Artur Uścinowicz
Administracja I rok niestacjonarne
Gr.3
SPÓLKA AKCYJNA
Spółka akcyjna ma osobowość prawną i może ja zawiązać jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i powinien zawierać:
firmę i siedzibę spółki
przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony
wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego
wartość nominalna akcji i ich liczbę ze wskazaniem czy akcje sa imienne, czy na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli maja być wprowadzone akcje różnych rodzajów
nazwiska i imiona albo firmy ( nazwy założycieli )
liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalna lub maksymalna liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej
co najmniej przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem ustalona na dzień zawiązania spółki
co najmniej przybliżona wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających
pismo do ogłoszeń, jeżeli zamierza dokonywać ogłoszeń poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym
liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związanych z nimi praw,
wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje,
warunków i sposobu umorzenia akcji,
ograniczeń zbywalności akcji,
uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom, o których mowa w art. 354, tj w zakresie powoływania i odwoływania członków zarządu albo rady nadzorczej
Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:
zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,
wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4, ( § 3. Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki. Akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej.§ 4. Jeżeli akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pieniężne, wówczas kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w jednej czwartej jego wysokości, co najmniej 500.000 złotych.)
ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,
wpisu do rejestru.
Zawiązanie spółki następuje zazwyczaj z momentem objęcia wszystkich akcji. Od tego momentu mamy do czynienia ze spółka w organizacji. Statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego. W takim przypadku zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego, oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Wysokość objętego kapitału powinna mieścić się w określonych przez statut granicach. Akt notarialny zawierający oświadczenie zarządu, powinien zawierać postanowienie o dookreśleniu wysokości kapitału zakładowego w statucie. Wysokość kapitału zakładowego określona w statucie powinna być zgodna z oświadczeniem zarządu. Po dokonaniu wszystkich czynności związanych ze statutem założyciele spółki akcyjnej powinni jak najszybciej złożyć stosowne dokumenty wraz z wnioskiem o rejestrację w sądzie. Gdy w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia statutu spółka nie została zgłoszona do zarejestrowania albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania spółki stało sie obowiązujące statut traci moc obowiązującą.
Do chwili ustanowienia zarządu spółka w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.
Firma spółki może być obrana dowolnie lecz nie może wprowadzać w błąd co do określonego w statucie spółki zakresu jej działalności i powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna „. Dopuszczalne jest używanie dodatkowego skrótu „S.A.”
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 500.000 złotych. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Wkłady spółki stanowią:
wkłady pieniężne,
wkłady rzeczowe,
zbywalne majątkowe prawa podmiotowe np. użytkowanie wieczyste, wierzytelności wspólnika wobec spółki
Majątek spółki stanowią: kapitał zakładowy, ( majątek pierwotny ) oraz inne środki finansowe uzyskane przez spółkę w trakcie jej istnienia. Właścicielem majątku jest spółka akcyjna jako podmiot mający osobowość prawną .
Odpowiedzialność:
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Członek zarządu, rady nadzorczej lub likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznymi z prawem lub postanowieniami statutu spółki.
Mogą ją ponosić inne osoby jeśli współdziałały w wydaniu przez spółkę bezpośrednio lub za pośrednictwem osób trzecich akcji, obligacji lub innych tytułów uczestnictwa w zyskach albo w podziale majątku.
Osoba która zamieściła w ogłoszeniach lub zapisach fałszywe dane lub w inny sposób dane te rozpowszechniała albo podając dane o stanie majątkowym spółki, zataiła okoliczności które powinny być ujawnione zgodnie z obowiązującymi przepisami obowiązana jest do naprawienia wyrządzonej szkody.
Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie.
