KONSPEKT ZAJĘĆ Z FIZYKI dla klasy I

Temat: I zasada dynamiki Newtona. Zasada inercji.

 

Cele dydaktyczne:

• Uczeń zna pojęcie bezwładności

• Uczeń zna treść I zasady dynamiki Newtona

• Uczeń potrafi podać przykłady bezwładności ciał

• Uczeń potrafi uzasadnić słuszność I zasady dynamiki Newtona

• Przedstawia graficznie I zasadę dynamiki Newtona

Po zakończeniu lekcji uczeń:

• wymienia przykłady występowania bezwładności,

• potrafi wykonać doświadczenie wskazujące bezwładność ciał

• opisać skutki oddziaływań,

• przewidzieć skutki oddziaływań,

• opisać relacje między działającymi siłami,

• podać przykłady oddziaływań w najbliższym otoczeniu gdzie występuje I zasada dynamiki,

Pomoce dydaktyczne:

• wszystkie podręczne przedmioty (krzesło, szafa)

• samochodzik,

• siłomierze,

• kreda

Metoda pracy na lekcji: pokaz, dyskusja

Przebieg lekcji

1. Czynności wstępne

2. Sprawdzenie zadania domowego

3. Pytania kontrolne:

• Co według Ciebie nazywamy oddziaływaniem?

• Kiedy występuje oddziaływanie?

• Jakie znamy rodzaje oddziaływań?

• Co jest przyczyną oddziaływań?

4. Wprowadzenie do lekcji.

Doświadczenie wstępne: Mocujemy do samochodu 2 siłomierze i działamy jednakową siłą w przeciwne kierunki

• Czy widoczne tu było oddziaływanie?

• Dlaczego samochodzik stał w miejscu? [siły się równoważyły]

• Jaki jest skutek zadziałania sił równoważących się? [spoczynek lub ruch jednostajny prostoliniowy]

5. Sformułowanie tematu lekcji. I zasada dynamiki Newtona. Zasada inercji.

6. Próba odpowiedzi na pytanie: Jakie zdefiniujemy to zjawisko?

Pierwsza zasada dynamiki Newtona
Jeżeli na ciało nie działa żadna siła albo działające siły równoważą się, to ciało to pozostaje w spoczynku albo porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. Układ odniesienia, w którym spełniona jest ta zasada, nosi nazwę układu inercjalnego.

Wykonujemy doświadczenia: Próbujemy przesunąć krzesło, a następnie szafę.

• Dlaczego z łatwością zmieniamy położenie krzesła? [ma mniejszą masę]

• Dlaczego ciężko jest nam przesunąć szafę? [ma większą masę]

Własność ciał polegającą na tym, że ciało wykazuje opór przeciwko zmianom stanu ruchu ciała nazywa się bezwładnością. Miarą bezwładnością ciał jest masa. Pierwsza zasada dynamiki nazywana jest też zasadą bezwładności.

1. Im większa jest masa kulki rozpędzonej do pewnej szybkości, tym trudniej jest ją zatrzymać, czyli zmienić jej stan ruchu.

2. Im większa jest masa rozpędzonej kulki, która uderza w inne ciało, tym większe jest jej przesunięcie.

WNIOSKI:

• Nie wprawimy ciała w ruch ani go nie zatrzymamy bez działania sił

• Gdy siły się równoważą ciało nie porusza się

• Ciężej jest nam wprawić w ruch ciało o większej masie

• Tylko używając siły można zmienić stan ciała (spoczynek lub ruch), w którym się znajduje. Tę własność przejawiają wszystkie ciała inercją i bezwładnością.

7. Podsumowanie lekcji: Sprawdzenie przy pomocy pytań stopnia opanowania i zrozumienia tematu.

Pytania kontrolne:

• Co nazywamy bezwładnością?

• Od czego zależy bezwładność?

• Kiedy występują siły równoważące się?

• Co powodują te siły?

8. Zadanie domowe:

1. Dlaczego skoczek spadochronowy nie spada jak kamień, lecz opada powoli ruchem jednostajnym? Jakie siły działają na skoczka i spadochron?

2. Balon wypełniony helem wznosi się w powietrzu ruchem jednostajnym. Siła wyporu aerostatycznego jest wówczas większa niż całkowity ciężar balonu, załogi i przyrządów. Wyjaśnij, dlaczego tu nie ma sprzeczności z pierwszą zasadą dynamiki.

---