ZESPÓŁ WIOTKI seu OBWODOWY
USZKODZENIE NEURONU RUCHOWEGO OBWODOWEGO
PATOGENEZA:
• obwodowy neuron ruchowy :
kk. ruchowe rogów przednich rdzenia i ugrupowania kk. ruchowych w pniu mózgu
będące jądrami nn. czaszkowych (III, IV, V, VI, VII, IX, X, XI, XII)
wypustki osiowe kk. ruchowych tworzą korzeń nerwu, splot nerwowy i nerw obwodowy
OBRAZ KLINICZNY:
• niedowład, lub porażenie ograniczone :
mięsień zostaje porażony gdy wszystkie kk. ruchowe rogów przednich, które
go zaopatrują ulegną zniszczeniu
gdy tylko część kk. zaopatrujących mięsień ulegnie uszkodzeniu powstaje niedowład
(o stopniu proporcjonalnym do liczby uszkodzonych komórek)
niedowład (porażenie) jest ograniczone
występują zazwyczaj tylko w pewnym odcinku kończyny
jądra ruchowe poszczególnych mięśni w rogach przednich leżą w dość znacznej
odległości od siebie
b. rzadko zdarzają się tak rozległe uszkodzenia, aby porażenie obejmowało
całą kończynę
• obniżenie napięcia mięśniowego :
kk. rogów przednich są odcinkiem odśrodkowym łuku odruchowego, od którego
zależy prawidłowe napięcie mięśni
w razie ich uszkodzenia dochodzi do ↓ napięcia i wiotkości mięśni
w czasie wykonywania ruchów biernych napotyka się b. słaby opór,
ruchomość stawów kończyn jest nadmierna, kończyny mogą przybierać patologiczne
ustawienie
• osłabienie (zniesienie) odruchów okostnowych i ścięgnistych :
kk. ruchowe rogów przednich są częścią łuku odruchowego
• zanik mięśni :
obwodowa komórka ruchowa jest ośrodkiem odżywczym dla unerwionych przez
nią włókien mięśniowych
zanik mm. zależy od stopnia nasilenia niedowładu i jest tym wyraźniejszy im dłużej
trwa niedowład
w miarę postępowania niedowładu zjawia się rozrost tk. łącznej międzymięśniowej
co może powodować przykurcze
BADANIA DODATKOWE :
• elektryczny odczyn zwyrodnienia :
w zaniku mięśni wywołanym uszkodzeniem kk. ruchowych rogów przednich, lub
ich wypustek charakterystyczna jest zmiana oddziaływania mięśni na prąd elektryczny
(odczyn zwyrodnienia)
w zależności od nasilenia i rozległości uszkodzenia wyróżniamy odczyn zwyrodnienia
całkowity i częściowy
całkowity odczyn zwyrodnienia |
częściowy odczyn zwyrodnienia |
• drażnienie nerwu ruchowego zarówno prądem galwanicznym jaki i faradycznym nie wywołuje skurczu w odpowiednich mięśni • mięśnie nie oddziałują na prąd faradyczny • skurcz mięśnia można otrzymać tylko przez bezpośrednie podrażnienie ich prądem galwanicznym: - skurcz jest powolny i leniwy - skurcz podczas zamykania anody jest równy, a nawet większy niż podczas zamykania katody (odwrotnie niż prawidłowo) |
• ↓ pobudliwości faradycznej nerwu i mięśnia • ↓ pobudliwości galwanicznej nerwu • podczas drażnienia prądem galwanicznym samego mięśnia zmiany tj. przy całkowitym odczynie zwyrodnienia |
• elektromiografia (EMG) :
pozwala odróznić zanik mięśni wywołany uszkodzeniem neuronu obwodowego od zaniku, którego przyczyną są zmiany w samym mięśniu (w miopatiach)
polega na rejestrowaniu zmian elektrycznych w mięśniu w spoczynku i w czasie skurczu dowolnego
zapisu dokonuje się po wkłuciu w badany mięsień elektrody w kształcie igły
w uszkodzeniu obwodowego neuronu ruchowego zmniejsza się liczba komórek ruchowych i w związku z tym również jednostek ruchowych :
zubożenie zapisu EMG
podczas maksymalnego skurczu mięśnia liczba potencjałów jednostek ruchowych
jest zmniejszona
cechą charakterystyczną uszkodzeń neuronu obwodowego jest pojawienie się podczas badania EMG w rozluźnionym mięśniu fibrylacji (potencjałów fibrylacyjnych)
potencjały fibrylacyjne mają niską amplitudę i krótki czas trwania
ROZPOZNANIE:
miejsce uszkodzenia stwierdzany klinicznie rodzaj deficytu neurologicznego
• komórki ruchowe rogów przednich :
występuje niedowład ograniczony z cechami tjw.
nie stwierdza się zaburzeń czucia
w przypadku wolno narastającego procesu uszkadzającego kk. rogów przednich
(np. stwardnienie zanikowe boczne) obserwuje się drżenie pęczkowe w niedowładniętych mięśniach
• korzeń nerwu :
niedowład niedużego stopnia :
większość mięsni unerwiona jest przez kilka korzeni
niedowład taki ujawnia zwykle dopiero staranne badanie
uszkodzenie rogów przednich neurotomu z którego wychodzi korzonek daje takie same objawy jak uszkodzenie tego korzonka (ale bez zaburzeń czucia)
zaburzenia wszystkich rodzajów czucia o typie korzeniowym (jeśli jednoczesne uszkodzenie korzenia grzbietowego)
• splot nerwowy :
niedowład ograniczony :
lokalizacja w zależności od tego jaka część splotu uległa uszkodzeniu
zaburzenia czucia o typie splotowym
• nerw obwodowy :
niedowład, lub porażenie ograniczony do mięśni zaopatrywanych przez dany nerw
zaburzenia wszystkich rodzajów czucia odpowiadające uszkodzonemu nerwowi
1