Egzamin z ekologii i rozwoju zrównoważonego w 2009 r.

Imię i nazwisko, grupa ćwiczeń:

Jak wypełniać zadania:

Zaznacz: np. „ + „ lub „X” lub obwiedź poprawną odpowiedź:

Uwaga: Jedna uwaga zwrócona studentowi przez osoby egzaminujące aby nie odpisywał i nie korzystał z nielegalnych materiałów pomocniczych oznacza tzw. `żółtą kartkę', druga uwaga zwrócona tej samej osobie oznacza `czerwoną kartkę' równoznaczną wykluczeniu z egzaminu,

Jak będziecie oceniani:

• każde zadanie (za wyjątkiem punktów 4 i 5 za które otrzymujemy po 2 punkty) oznacza 1 punkt, przy czym jeżeli odpowiedzieliśmy na część pytań w zadaniu, dostaniemy odpowiednią część punktu np. ¼, 1/3, ½ itp.

• podanie lub zakreślenie odpowiedzi nieprawidłowej jako prawidłowej powoduje odjęcie części punktów, brak odpowiedzi nie oznacza odjęcia punktów,

• zakreślenie wszystkich odpowiedzi jako pozytywne w zadaniach wyboru powoduje nie zaliczenie zadania

- pozytywne zdanie egzaminu wymaga zebrania co najmniej 50% punktów, oceny dobrej - 65 % punktów, oceny bardzo dobrej - 80% punktów

PYTANIA

1. Genotyp osobnika wpływa na jego sukces ( dostosowanie). Czym jest ten sukces?

1. większą ilością pozostawionego potomstwa

2. wyższą pozycją społeczną

3. dłuższym życiem

4. posiadaniem większych rozmiarów ciała

2. Klony w przyrodzie często spotykamy:

a) u roślin

b) u porostów

c) u zwierząt

d) u innych grup organizmów

3. Gatunki o szerokiej amplitudzie ekologicznej to gatunki eurybiotyczne.

Jak nazywamy gatunki o wąskiej amplitudzie ekologicznej?

Wymień przykład gatunku o szerokiej i o wąskiej amplitudzie ekologicznej.

4. Gatunki szeroko rozmieszczone na Ziemi to gatunki kosmopolityczne.

Jak nazywamy gatunki rozmieszczone bardzo lokalnie?

Wymień przedstawicieli obu grup gatunków.

Podaj przykład gatunku o szerokim i lokalnym rozmieszczeniu.

5. Jakie czynniki wpływają na przemieszczanie się osobników:

1. trudności w przemieszczaniu się

2. obecność innych gatunków

3. czynniki kosmiczne

4. czynniki fizyczne

6. Podaj trzy typy doboru naturalnego i opisz lub narysuj czym się one charakteryzują:

7. Czy wkład rodzicielski w potomstwo jest u obu płci:

a) jednakowy

b) większy wkład ponoszą samice

c) większy wkład ponoszą samce

8. Zmiany liczebności populacji w czasie zależą od 4 charakterystyk demograficznych populacji. Nazwij je:

9. Które z charakterystyk demograficznych mają dodatni, a które ujemny wpływ na liczebność populacji. Zaznacz wpływ dodatni znakiem +, wpływ ujemny znakiem -

10. Dokończ równanie iteracyjne wzrostu wykładniczego populacji i narysuj wykres takiego wzrostu populacji w czasie; X - czas, Y - liczba osobników:

11. Dokończ równanie iteracyjne wzrostu logistycznego populacji i narysuj wykres takiego wzrostu populacji w czasie; X - czas, Y - liczba osobników:

12. Oblicz przy pomocy równania iteracyjnego wzrostu wykładniczego liczebność populacji w czasie t+3:

13. Co się dzieje z populacją gdy R = 0 ?

14. Co się dzieje z populacją gdy R jest ujemne?

15. Podaj trzy metody oceny liczebności populacji:

16. Podaj jak zapisać zależność między następującymi elementami budżetu energetycznego organizmów heterotroficznych: asymilacją - A , produkcją netto Pn i respiracją R:

