Pytanie 6.Stres i patologie w miejscu pracy.
6. Stres i patologie w miejscu pracy.
Patologia - odchylenia od stanu normalnego.
Do najbardziej rozpowszechnionych i uważanych za najgroźniejsze zjawisk patologicznych zaliczamy mobbing i molestowanie seksualne.
Mobbing - to celowe, systematycznie powtarzające się (przez dłuższy czas) zachowanie naruszające godność osobistą pracownika. Zazwyczaj ma na celu: poniżenie, ośmieszenie, zaniżenie samooceny nękanego, całkowite wyeliminowanie lub odizolowanie pracownika od jego współpracowników. Sprawcą mobbingu bywa zazwyczaj przełożony bądź inny pracownik. Istnieje kilka taktyk lobbingu. Najczestsze to: upokorzenie (osmieszenie w oczach innych pracowikow), zastraszanie (wymuszanie pewnych pożądanych przez sprawcę mobbingu zachowan, używając w tym celu szantażu czy gróźb), pomniejszanie kompetencji (grozba utraty części obowiązków i zadań, jakie do tej pory wykonywał w miejscu pracy, a co za tym idzie być może utrata posady), izolacja (odizolowanie pracownika od reszty członków załogi. Wyeliminowanie go z zespołu, ze społeczności firmy).
Mobbing zawsze ma konsekwencje niekorzystne dla osoby prześladowanej. Ofiarą mobbingu może stać się każdy, gdyż to cechy prześladowcy, a nie prześladowanego są przyczyną tego zjawiska. Najczęściej sprawcą mobbingu jest przełożony. Zazwyczaj jest to osoba o wygórowanych ambicjach i wymaganiach wobec swoich podwładnych, ma zbyt wysokie mniemanie o sobie, zawyżoną samoocenę, wygórowane zdanie na temat posiadanych umiejętności i kwalifikacji. Ponad to posiada szeroki ( bądź zbyt szeroki) zakres uprawnień i przywilejów, które chętnie wykorzystuje nękając ludzi mu podlegających.
To patologiczne zjawisko powinno być zdecydowanie zwalczane nie tylko przez kierownictwo danej firmy, ale głównie przez jego ofiary i świadków.
Molestowanie seksualne - zachowanie o charakterze seksualnym naruszające godność osobistą osoby molestowanej, sprzeczne z normami społecznymi. Molestowanie seksualne to także niechętnie przyjmowane zaloty bądź inne zachowania o podłożu erotycznym, otwarte żądanie od molestowanego zachowań o charakterze seksualnym zawsze pod jakąś groźbą np. utraty pracy, wstrzymania awansu lub podwyżki.
Stres - sytuacja w ktorej wymagania zewnętrzne sa spostrzegane przezczlowieka jako niezgodne z jego możliwościami i potrzebami.
Stres w pracy może być spowodowany przez:
niesprzyjające, bądź wrecz szkodliwe dla zdrowia środowisko pracy (hałas, niewłaściwe oświetlenie, zla wentylacja, toksyczne substancje, niewygodne miejsce pracy itp.),
przeciążenie (zbyt duzo zadan, zbyt szybkie tempo pracy, zbyt trudne zadania)
niedociążenie (zadania monotonne nie pozwalające na wykorzystanie potencjalu pracownika);
brak lub zbyt mala kontrola nad procesem pracy;
niejasność bądź konfliktowość roli zawodowej;
niewłaściwy styl zarzadzania;
złe stosunki miedzyludzkie;
brak perspektywy rozwoju zawodowego.
Długotrwale doświadczanie stresu może być bardzo szkodliwe dla zdrowia i samopoczucia. Działanie które maja zapobiec stresowi w pracy to: restrukturyzacja środowiska pracy w kierunku lepszego dopasowania tego środowiska do możliwości i potrzeb jednostki, wzmocnienie ogolnej odporności pracownikow na stres przez kreowanie właściwego stylu zycia, osobom szczególnie podatnym na stres zaleca się stosowanie technik relaksacyjnych, skorzystanie z kursu asertywności, unikanie konfliktow i problemow w pracy.