ZESPÓŁ WIOTKI seu OBWODOWY
USZKODZENIE NEURONU RUCHOWEGO
OBWODOWEGO

EPIDEMIOLOGIA:

ETIOLOGIA:

PATOGENEZA:

•

obwodowy neuron ruchowy :

-

kk. ruchowe rogów przednich rdzenia i
ugrupowania kk. ruchowych w pniu mózgu

będące jądrami nn. czaszkowych (III, IV, V, VI,
VII, IX, X, XI, XII)

-

wypustki osiowe kk. ruchowych tworzą korzeń
nerwu, splot nerwowy i nerw obwodowy

OBRAZ KLINICZNY:

•

niedowład, lub porażenie ograniczone :

-

mięsień zostaje porażony gdy wszystkie kk.
ruchowe rogów przednich, które
go zaopatrują ulegną zniszczeniu

-

gdy tylko część kk. zaopatrujących mięsień
ulegnie uszkodzeniu powstaje niedowład
(o stopniu proporcjonalnym do liczby
uszkodzonych komórek)

-

niedowład (porażenie) jest ograniczone

→

występują zazwyczaj tylko w pewnym
odcinku kończyny

→

jądra ruchowe poszczególnych mięśni w
rogach przednich leżą w dość znacznej

odległości od siebie

-

b. rzadko zdarzają się tak rozległe uszkodzenia,
aby porażenie obejmowało
całą kończynę

•

obniżenie napięcia mięśniowego :

-

kk. rogów przednich są odcinkiem
odśrodkowym łuku odruchowego, od którego
zależy prawidłowe napięcie mięśni

-

w razie ich uszkodzenia dochodzi do

↓

napięcia

i wiotkości mięśni

-

w czasie wykonywania ruchów biernych
napotyka się b. słaby opór,

ruchomość stawów kończyn jest nadmierna,
kończyny mogą przybierać patologiczne
ustawienie

•

osłabienie (zniesienie) odruchów okostnowych i

ścięgnistych :

-

kk. ruchowe rogów przednich są częścią łuku
odruchowego

•

zanik mięśni :

-

obwodowa komórka ruchowa jest ośrodkiem
odżywczym dla unerwionych przez
nią włókien mięśniowych

-

zanik mm. zależy od stopnia nasilenia
niedowładu i jest tym wyraźniejszy im dłużej
trwa niedowład

-

w miarę postępowania niedowładu zjawia się
rozrost tk. łącznej międzymięśniowej
co może powodować przykurcze

BADANIA DODATKOWE :

•

elektryczny odczyn zwyrodnienia :

-

w zaniku mięśni wywołanym uszkodzeniem kk.
ruchowych rogów przednich, lub
ich wypustek charakterystyczna jest zmiana
oddziaływania mięśni na prąd elektryczny
(odczyn zwyrodnienia)

-

w zależności od nasilenia i rozległości
uszkodzenia wyróżniamy odczyn zwyrodnienia
całkowity i częściowy

całkowity odczyn zwyrodnienia

częściowy odczyn zwyrodnienia

•

drażnienie nerwu ruchowego zarówno

prądem galwanicznym jaki i faradycznym
nie wywołuje skurczu w odpowiednich
mięśni

•

mięśnie nie oddziałują na prąd

faradyczny

•

skurcz mięśnia można otrzymać tylko

przez bezpośrednie podrażnienie ich
prądem galwanicznym:

- skurcz jest powolny i leniwy
- skurcz podczas zamykania anody

jest równy, a nawet większy niż
podczas zamykania katody
(odwrotnie niż prawidłowo)

•

↓

pobudliwości faradycznej nerwu

i mięśnia

•

↓

pobudliwości galwanicznej nerwu

•

podczas drażnienia prądem galwanicznym

samego mięśnia zmiany tj. przy całkowitym
odczynie zwyrodnienia

1

•

elektromiografia (EMG) :

-

pozwala odróznić zanik mięśni wywołany
uszkodzeniem neuronu obwodowego od zaniku,
którego przyczyną są zmiany w samym mięśniu
(w miopatiach)

-

polega na rejestrowaniu zmian elektrycznych w
mięśniu w spoczynku i w czasie skurczu
dowolnego

-

zapisu dokonuje się po wkłuciu w badany
mięsień elektrody w kształcie igły

-

w uszkodzeniu obwodowego neuronu
ruchowego zmniejsza się liczba komórek
ruchowych i w związku z tym również jednostek
ruchowych :

→

zubożenie zapisu EMG

→

podczas maksymalnego skurczu mięśnia
liczba potencjałów jednostek ruchowych
jest zmniejszona

→

cechą charakterystyczną uszkodzeń neuronu
obwodowego jest pojawienie się podczas
badania EMG w rozluźnionym mięśniu
fibrylacji (potencjałów fibrylacyjnych)

→

potencjały fibrylacyjne mają niską
amplitudę i krótki czas trwania

ROZPOZNANIE:

-

miejsce uszkodzenia stwierdzany klinicznie
rodzaj deficytu neurologicznego

•

komórki ruchowe rogów przednich :

-

występuje niedowład ograniczony z cechami tjw.

-

nie stwierdza się zaburzeń czucia

-

w przypadku wolno narastającego procesu
uszkadzającego kk. rogów przednich

(np. stwardnienie zanikowe boczne)
obserwuje się drżenie pęczkowe w
niedowładniętych mięśniach

•

korzeń nerwu :

-

niedowład niedużego stopnia :

→ większość mięsni unerwiona jest

przez kilka korzeni

→ niedowład taki ujawnia zwykle

dopiero staranne badanie

→ uszkodzenie rogów przednich neurotomu z którego

wychodzi korzonek daje takie same objawy jak
uszkodzenie tego korzonka (ale bez zaburzeń
czucia)

-

zaburzenia wszystkich rodzajów czucia o typie
korzeniowym (jeśli jednoczesne uszkodzenie
korzenia grzbietowego)

•

splot nerwowy :

-

niedowład ograniczony :

→ lokalizacja w zależności od tego

jaka część splotu uległa uszkodzeniu

-

zaburzenia czucia o typie splotowym

•

nerw obwodowy :

-

niedowład, lub porażenie ograniczony do mięśni
zaopatrywanych przez dany nerw

-

zaburzenia wszystkich rodzajów czucia
odpowiadające uszkodzonemu nerwowi

2