17. Podaj jak zapisać zależność między następującymi elementami budżetu energetycznego organizmów heterotroficznych: konsumpcją pokarmu - C, jego asymilacją - A i wydalaniem - FU:

18. Procesy zachodzące w czasie sukcesji wtórnej (obwiedź odpowiedź prawidłową - np. rośnie):

a) różnorodność gatunków: rośnie/maleje

b) tempo wymiany składników pokarmowych: rośnie/maleje

c) średnia liczba potomstwa: rośnie/maleje

d) biomasa ekosystemu: rośnie/maleje

19. Ułóż prawidłowo hierarchię następujących systemów ekologicznych:

biosfera, osobnik, zespół

20. Ułóż prawidłowo hierarchię następujących systemów ekologicznych:

ekosystem, populacja, biom

21. Wskaż pierwiastki biogenne (obwiedź odpowiedź prawidłową):

wodór, hel, tlen, wapń, magnez, kadm

22. Wskaż pierwiastki biogenne (obwiedź odpowiedź prawidłową):

węgiel, srebro, azot, siarka, ołów, fosfor

23. Biosferę tworzą następujące elementy:

a) litosfera

b) geosfera

c) hydrosfera

d) atmosfera

24. Najbardziej produktywne ekosystemy Ziemi to:

a) estuaria

b) pustynie

c) oceany

d) lasy tropikalne

25.Największym wolumenem produkcji pierwotnej odznaczają się ekosystemy Ziemi:

a) oceany

b) lasy tropikalne

c) estuaria

d) pustynie

26. Co miało szczególne znaczenie dla powstania życia na Ziemi w naszym układzie słonecznym:

a) odległość orbity od słońca

b) odległość orbity od granic układu

c) położenie orbity bliżej słońca za wielkimi planetami

d) orbita eliptyczna

27. Wpływ organizmów żywych na planetę to:

a) utworzenie gęstej atmosfery składającej się głównie z dwutlenku węgla

b) utworzenie gęstej atmosfery składającej się z azotu i tlenu

c) znaczny wpływ na obieg azotu i węgla w biosferze

d) długoterminowe wahania klimatu

28. Wzrost ilości dwutlenku węgla w atmosferze wynika ze:

a) spalania paliw kopalnych

b) wzrostu powierzchni leśnej na Ziemi

c) wzrostu temperatury oceanów

d) wzrostu produkcji pierwotnej na Ziemi

29. Zmiany klimatu w ostatnim stuleciu zależały od gazów cieplarnianych, wymień trzy z nich:

30. Przewidywane zmiany klimatu Ziemi w okresie stulecia to (obwiedź odpowiedź prawidłową):

a) wzrost/ spadek temperatury

b) wzrost/spadek poziomu oceanów i mórz

c) wzrost/spadek opadów

31. Człowiek przyczynia się do pogłębienia efektu cieplarnianego poprzez (wybierz i zaznacz prawidłową odpowiedź):

a) wycinanie lasów

b) budowę zbiorników wodnych

c) produkcję energii

d) spalanie paliw kopalnych

32. W dłuższym przedziale czasowym (kilkaset do kilku tysięcy lat) grozi nam oziębienie. Z czym to jest związane:

a) z cyklem Milankowicia

b) z oddalaniem się Ziemi od słońca

c) ze wznoszeniem się Tybetu

d) z aktywnością wulkanów

33. Która z cech zmian klimatu odznacza się największą inercją:

a) zmiany zawartości CO2 w atmosferze

b) zmiany temperatury powierzchni Ziemi

c) zmiany temperatury oceanów

d) zmiana powierzchni lodowców

34. Które z czynników najsilniej ograniczają nasze możliwości walki przed wtargnięciem wód Bałtyku na obszar lądowy Polski

