ZESPÓŁ WIOTKI seu OBWODOWY

USZKODZENIE NEURONU RUCHOWEGO OBWODOWEGO

1. R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii”

2. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”

PATOGENEZA:

• obwodowy neuron ruchowy :

• kk. ruchowe rogów przednich rdzenia i ugrupowania kk. ruchowych w pniu mózgu będące jądrami nn. czaszkowych (III, IV, V, VI, VII, IX, X, XI, XII)

• wypustki osiowe kk. ruchowych tworzą korzeń nerwu, splot nerwowy i nerw obwodowy

OBRAZ KLINICZNY:

• niedowład, lub porażenie ograniczone :

• mięsień zostaje porażony gdy wszystkie kk. ruchowe rogów przednich, które go zaopatrują ulegną zniszczeniu

• gdy tylko część kk. zaopatrujących mięsień ulegnie uszkodzeniu powstaje niedowład (o stopniu proporcjonalnym do liczby uszkodzonych komórek)

• niedowład (porażenie) jest ograniczone

• występują zazwyczaj tylko w pewnym odcinku kończyny

• jądra ruchowe poszczególnych mięśni w rogach przednich leżą w dość znacznej odległości od siebie

• b. rzadko zdarzają się tak rozległe uszkodzenia, aby porażenie obejmowało całą kończynę

• obniżenie napięcia mięśniowego :

• kk. rogów przednich są odcinkiem odśrodkowym łuku odruchowego, od którego zależy prawidłowe napięcie mięśni

• w razie ich uszkodzenia dochodzi do ↓ napięcia i wiotkości mięśni

• w czasie wykonywania ruchów biernych napotyka się b. słaby opór, ruchomość stawów kończyn jest nadmierna, kończyny mogą przybierać patologiczne ustawienie

• osłabienie (zniesienie) odruchów okostnowych i ścięgnistych :

• kk. ruchowe rogów przednich są częścią łuku odruchowego

• zanik mięśni :

• obwodowa komórka ruchowa jest ośrodkiem odżywczym dla unerwionych przez nią włókien mięśniowych

• zanik mm. zależy od stopnia nasilenia niedowładu i jest tym wyraźniejszy im dłużej trwa niedowład

• w miarę postępowania niedowładu zjawia się rozrost tk. łącznej międzymięśniowej co może powodować przykurcze

BADANIA DODATKOWE :

• elektryczny odczyn zwyrodnienia :

• w zaniku mięśni wywołanym uszkodzeniem kk. ruchowych rogów przednich, lub ich wypustek charakterystyczna jest zmiana oddziaływania mięśni na prąd elektryczny (odczyn zwyrodnienia)

• w zależności od nasilenia i rozległości uszkodzenia wyróżniamy odczyn zwyrodnienia całkowity i częściowy

całkowity odczyn zwyrodnienia

częściowy odczyn zwyrodnienia

• drażnienie nerwu ruchowego, zarówno prądem galwanicznym jaki i faradycznym nie wywołuje skurczu w odpowiednich mięśni • mięśnie nie oddziałują na prąd faradyczny • skurcz mięśnia można otrzymać tylko przez bezpośrednie podrażnienie ich prądem galwanicznym: - skurcz jest powolny i leniwy - skurcz podczas zamykania anody jest równy, a nawet większy niż podczas zamykania katody (odwrotnie niż prawidłowo)

• ↓ pobudliwości faradycznej nerwu i mięśnia • ↓ pobudliwości galwanicznej nerwu • podczas drażnienia prądem galwanicznym samego mięśnia zmiany tj. przy całkowitym odczynie zwyrodnienia

• elektromiografia (EMG) :

• pozwala odróznić zanik mięśni wywołany uszkodzeniem neuronu obwodowego od zaniku, którego przyczyną są zmiany w samym mięśniu (w miopatiach)

• polega na rejestrowaniu zmian elektrycznych w mięśniu w spoczynku i w czasie skurczu dowolnego

• zapisu dokonuje się po wkłuciu w badany mięsień elektrody w kształcie igły

• w uszkodzeniu obwodowego neuronu ruchowego zmniejsza się liczba komórek ruchowych i w związku z tym również jednostek ruchowych :

• zubożenie zapisu EMG

• podczas maksymalnego skurczu mięśnia liczba potencjałów jednostek ruchowych

jest zmniejszona

• cechą charakterystyczną uszkodzeń neuronu obwodowego jest pojawienie się podczas badania EMG w rozluźnionym mięśniu fibrylacji (potencjałów fibrylacyjnych)

• potencjały fibrylacyjne mają niską amplitudę i krótki czas trwania

ROZPOZNANIE:

• miejsce uszkodzenia stwierdzany klinicznie rodzaj deficytu neurologicznego

• komórki ruchowe rogów przednich :

• występuje niedowład ograniczony z cechami tjw.

• nie stwierdza się zaburzeń czucia

• w przypadku wolno narastającego procesu uszkadzającego kk. rogów przednich

(np. stwardnienie zanikowe boczne) obserwuje się drżenie pęczkowe w niedowładniętych mięśniach

• korzeń nerwu :

• niedowład niedużego stopnia :

• większość mięsni unerwiona jest przez kilka korzeni

• niedowład taki ujawnia zwykle dopiero staranne badanie

• uszkodzenie rogów przednich neurotomu z którego wychodzi korzonek daje takie same objawy jak uszkodzenie tego korzonka (ale bez zaburzeń czucia)

• zaburzenia wszystkich rodzajów czucia o typie korzeniowym (jeśli jednoczesne uszkodzenie korzenia grzbietowego)

• splot nerwowy :

• niedowład ograniczony :

• lokalizacja w zależności od tego jaka część splotu uległa uszkodzeniu

• zaburzenia czucia o typie splotowym

• nerw obwodowy :

• niedowład, lub porażenie ograniczony do mięśni zaopatrywanych przez dany nerw

• zaburzenia wszystkich rodzajów czucia odpowiadające uszkodzonemu nerwowi

1

---