Rozdział III

„ Jak słuchać, żeby dzieci chciały rozmawiać? Język akceptacji”

1. SIŁA JĘZYKA AKCEPTACJI

Język akceptacji pozwala dzieciom odtajać. Daje im swobodę dopuszczania do udziału w swoich uczuciach, problemach. Kiedy rodzice potrafią okazywać dziecku swoimi słowami wew uczucie akceptacji, są w posiadaniu środków, które mogą przynieść zadziwiające rezultaty. Mogą mieć wpływ na to, że dziecko uczy się akceptować i lubić samego siebie i zdobywać poczucie własnej wartości. Mogą przyśpieszyć jego drogę od zależności do samodzielności i samostanowienia. Mogą mu pomóc, aby samo rozwiązywało problemy. Ze wszystkich następstw akceptacji żadne nie jest tak ważne, jak wew poczucie dziecka, że jest kochane.

Akceptację należy okazywać:

1. akceptacja bez słów - komunikaty przez gesty, postawę ciała, wyraz twarzy. Jeśli machamy w kierunku dziecka prawą ręką z dłonią odwróconą na zew, jest bardzo prawdopodobne że dziecko zrozumie ten gest jako „idź sobie!”. Jeśli odwrócimy dłoń od dziecka i machniemy z dłonią zwróconą ku sobie dziecko zrozumie te gesty jako komunikat „chodź tu”. Pierwszy komunikat nie przekazuje akceptacji, drugi tak.

2. Akceptacja przekazana słowami- rozmowa jest istotna, ale rozstrzygające jest to jak rodzice rozmawiają z dziećmi.

2.CZYNNE SŁUCHANIE

a) pomaga dzieciom mniej się obawiać negatywnych uczuć- „uczucia są dobre”. Kiedy rodzice okazują przez czynne słuchane, że akceptują uczucia dziecka, pomoże to samemu dziecku zaakceptować je. Dzięki reakcji rodziców uczy się ono tego, że uczucia są dobre.

b) stwarza serdeczne stosunki między rodzicami i dzieckiem - przeżycie, że jest się słuchanym jest tak zadawalające, że zawsze skłania nadawcę, aby odczuwał serdeczność wobec słuchającego. Kiedy ktoś słucha drugiego dokładnie i wczuwając się, dochodzi do tego, że rozumie tego człowieka, poznaje jego sposób patrzenia na świat- pod pewnym względem staje się tym człowiekiem na pewien czas. Wczuć się w drugiego człowieka znaczy zobaczyć go jako odrębną osobę, a jednak być gotowym dołączyć się do niego lub stanąć obok niego. Rodzice którzy uczą się wczuwającego się, czynnego słuchania, odkrywają nowy rodzaj zrozumienia i uwagi, głębsze uczucie przywiązania i odwrotnie dziecko: reaguje na rodziców podobnymi uczuciami.

c) umożliwia rozwiązywanie problemu przez dziecko- ludziom łatwiej rozwiązać problem, gdy mogą go z kimś przedyskutować, a nie tylko przemyśleć.

d) wpływa na dziecko w ten sposób, że słucha ono myśli i poglądów rodziców z większa chęcią i gotowością- gdy ktoś jest skłonny wysłuchać mojego punktu widzenia i mnie łatwiej jest wysłuchać jego. Dzieci są bardzie skłonnej przyjąć wypowiedzi swoich rodziców, kiedy rodzice wpierw wysłuchają dzieci do końca.

e) „zostawia dziecku piłkę” - kiedy rodzice zareagują na problemy swoich dzieci przez czynne słuchanie zaobserwują jak często dzieci zaczynają myśleć samodzielnie. Dziecko zacznie samo realizować problem i w końcu dojdzie do konstruktywnych rozwiązań. Czynne słuchanie pobudza dziecko to tego, aby samo myślało, aby samo dochodziło do własnej diagnozy problemu. Czynne słuchanie wyraża zaufanie.

CZYNNE SŁUCHANIE JEST JEDNĄ Z NAJSKUTECZNIEJSZYCH METOD, ABY POMÓC DZIECKU STAĆ SIĘ BARDZIEJ SAMODZIELNYM, ODPOWIEDZIALNYM ZA SIEBIE I BARDZIEJ NIEZALEŻNYM!!!

