Rośliny zbożowe- charakterystyka ogólna:
Są podstawową grupą roślin uprawnych, owoce zbóż wykorzystywane są zarówno w żywieniu człowieka jak i zwierząt, produkcja zbóż stanowi o poziomie odżywienia społeczeństwa, technologię uprawy zbóż łatwo zmechanizować a nawet zautomatyzować, owoce mało wrażliwe na transport, łatwe w przechowywaniu, poza plonami głównymi dają plony uboczne, mają wartość płodozmianową gdyż działają niszcząco na środowisko glebowe.
Skład chemiczny ziarna zbóż:
Węglowodany: 60-70% (owies, pszenica).
Białko: 10-13% (jęczmień browarny, pszenica ozima).
Tłuszcz: 2-5% (żyto, owies, kukurydza).
Włókno: 2-10% (pszenica ozima).
Słód- w przemyśle fermentacyjnym (piwo, alkohol etylowy)- jęczmień, pszenica, żyto. Ziarno jęczmienia musi spełniać następujące warunki: odpowiednia zawartość skrobi i białka, wysoka zdolność kiełkowania. Do produkcji słodu nadaje się ziarno: 2,8mm, 38-40 MTZ, łuska delikatna, barwa jasnożółta, poniżej 15% wody.
Produkcja zacieru- z żyta, rzadziej z pszenicy.
Zjawiska ograniczające rozwój zbóż: ocena zimotrwałości i hartowanie roślin, odporność na wyleganie, porastanie. Płodozmianowa wartość zbóż- najlepsze stanowisko pozostawia owies, po nim uprawia się pszenicę. Pszenicę i jęczmień przedzielić żytem lub pszenżytem.
Sposoby zbioru zbóż:
Jednoetapowy- kombajnem w pełnej dojrzałości.
Dwuetapowy- koszenie w końcu dojrzałości woskowej kosiarką zostawiając zboże na wysokim ściernisku. Omłot kombajnem z podbieraczem. Ryzyko zbioru przy niepewnej pogodzie.
Wieloetapowy- koszenie, wiązanie w snopy, układanie w sztygi i omłot.