Kodeks spółek handlowych przewiduje funkcjonowanie następujących organów w spółce akcyjnej:
walne zgromadzenie, ( Odbywa się w siedzibie spółki, ale jeżeli jest walne zgromadzenie spółki publicznej, to ze względu na liczbę akcjonariuszy może odbywać się także w miejscowości stanowiącej siedzibę giełdy, na której zarejestrowane są akcje spółki. Jeśli statut stanowi inaczej mogą odbywać się w innym miejscu ale wyłącznie na terytorium RP Generalnie walne zgromadzenie zwołuje zarząd, z tym że także rada nadzorcza ma prawo zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zarząd nie zwoła go w czasie ustalonym przez przepisy ustawy lub w statucie. Rada nadzorcza może zwołać również nadzwyczajne walne zgromadzenie, ilekroć uzna to za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia w terminie dwóch tygodni od zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą. Statut może przyznać uprawnienia do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia także innym osobom. Może to też zrobić sąd poprzez upoważnienie akcjonariuszy. Zawsze też akcjonariusz lub akcjonariusze, reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą część kapitału zakładowego, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak również umieszczenia określonych spraw w poządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia. W sprawach nie objętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na walnym zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie podniósł sprzeciwu co do powzięcia uchwały. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad. Uchwały można powziąć mimo braku formalnego zwołania walnego zgromadzenia, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie wniesie sprzeciwu ani co do odbycia walnego zgromadzenia, ani co do umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad. Uchwały powzięte w ten sposób, z wyjątkiem uchwał podlegających wpisowi do rejestru, także powinny być ogłoszone w terminie miesiąca. Uchwały walnego zgromadzenia, poza innymi sprawami wymienionymi w ustawie lub w statucie, w szczególności są potrzebne do: 1)rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy i udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków; 2)wydania postanowień dotyczących roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu lub nadzoru; 3)zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego; 4)nabycia i zbycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości (chyba że statut stanowi inaczej); 5)emisji obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa; 6)nabycia własnych akcji (w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 2).
rada nadzorcza, ( Każda spółka akcyjna powinna mieć radę nadzorczą. Generalnie jej celem jest stały nadzór nad wszystkimi formami działalności spółki, ale bez prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.. Do szczególnych jej obowiązków należy badanie sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz finansowego zarówno w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysków i pokrycia strat, a także składanie walnemu zgromadzeniu dorocznego pisemnego sprawozdania z wyników tego badania. W celu wykonywania swoich obowiązków może ona badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki. Składa się ona co najmniej z trzech członków, wybranych i odwoływanych przez walne zgromadzenie. Kadencja członka nie może być dłuższa niż pięć lat. Statut może przewidzieć inny sposób powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej. Powinna ona być zwoływana w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż trzy razy w roku obrotowym. Wykonuje ona swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia oznaczonych czynności nadzorczych. )
komisja rewizyjna, ( z ustawy wynika, że komisja rewizyjna nie jest konieczna w spółce a gdy jest utworzona to ma podobne zadania jak w spółce z o.o. )
zarząd. ( Zadaniem zarządu jest prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie jej . Składa się z jednego lub większej liczby członków, na których mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Powołuje ich i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat (kadencja). Ponowne powołanie tej samej osoby na członka zarządu jest dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda. Powołanie może nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka zarządu. Są sprawy, których nie powinni prowadzić niektórzy członkowie zarządu. Taka sytuacja ma miejsce w razie sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście; członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole. W umowach między spółką z członkami zarządu, jak również w sporach z nimi spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnicy, powołani uchwałą walnego zgromadzenia. Członek zarządu spółki nie może bez zezwolenia spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania w niej przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, zezwolenia udziela organ uprawniony do powołania zarządu. )
Prawa i obowiązki akcjonariusza
Akcja jest także szczególnym wyrazem praw i obowiązków przysługujących akcjonariuszowi wobec spółki, które mogą mieć charakter majątkowy oraz korporacyjny.