Rozdział VI

„Jak należy mówić, aby dzieci słuchały”

Dzieci potrafią być gwałtowne i niszczące, głośne i wymagające. Matki i ojcowie potrzebują sensownych metod, aby uporać się z zachowaniem dziecka, które szkodzi potrzebom rodziców. Co mogą zrobić rodzice, kiedy rzeczywiście trudno im dłużej akceptować zachowanie dziecka? Jak mogą spowodować, żeby dziecko brało pod uwagę potrzeby swoich rodziców? Jak rodzice mogą rozmawiać ze swoimi Ziejki, aby te słyszały uczucia rodziców i miały wzgląd na ich potrzeby.

1. KIEDY OJCIEC LUB MATKA STAJĄ WOBEC PROBLEMU?

Najlepsza dla rodziców wskazówka pojawia się wtedy, gdy zaczynają odczuwać własne we uczucie braku akceptacji, kiedy zaczynają mieć wew uczucie złości, frustracji, oburzenia. Np. Dziecko przechodzi blisko cennego naczynia z porcelany; dziecko nie daje jeść swojemu zwierzakowi; dziecko wylewa mleko na dywan. Wszystkie te sposoby zagrażają potrzebom rodziców. Matka nie chciałaby, aby wazon został rozbity, dywan ubrudzony.

Kiedy dziecko ma problem	Kiedy rodzic ma problem
Rodzic jest słuchaczem	Rodzic przekazuje
Rodzic chce pomóc dziecku	Rodzic chce pomóc sobie
Dziecko rozpoczyna komunikację	Rodzic rozpoczyna komunikację
Rodzic jest doradcą	Rodzic wywiera wpływ

Rodzice mają do wyboru kilka wariantów, kiedy mają problem:

1. Mogą próbować bezpośrednio zmienić dziecko

2. Mogą próbować zmienić otoczenie

3. Mogą próbować zmienić samych siebie.

2. PRZEKAZYWANIE „WYPOWIEDZI Z ROZWIĄZANIEM”

Każdemu z nas zdarzyło się kiedyś okazać drugiej osobie nieuprzejmość, kiedy ten nagle rozkazał nam, upomniał. Nasza reakcja była następująca „ Tego nie trzeba mi mówić” albo „ Gdybyś poczekał chwilę, zrobiłabym to bez wezwania”. Albo bylibyśmy źli, że ten drugi człowiek nie dość nam zaufał. Kiedy ludzie czynią to nam, „przekazują rozwiązanie”. Jest to dokładnie to samo, co rodzice często robią wobec dzieci. Nie czekają na to, że dziecko zacznie zachowywać się należycie względnie, mówią mu, co musi lub powinien zrobić. Przykłady wypowiedzi z rozwiązaniem:

1. zarządzają, rozkazują „ Idź i poszukać sobie czegoś do zabawy”, „Przestań gnieść gazetę”

2. ostrzegają, upominają „Jeśli Ty nie przestaniesz, ja zacznę krzyczę”, „ Mama będzie się gniewać, jeśli nie zejdziesz z drogi”

3. przekonują, wygłaszają kazania „Baw się gdzieś indziej, proszę” , „Nigdy nie przeszkadzaj przy czytaniu

4. radzą, robią propozycję „ Dlaczego nie wyjdziesz bawić się na dwór?”, „Niech choć raz Ci doradzę, ci mógłbyś zrobić”

Tego rodzaju werbalne odpowiedzi przekazują dziecku rozwiązanie, które my mamy do niego- dokładnie to co powinno robić wg naszego zdania.

3. NADAWANIE „WYPOWIEDZI PONIŻAJĄCEJ”

Każdy wie jak to jest być poniżanym przez wypowiedź, która zarzuca winę, hańbi, zawiera osąd. Przy konfrontacjach z dziećmi rodzice pozwalają sobie na tego typu wypowiedzi. Np.

1. osądzają, krytykują „ Mógłbyś to zrobić lepiej”, „ Jesteś bezmyślna”

2. Strofują, zawstydzają „ Jesteś źle wychowanym bachorem”, „ Wstydź się!”

3. Pouczają, wskazują „ nie wypada komuś przerywać” , „ grzeczne dzieci tego nie robią”

Wszystko to są wypowiedzi poniżające, które niszczą pouczcie godności dziecka, podkreślają nieudolność, wydają wyrok na jego osobowość, przypisują dziecku winę.

