KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI CHEMICZNEJ

(wg rozporządzenia MZiOS, Dz.U. nr 105, poz.671)

Producent: Polski Koncern Naftowy ORLEN SA Adres: 09-411 Płock, ul. Chemików 7 Zakładowa Straż Pożarna. Zakładowy Punkt Alarmowy - - Telefony (024) 365 70 32 i (024) 365 70 33 Informacje w sprawach dotyczących jakości - Telefon [phone] Telefax (024) 365 52 24 - Telefon [phone] Telefax (024) 365 45 55 Nr statystyczny REGON P.-610188201-14000000 61-1-024-61101

1. Identyfikacja substancji chemicznej

1.1. Nazwa substancji chemicznej: Toluen

1.2. Składniki mieszaniny: nie dotyczy

1.3. Numer CAS: 108-88-3

1.4. Numer ONZ (UN): 1294

1.5. Numer EINECS (EWG): 203-625-9 Numer indeksowy: 601-021-00-3

2. Klasyfikacja i oznakowanie

2.1. Symbole niebezpieczeństwa: substancja wysoce łatwo palna F substancja szkodliwa Xn

2.2. Napisy ostrzegawcze: R:11-20 S:(2-)16-25-29-33 R11 - substancja wysoce łatwo palna; R20 - działa szkodliwie w przypadku narażenia drogą oddechową S2 - przechowywać poza zasięgiem dzieci; S16 - nie przechowywać w pobliżu źródeł ognia - nie palić tytoniu; S25 - unikać zanieczyszczenia oczu; S29 - nie wylewać do kanalizacji; S33 - zastosować środki ostrożności - uwaga na wyładowania elektrostatyczne

2.3. Klasyfikacja i oznakowanie w transporcie - klasyfikacja transport drogowy ADR: kl. 3, lm. 2301, p.3b transport kolejowy RID: kl. 3, lm. 301, p.3b transport morski kl.3.2, IMDG-kod 3285 - oznakowanie opakowanie transportowe: napis „UN 1294”, nalepka ostrzegawcza nr 3 pojazdy samochodowe: pomarańczowe, odblaskowe tablice ostrzegawcze wagony: nalepka ostrzegawcza nr 3 cysterny i wagony-cysterny: pomarańczowe tablice ostrzegawcze z numerami rozpoznawczymi: zagrożenia 33, materiału 1294 oraz nalepka ostrzegawcza nr 3

2.4. Opakowania - jednostkowe wg PN - transportowe - wszystkie typy konstrukcyjne przewidziane w przepisach RID, ADR i IMDG ze znakiem certyfikacyjnym UN, spełniające wymagania dla materiałów II grupy pakowania.

3. Środki bezpieczeństwa

3.1. Środki ochrony indywidualnej: impregnowane ubranie ochronne, rękawice neoprenowe, okulary ochronne w szczelnej obudowie, maska p.gazowa z pochłaniaczem typu AX. W sytuacjach awaryjnych: aparat izolujący drogi oddechowe.

3.2. Zasady pierwszej pomocy W przypadku zatrucia inhalacyjnego poszkodowanego wyprowadzić/wynieść z miejsca narażenia; przytomnego ułożyć w pozycji półsiedzącej, zapewnić spokój; nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, oczyścić jamę ustną i nos z wydzieliny, usunąć protezy i inne ciała obce z jamy ustnej; w przypadku zaburzeń oddychania podać tlen; w przypadku braku oddechu stosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu AMBU. W przypadku zatrucia doustnego natychmiast po połknięciu prowokować wymioty; później nie prowokować wymiotów, podać do wypicia 150 ml płynnej parafiny. Nie podawać mleka, tłuszczów, alkoholu. W przypadku oblania zdjąć zanieczyszczoną odzież, skażoną skórę zmyć dużą ilością wody. Skażone oczy płukać, przy odwiniętych powiekach, ciągłym strumieniem wody przez ok. 15 minut. W każdym przypadku zapewnić poszkodowanemu pomoc lekarską.

3.3. Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub awarii Zawiadomić otoczenie o awarii; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej; wezwać Straż Pożarną i Policję Państwową; do udziału w akcji ratowniczej mogą przystąpić wyłącznie osoby przeszkolone, wyposażone w odzież i sprzęt ochronny. Pożar: małe pożary gasić gaśnicą proszkową lub śniegową; duże pożary gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody; zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu), o ile to możliwe usunąć z obszaru zagrożenia. UWAGA: nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Wyciek: UWAGA: obszar zagrożony wybuchem usunąć źródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących); pary rozcieńczać rozproszonymi prądami wody; zabezpieczyć studzienki ściekowe; unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją; o ile to możliwe zlikwidować wyciek (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić), uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu awaryjnym; przy dużych wyciekach teren obwałować, zebraną ciecz odpompować; małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać do zamykanego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą. Metody unieszkodliwiania: kontrolowane spalanie.