a) czynniki środowiskowe

b) czynniki demograficzne

c) czynniki ekonomiczne

d) czynniki organizacyjno-prawne

35. Jakie zmiany klimatyczne w kontekście glacjał-interglacjał są bardziej kosztowne dla populacji ludzkiej:

a) ocieplenie

b) oziębienie

36. Czy na różnorodność biologiczną składa się (wybierz i zaznacz prawidłową opowiedź):

a) zmienność osobników w obrębie populacji (gatunku)

b) zmienność osobników w krajobrazie

c) bogactwo gatunków w ekosystemie

d) zmienność bogactwa ekosystemów w krajobrazie

37. Czy różnorodność biologiczna podlega ochronie:

1. w postaci konwencji międzynarodowej

2. w postaci krajowych strategii ochrony bioróżnorodności

3. w postaci ochrony tworów geomorfologicznych

4. w postaci ochrony roślin przed szkodnikami

38. Wymień cztery znane Ci formy ochrony przyrody

39. Które z wymienionych konwencji dotyczą ochrony przyrody lub środowiska

1. Konwencja z Tokio

2. Konwencja z Kioto

3. Konwencja berneńska

4. Konwencja berlińska

40. Która z wymienionych konwencji zakazuje międzynarodowego handlu dzikimi roślinami i zwierzętami i ich elementami

1. Konwencja ramsarska

2. Konwencja berneńska

3. Protokół kartageński

4. Konwencja waszyngtońska

41. Wymień co najmniej trzy krajowe organizacje lub fundacje zajmujące się ochroną przyrody i środowiska

42. Wymień co najmniej trzy międzynarodowe organizacje lub fundacje zajmujące się ochroną przyrody i środowiska

43. Jakie organizacje rządowe i samorządowe finansują w Polsce ochronę środowiska i przyrody

44. Jakie europejskie akty prawne stały się podstawą utworzenia europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000

45. Polska objęła siecią Natura 2000 następujący procent powierzchni kraju:

1. do 5%

2. od 5,1% do 10,0%

3. od 10,1% do 15,0%

4. powyżej 15%

46. Czy parki narodowe, rezerwaty przyrody i parki krajobrazowe stanowią:

1. wyraźnie mniej niż połowę powierzchni obszarów Natura 2000

2. około połowy ich powierzchni

3. wyraźnie więcej niż połowa obszarów Natura 2000

47. Które z wymienionych form ochrony mogą wchodzić w skład obszaru Natura 2000

1. parki narodowe

2. rezerwaty przyrody

3. parki krajobrazowe

4. wszystkie wymienione

48. Jak radzą sobie ptaki z problemem przegęszczenia populacji:

a) poprzez bardziej intensywne poszukiwanie pokarmu

b) poprzez zachowania terytorialne

c) poprzez procesy adaptacyjne

d) poprzez emigracje

49. Czy rozwój zrównoważony jest:

1. naszym działaniem instynktownym

2. działaniem emocjonalnym

3. działaniem racjonalnym

50. Jakie przyczyny były podstawą rozwoju ekspansji rasy białej w historii

a) zasiedlanie obszaru, który podlegał cyklicznym zlodowaceniom

b) zasiedlanie obszarów o znacznym komforcie klimatycznym

c) konkurencja z innym gatunkiem hominida

d) konieczność migracji oceanicznych

51. Konsekwencje dominacji rasy białej na świecie to:

1. narzucenie innym własnych języków

2. rozprzestrzenienie własnego pożywienia

3. rozprzestrzenienie własnego sposobu myślenia

4. wzrost liczebności rasy białej kosztem innych

52. Co było przyczyną załamania populacji Polinezyjczyków na Wyspie Wielkanocnej

a) nadmierny rozrost liczebności

b) wycięcie drzew

c) wybuch wulkanu

d) wojny z obcymi przybyszami

53. Przyczyny wymarcia Wikingów na Grenlandii to:

a) oziębienie klimatu

b) brak umiejętności wykorzystania istniejących źródeł pożywienia

c) prowadzenie wojen

d) ocieplenie klimatu

54. Z powodu naszych nierozważnych działań w skali Ziemi grozi naszemu gatunkowi:

a) wymarcie

b) zanik innowacyjności

c) załamanie cywilizacji

d) przyspieszenie wzrostu populacji

55. Reguły ery ekologicznej powstały na podstawie następujących dokumentów:

a) prawa międzynarodowego

b) Raportu U'Thanta

c) Raportu Klubu Rzymskiego

d) opracowania WWF (World Wildlife Fund)