Podstawowe cechy akcji to:
zbywalność (por. art. 337 § 1 k.s.h.),
równość (por. art. 302 k.s.h.),
niepodzielność (por. art. 333 § 1 k.s.h.),
brak oprocentowania (por. art. 346 k.s.h.),
prawo do zysku (por. art. 347 k.s.h.),
prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu
W tym zakresie można wyróżnić następujące rodzaje akcji:
akcje zwykłe i uprzywilejowane dające przywileje akcjonariuszowi co do prawa głosu, dywidendy oraz do podziału majątku w wypadku likwidacji spółki; akcje uprzywilejowane mogą być tylko imienne;
akcje gotówkowe (są wydawane za wpłaty pieniężne )
oraz akcje aportowe (są wydawane za wkłady niepieniężne )
Istnieje możliwość wydawania świadectw tymczasowych w wypadku braku pieniężnej wpłaty na akcje na okaziciela (art. 335 k.s.h.), imiennych świadectw założycielskich w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstawaniu spółki oraz świadectw użytkowych za umorzone akcje
Art. 354 k.s.h. określa możliwość przyznania indywidualnemu akcjonariuszowi osobistych uprawnień (tzw. akcja złota), które w szczególności mogą polegać na powoływaniu i odwoływaniu członków zarządu, rady nadzorczej lub prawa do otrzymania określonych świadczeń od spółki.
Statut spółki może przewidywać umorzenie akcji (zob. art. 35-360 k.s.h.). Umorzenie to może nastąpić za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (tzw. umorzenie dobrowolne) albo bez takiej zgody (tzw. umorzenie przymusowe). Umorzenie akcji oznacza oprócz utraty ważności dokumentu także wygaśnięcia praw z nim związanych.
Spółka w zasadzie nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (tzw. akcje własne ). ale są wyjątki od tej zasady.
Reprezentowanie:
Członek zarządu może reprezentować spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych
Istnieje możliwość powołania i odwołania prokurenta spółki
W sytuacji zarządu wieloosobowego do reprezentowania spraw spółki jest wymagana tzw. reprezentacja łączna polegająca na składaniu oświadczeń przez dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu wraz z prokurentem, chyba że co innego określa jej statut
Podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego
Wymaga zazwyczaj podjęcia uchwały walnego zgromadzenia i oznacza zmianę jej statutu.
Podwyższenie - polega na emisji nowych akcji lub podwyższeniu wartości nominalnej dotychczasowych akcji ( tzw. zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego). Akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych akcji w stosunku do posiadanych akcji (tzw. prawo poboru). W tym zakresie ma miejsce subskrypcja akcji. Zapisy na akcje są sformalizowane . Podwyższenie kapitału spółki następuje z chwilą wpisu do rejestru
Walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy także ze środków własnych spółki przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub innych kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku Istnieje możliwość warunkowego podwyższenia kapitału akcyjnego wówczas, gdy takie upoważnienie dla zarządu wynika z jej statutu.
Obniżenie kapitału zakładowego spółki polega na zmniejszeniu nominalnej wartości akcji, połączenia akcji lub poprzez umorzenia części akcji
Rozwiązanie:
Rozwiązanie spółki może nastąpić na skutek:
przyczyn przewidzianych w statucie,
podjęcia uchwały walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
ogłoszenia upadłości spółki,
wystąpienia innych przyczyn przewidzianych prawem (np. połączenie, podział spółek).
Likwidacja:
Celem postępowania likwidacyjnego jest zakończenie prowadzenia interesów bieżących spółki, ściągnięcie wierzytelności, spłacenie długów i spieniężenie majątku spółki Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji". W trakcie postępowania likwidacyjnego spółka ma nadal osobowość prawną.
Otwarcie likwidacji następuje z dniem:
uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki,
podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki
lub wystąpienia innej przyczyny jej rozwiązania
Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury. Funkcje likwidatorów pełnią przede wszystkim członkowie zarządu spółki Spółka przestaje istnieć z chwilą wykreślenia jej z rejestru sądowego.
W sytuacji upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia jej z rejestru sądowego. Wniosek taki składa syndyk Spółka trwa nadal, gdy postępowanie upadłościowe kończy się układem z wierzycielami lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.