- Skutki:

1. Dzieci czują się winne i pełne skruchy, kiedy się je osądza lub obwinia

2. Poniżania dają dziecku poczucie nieudolności. Zmniejszają jego szacunek dla samego siebie

3. Dzieci mają uczucie, że rodzic nie jest uczciwy-odczuwają niesprawiedliwość „Nie chciałem być niegrzeczny”

Dziecko bombardowane wypowiedziami, które je odrzucają, nauczy się patrzeć na siebie jako na kogoś złego, złośliwego, bezmyślnego, głupiego. Wytworzona w młodości zła opinia o sobie samym ma tendencję do przetrwania aż do wieku dojrzałego. W ten sposób dzień po dniu rodzice przyczyniają się do zniszczenia „ja” dziecka.

4. WYPOWIEDZI- „TY” I WYPOWIEDZIECI- „JA”

Któryś z rodziców czuje się zmęczony i aby dać dziecku do zrozumienia, co dzieje się w jego wnętrzu, musi wybrać odpowiedni kod. Dla rodzica, który jest zmęczony i nie ma ochoty bawić się ze swoim 4 letnim dzieckiem, diagram wygląda w ten sposób:

RODZIC

Kod

„Jestem zmęczony”

Jeśli rodzic wybierze „kod zorientowany na ty” nie zaszyfrowałby dokładnie „uczucia zmęczenia”:

RODZIC

Kod

„Jesteś nieznośny

„Jesteś nieznośny” jest bardzo złym kodem dla uczucia zmęczenia rodzica. Kod który jest niedwuznaczny i dokładny byłby zawsze wypowiedzią „ja” „Jestem zmęczony” , „ Chciałbym odpocząć” To przekazuje uczucia, które odczuwa rodzic. Kod z wypowiedzią „ty” nie zawiadamia o uczuciu.

Wypowiedź „ty” jest zorientowana na dziecko, a nie na rodzica. „ Dlaczego nie robisz (ty) tego?”; „(Ty) zachowujesz się jak niemowlę”; „Jak (ty) się zachowujesz?”

Kiedy jednak rodzic mówi do dziecka po prostu, jakie uczucia wzbudza jakieś zachowanie nie do przyjęcia, wypowiedź kształtuje się jako „wypowiedź „ja”” : „Nie mam (ja) ochoty na zabawę, kiedy jestem zmęczona”

5. SKUTECZNOŚĆ WYPOWIEDZI „JA”

Wypowiedzi „ja” są skuteczniejsze dla wywarcia wpływu na dziecko, ponieważ składają odpowiedzialność za zmianę zachowania w ręce dziecka, np. „To mnie mocno zabolało” mówią co czujecie, pozostawiają dziecku decyzję o tym, co ma zrobić. Wypowiedzi „ja” pomagają dziecku podjąć odpowiedzialność za swoje zachowanie. Jedna wypowiedź ja mówi dziecku, że pozostawiacie mu odpowiedzialność. Ponieważ wypowiedzi „ja” są szczere, skłaniają do tego, by dziecko pod ich wpływem przekazywało podobnie szczere wypowiedzi. Trzeba pewnej odwagi, aby stosować wypowiedzi „ ja”. Człowiekowi potrzeba odwagi oraz wew pewności, aby w jakimś kontekście odkrywać swoje wew uczucia. Nadawca szczerej wypowiedzi „ ja” naraża się na niebezpieczeństwo, że ten drugi pozna go takim, jakim jest naprawdę. Otwiera się - jest „naprawdę przejrzysty”. Największą nagrodą, jaka przypada rodzicom za to, że jest przejrzysty, jest poprawa stosunków z dzieckiem. Szczerość i otwartość sprzyja zażyłości ludzkim stosunkom wzajemnym. Kiedy rodzice i dzieci uczą się być otwartymi i szczerymi ze sobą, nie są już dłużej obcymi w tym samym domu. Rodzice mogą cieszyć się życiem, być rodzicami prawdziwego człowieka- a dzieci są szczęśliwe, dzięki temu, że mają rodziców, którzy są prawdziwymi ludźmi.

1

zmęczony

Proces

Zakodowania

zmęczony

Proces

Zakodowania

---