56. Które z wymienionych niżej charakterystyk wziął pod uwagę Meadows w pierwszym raporcie Klubu Rzymskiego:

a) zanieczyszczenie środowiska

b) postęp wiedzy

c) ilość dostępnych zasobów naturalnych

d) produkcja stali

57. Jakich właściwości populacji ludzkiej Meadows nie wziął w pierwszym raporcie pod uwagę:

a) ekspansywności

b) innowacyjności

c) zdolności do agresji

d) zdolności manualnych

58. Jakie były główne postawy czytelników raportu Meadowsa:

a) obojętność

b) surowa krytyka

c) uświadomienie konieczności zmian dotychczasowych działań

d) wątpliwości

59. Czy raport Meadowsa skłonił społeczeństwa Ziemi do zmiany postępowania:

a) nie zmieniono dotychczasowych działań

b) ograniczono spożycie energii i wykorzystanie surowców mineralnych

c) podniesiono standardy ochrony środowiska

d) przyspieszono rozwój gospodarczy kosztem środowiska

60. Które z wymienionych charakterystyk potwierdzają kryzys ekologiczny Ziemi w raporcie Worldwatch Institute

a) zmniejszanie się różnorodności gatunków

b) zmiany klimatu

c) wzrost opadów

d) powiększanie się ubytków w warstwie ozonowej

61. Do kogo przyrównał Ehrlich populację ludzką:

a) do stada małp lecących samolotem i niszczących go

b) do populacji motyli beztrosko spijających nektar bez oglądania się na konsekwencje

c) do ławicy ryb obojętnie przyglądających się otoczeniu

d) do topiących się w wodzie lemingów opanowanych instynktem stadnym

62. Czym jest ekorozwój:

a) ideą społeczno-filozoficzną

b) nowym kierunkiem badań

c) nową teorią ekonomiczną

d) nowoczesnym kierunkiem rozwoju gospodarki

63. Wymień trzy główne cechy rozwoju zrównoważonego:

64. Czym jest zrównoważenie rozwoju:

a) wzrostem ekonomicznym, który jest stabilny

b) wzrostem ekonomicznym, który nie zmniejsza rozwoju społecznego i dobrostanu środowiska