4. Fizyczne i chemiczne właściwości substancji

4.1. Postać fizyczna, barwa, zapach: ciecz bezbarwna, o charakterystycznym zapachu

4.2. Temperatura wrzenia: 110,6°C

4.3. Temperatura topnienia: -95°C

4.4. Prężność par: 2,9 kPa w temp. 20°C 5,1 kPa w temp. 30°C

4.5. Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach - w wodzie 0,05 % wag. w temp.25°C - rozpuszcza się w acetonie, lodowatym kwasie octowym, chloroformie, alkoholu etylowym, eterze etylowym

4.6. Gęstość: 0,87 g/cm^3 w temp. 20°C Gęstość par względem powietrza: 3,18

4.7. Temperatura zapłonu: 4°C

4.8. Granice wybuchowości: 1,2 - 7,0 % obj.

4.9. Temperatura samozapłonu: 480°C

4.10. Reaktywność: w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia produkt jest stabilny i nie reaguje niebezpiecznie z innymi substancjami.

4.11. Właściwości korozyjne: nie atakuje metali, zmiękcza lub rozpuszcza niektóre tworzywa sztuczne.

5. Zagrożenie dla zdrowia

5.1. Drogi narażenia: drogi oddechowe, przewód pokarmowy, skóra Toluen działa drażniąco, a także depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.

5.2. Działanie miejscowe: powoduje podrażnienie błon śluzowych dróg oddechowych i błon śluzowych oczu oraz podrażnienie i stany zapalne skóry.

5.3. Skutki zdrowotne narażenia ostrego Podrażnienie błon śluzowych oczu i gardła oraz skóry, bóle i zawroty głowy, stany podniecenia, a następnie, zaburzenia koordynacji ruchów i równowagi, senność, utrata przytomności, zaburzenia oddychania, śpiączka; mogą wystąpić zaburzenia rytmu i przewodnictwa mięśnia sercowego, migotanie komór, śmierć. W następstwie zatrucia może dojść do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i przemijającego uszkodzenia narządów miąższowych.

5.4. Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego Zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego, jak zaburzenia emocjonalne, zaburzenia koordynacji; może wystąpić uszkodzenie wątroby; stany zapalne skóry objawiające się jej wysuszeniem, zaczerwieniem, pękaniem.

6. Zagrożenie dla środowiska

Toluen nie rozpuszcza się w wodzie. Jest lżejszy od wody, gromadzi się na jej powierzchni. Graniczne stężenie toksyczne dla: - skorupiaków - Daphnia magna (LC0) 260 mg/l - bakterii - Pseudomonas putida 29 mg/l Escherichia coli 200 mg/l - glonów - Scenedesmus quadricauda > 400 mg/l - pierwotniaków - Entosiphon sulcatum 456 mg/l Toksyczność ostra dla: - ryb - Leuciscus idus melanotus (LC50/48h) 70 mg/l Lepomis macrochirus (LC50/96h) 24,0 mg/l Carassius auratus (LC50/96h) 22,8 mg/l Pimephales promelas (LC50/96h) 38,1 mg/l Poecillia recticulata 59,3 mg/l - skorupiaków - Daphnia magna (EC50/48h) 313 mg/l

7. Kontrola narażenia

7.1. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń NDS: 100 mg/m^3; NDSCh: 350 mg/m^3; NDSP: nie ustalone

7.2. Metody oceny narażenia PN-67/Z-04090 Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie zawartości par toluenu w powietrzu. PN-78/Z-04115.01. Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości toluenu. Oznaczanie toluenu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.

8. Instrukcja postępowania

8.1. Przechowywanie: w certyfikowanych, zamkniętych, prawidłowo oznakowanych opakowaniach w magazynie cieczy palnych, wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Opakowania chronić przed nagrzaniem. W magazynie przestrzegać zakazu palenia, używania ognia i narzędzi iskrzących. Toluen można magazynować w zbiornikach, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

9. Data sporządzenia karty

Data opracowania karty: 01.10.1998r. Autorzy karty: inż. Elżbieta Ring, mgr inż. Bolesław Hancyk Instytut Przemysłu Organicznego

10. Informacje dodatkowe

Niebezpieczna substancja chemiczna została zgłoszona do rejestru w Instytucie Medycyny Pracy w dniu 8.01.1999r. Data ostatniej weryfikacji: 20.11.2000r. Dokonano przeglądu wszystkich działów Karty charakterystyki.

NOTA PRODUCENTA

Informacje zawarte w Karcie dotyczą wyłącznie tytułowego produktu i nie mogą być przenoszone na produkty podobne. Karta została opracowana na podstawie najlepszej naszej wiedzy i zebranych aktualnych informacji. Dane zawarte w Karcie należy traktować wyłącznie jako pomoc dla bezpiecznego postępowania w transporcie, dystrybucji, stosowaniu i przechowywaniu. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z niewłaściwego wykorzystania informacji zawartych w Karcie.

TOLUEN Strona 3 z 5

---