ZIOŁA STOSOWANE W KOSMETYCE

Surowce roślinne:

• kwiat (flos)

• liść (folium)

• ziele (herba)

• pąk (gemma)

• nasienie (semen)

• kora (cortex)

• łodyga (stipes)

• drewno (lignum)

• zarodniki (sporae)

• owoc (fructus)

• korzeń (radix)

• kłącze (rhizoma)

• cebula (bulbus)

• bulwa (tuber)

Formy ekstraktów z surowca:

• Napar - zalewanie ziół gorącą wodą

• Odwar - zalewanie ziół wodą o temperaturze pokojowej, ogrzanie do temp. 90°C i utrzymywanie tej temp. przez ok. 30 minut.

• Maceracja - moczenie surowca w wodzie lub alkoholu o temperaturze pokojowej przez określony czas.

Wyciąg wodny na zimno

Nalewka

• Kataplazma - okład sporządzany z ziół zawierających gumy i śluzy, długo utrzymujący ciepło i wilgoć. Najczęściej stosuje się siemię lniane, żywokost, kozieradkę, korzeń prawoślazu, kwiatostan lipy.

Przygotowanie: rozdrobnione zioła zalewa się wodą do konsystencji papki, następnie doprowadza do wrzenia. Ciepłe zioła nakłada się na skórę przykrytą gazą.

• Ocet ziołowy - zalewanie ziół octem winnym o temp. ok. 90ႰC, a następnie odstawienie do maceracji przez określony czas

• Olej ziołowy - moczenie świeżego surowca w oleju o temperaturze pokojowej przez określony czas (ok.. 3-4 tygodnie, następnie zalanie świeżych ziół)

Składniki aktywne stosowane w ziołach:

• Związki flawonowe (flawonoidy) - uszczelniają naczynia włosowate, zwiększają ich odporność, wykazują działanie przeciwalergiczne, przeciwzapalne, zapobiegają obrzękom

• Garbniki - działanie ściągające, przeciwkrwotoczne, bakteriobójcze, zwiększenie odporności skóry

• Saponiny (związki zmydlające) - powodują zmniejszenia napięcia powierzchniowego, zwiększenie przepuszczalności błon komórkowych.

• Śluzy - działanie zmiękczające, osłaniające, przeciwzapalne, także ujędrniające skórę.

• Antybiotyki - działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne.

• Azuleny - występują w roślinach jako proazuleny, działanie łagodzące, przeciwzapalne.

• Antocyjany - poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych, działają przeciwzapalnie

• Związki krzemu - działanie uszczelniające na naczynia włosowate, uelastyczniające na skórę.

• Hormony roślinne (fitohormony) - działanie zbliżone do hormonów ludzkich, działanie uspokajające i uelastyczniające skórę.

Arnika górska (Arnica motana) - surowiec: koszyczek

• przyspiesza gojenie ran, stosowana w okładach na stłuczenia i krwiaki,

• działa przeciwzapalnie.

Bez czarny (Sambucus nigra) - surowiec: kwiat, owoc

• zmniejsza przepuszczalność i łamliwość naczyń krwionośnych,

• działa przeciwzapalnie,

• napar stosowany do płukania jamy ustnej w przewlekłych zapaleniach błon śluzowych

• maski ziołowe przy stanach zapalnych, trądziku, łojotoku,

• stosowanie wewnętrzne naparów i odwarów w łuszczycy, przewlekłym wyprysku.

Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) - surowiec: kwiat, szyszki

• wyciągi stosowane w kremach regenerujących, maskach i szamponach.

Lawenda lekarska (Lavandula officinalis) - surowiec: kwiat

• działanie odkażające,

• kosmetyki do kąpieli,

• przemysł perfumeryjny.

Lipa drobnolistna (Tilia cordata) - surowiec: kwiat

• działanie zewnętrznie osłaniające - dodatek do kremów dla cer wrażliwych.

Nagietek lekarski (Calendula officinalis) - surowiec: kwiat

• działanie regenerujące, gojące - okłady, maści na oparzenia i rany (medycyna ludowa)

• płyny tonizujące, maseczki, dodatek do kąpieli.

