dzieci niepełnosprawnych, wsparcie od żony- męża,

• wsparcie od specjalistów - spotkanie z wybranymi specjalistami było znaczące w życiu i pomogło zaakceptować sytuację.

WROGOŚĆ

1. Wrogość pod adresem służby zdrowia - do lekarzy, pielęgniarek, położnych o zaniedbania, błędy diagnostyczne, błędy w leczeniu i pielęgnacji jako przyczyny upośledzonego rozwoju dziecka.

2. Wrogość wobec dziecka. Rodzice odczuwają wielkie zmęczenie, wyczerpanie i na tym tle dochodzi do irytacji i wybuchów złości. Uczucie żalu do losu przekształca się nieraz w zachowanie agresywne wobec dziecka lub partnera życiowego.

3. Wrogość wobec siebie samego. Poczucie wstydu i upokorzenia z powodu posiadania dziecka niepełnosprawnego wynika z oceny upośledzenia jako czegoś umniejszającego wartość własną. Rodzice przeżywają też poczucie winy (marzenia o unicestwieniu).

MIŁOŚĆ

• Miłość symbiotyczna.

• Miłość poświęcająca się i rekompensująca.

• Miłość wstydliwa.

• Miłość przebojowa.

• Miłość z oddali.

• Miłość zracjonalizowana.

• Miłość nie odwzajemniona.

• Miłość własna.

• Miłość rozumna.

• Miłość za wszelką cenę dążąca do normalności.

• Miłość uszczęśliwiająca.

1

---