Rumianek pospolity (Matricaria chamomila) - surowiec: kwiat

• działanie łagodzące, przeciwzapalne, bakteriostatyczne,

• okłady na stany zapalne skóry,

• kosmetyki rozjaśniające włosy.

Aloes zwyczajny (Aloe vera) - surowiec: liść

• działanie antyseptyczne - nalewki stosowane w owrzodzeniach,

• zwiększa przekrwienie skóry - maski ziołowe,

• działanie immunostymulujące.

Brzoza brodawkowata (Betula alba) - surowiec: liść

• działanie odkażające, ściągające, przeciwzapalne,

• kosmetyki do pielęgnacji skóry głowy i włosów.

Orzech włoski (Juglans regia) - surowiec: liść

• działanie ściągające i antyseptyczne,

• zewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych skóry i błon śluzowych,

• barwienie włosów na kolor kasztanowy.

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) - surowiec: liść

• szampony, płyny do włosów o działaniu przeciwłojotokowym,

• pozyskiwanie chlorofilu stosowanego w kosmetyce,

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) - surowiec: liść

• silne właściwości aromatyczne,

• działanie ściągające - stosowany do pojędrniania skóry,

• kosmetyki do kąpieli.

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) - surowiec: liść

• działanie ściągające, przeciwzapalne, odkażające - maseczki ziołowe,

• wewnętrznie przy nadmiernej potliwości,

• zewnętrznie do kąpieli, okładów, płyny do włosów - działanie przeciwłupieżowe.

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) - surowiec: ziele

• właściwości ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne - leczenie trudno gojących się ran,

• hiperycyna - właściwości fotodynamiczne,

• kremy odżywcze, kojące.

Fiołek trójbarwny (Viola tricolor) - surowiec: ziele

• działanie na przemianę materii,

• napar stosowany wewnętrznie oraz maseczki i okłady w terapii trądziku.

Nostrzyk lekarski (Melilotus officinalis) - surowiec: ziele

• środek zmiękczający,

• stosowany w maskach do skór tłustych,

• zewnętrznie w postaci maści na trudno gojące się rany.

Macierzanka piaskowa (Thymus serpylum) - surowiec: ziele

• napar o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym i bakteriobójczym - okłady i kąpiele.

Skrzyp polny (Equisetum arvense) - surowiec: ziele

• kwas krzemowy - odwary do mycia włosów osłabionych, wypadających i z łupieżem,

• działanie wysuszające.

Łopian większy (Arctium lappa) - surowiec: korzeń

• działanie ściągające i dezynfekujące - zewnętrznie w postaci odwarów w łojotokowym zapaleniu skóry, trądziku młodzieńczym, czyraczności,

• płyny i szampony do włosów - działanie oczyszczające.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis) - surowiec: korzeń

• saponiny - działanie rozmiękczające i oczyszczające - składnik masek ziołowych o działaniu oczyszczającym,

• silne właściwości pieniące - pasty do zębów, płyny do płukania ust, mydła, szampony, płyny do kąpieli.

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis) - surowiec: korzeń

• działanie zmiękczające, łagodzące - okłady, maseczki ziołowe, kataplazmy.

Tatarak zwyczajny (Acorus calamus) - surowiec: kłącze

• dodatek do kąpieli - działanie lekko drażniące na skórę powoduje przekrwienie i lepsze usunięcie toksyn - działanie odświeżające,

• kosmetyki przeciwłupieżowe, w wypadaniu włosów.

Kora dębowa (Cortex quercus)

• działanie przeciwzapalne i ściągające,

• kąpiele przy nadmiernym poceniu nóg, odmrożeniach.

Kora kasztanowca (Cortex hippocastani)

• działanie przeciwzapalne - maseczki ziołowe,

• zwiększenie odporności naczyń włosowatych - leczenie żylaków odbytu.

Owoc dzikiej róży (Fructus rosae caninae)

• bogaty w witaminy,

• działanie ściągające i wybielające,

• przemysł perfumeryjny.

Nasiona soi (semens sojae hispidae)

• w kosmetyce zastosowanie ma lecytyna sojowa,

• mączka sojowa - oczyszczanie skór wrażliwych, źle znoszących mydło.

Siemię lniane (Semen lini)

• środek osłaniający,

• działanie rozgrzewające i rozmiękczające - kataplazmy.
  

---