c) wzrostem ekonomicznym, który poprawia stan środowiska

d) żadnym z powyższych

65. Cele rozwoju zrównoważonego wg Kozłowskiego to:

a) zapewnienie warunków odnowy biologicznej człowieka

b) zachowanie możliwości dalszego wzrostu gospodarczego

c) zachowanie równowagi ekologicznej w kluczowych ekosystemach

d) zmniejszenie nacisku na przyrodę żywą

66. Jakie z niżej wymienionych praw należą do praw ekorozwoju wg. Kozłowskiego:

a) prawo serii

b) prawo celu

c) prawo regionu

d) prawo stanowione przez państwo

67. Jakie z niżej wymienionych zasad należą do zasad rozwoju zrównoważonego:

a) zasada kooperacji

b) zasada integralności

c) zasada respektowania ekorozwoju

d) zasada dobrego sąsiedztwa

68. Jakie z niżej wymienionych zasad należą do zasad rozwoju zrównoważonego:

a) zasada prewencji

b) zasada reagowania

c) zasada publicznej partycypacji

d) zasada podnoszenia podatków

69. Rozwój zrównoważony można nazwać ładem zintegrowanym. Które z niżej wskazanych cech należą do ładu zintegrowanego:

a) społeczny

b) naukowy

c) geograficzny

d) ekonomiczny

70. Na jakim schemacie oparte są wskaźniki środowiskowe:

a) presja, stan, reakcja

b) wskaźniki przyczyny i wskaźniki skutku

c) wskaźniki przyrodnicze, środowiskowe, społeczne

d) wskaźniki ekonomiczne, wskaźniki moralne, wskaźniki prawne

71. Wskaźniki presji w dziedzinie środowiska to:

a) produkcja SO_2,

b) produkcja pyłów

c) zawartość CO₂ w atmosferze

d) produkcja wody

72. Wskaźniki stanu w dziedzinie środowiska to:

a) zawartość tlenków azotu w atmosferze

b) produkcja ścieków

c) miano coli

d) poziom hałasu

75. Wskaźniki reakcji w dziedzinie środowiska to:

a) poziom odpylania spalin

b) procent ścieków oczyszczonych

c) udział ryb łososiowatych w rzekach

d) skażenie atmosfery związkami uranu

76. Wskaźniki presji w dziedzinie społecznej wg ONZ to:

a) stopa wzrostu populacji

b) stopa bezrobocia

c) roczna konsumpcja żywności

d) liczba przejechanych kilometrów

77. Wskaźniki stanu w dziedzinie społecznej wg ONZ to:

a) przeciętna płaca kobiet i mężczyzn

b) liczba zatrudnionych nieletnich

c) liczba kontynuujących edukację

d) całkowita liczba mieszkań

78. Wskaźniki reakcji w dziedzinie społecznej wg ONZ to:

a) procent PKB przeznaczony na edukację

b) średni dochód gospodarstwa rolnego

c) liczba uczniów kończących szkołę średnią

d) wydatki na ochronę zdrowia

79. Wskaźniki presji w dziedzinie ekonomicznej wg ONZ to:

a) PKB na mieszkańca

b) udział kolei w transporcie lądowym

c) roczna konsumpcja energii na głowę

d) liczba lotnisk cywilnych

80. Wskaźniki stanu w dziedzinie ekonomicznej wg ONZ to:

1. udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii

2. stosunek zadłużenia do PKB

3. stosunek zadłużenia jednostek samorządowych do zadłużenia państwa

4. promocja odnawialnych źródeł energii

81. Wskaźniki reakcji w dziedzinie ekonomicznej wg ONZ to:

a) procent PKB w wydatkach na ochronę środowiska

b) dotacje na współpracę techniczną w dziedzinie ochrony środowiska

c) komputeryzacja gospodarki

d) liczba bankomatów na 1000 mieszkańców

82. Wskaźniki stanu w dziedzinie instytucjonalnej wg ONZ to:

a) liczba naukowców przypadających na milion mieszkańców

b) liczba lekarzy przypadająca na 1000 mieszkańców

c) poziom wykształcenia producentów rolnych

83. Wskaźniki reakcji w dziedzinie instytucjonalnej wg ONZ to:

a) wydatki na badania jako procent PKB

b) wysokość zarobków pracowników nauki

c) wdrożenie ocen oddziaływania na środowisko

84. Dlaczego ekologia i ochrona środowiska są potrzebne studentom turystyki:

a) dla pozytywnego stosunku emocjonalnego do przyrody i środowiska

b) wiedza dotycząca ekologii i ochrony środowiska jest przydatna dla wielu studentów piszących prace magisterskie z wielu dziedzin turystyki

c) studenci powinni rozpoznać zagadnienia ekologiczne i problemy rozwoju zrównoważonego bowiem zagadnienia ochrony środowiska są współcześnie równoważne zagadnieniom ekonomicznym i społecznym

d) dzięki ekologii i ochronie środowiska ulega poszerzeniu wiedza encyklopedyczna studentów

85. Wskaż dziedziny teoretyczne, które są domeną nauk ekologicznych:

a) ekologia populacji

b) biologia komórki

c) systematyka kręgowców

d) fitosocjologia

86. Wskaż dziedziny nauk stosowanych będących domeną nauk ekologicznych:

a) ochrona przyrody

b) leśnictwo

c) budownictwo przemysłowe

d) biotechnologia

87. Które placówki naukowe podlegają Ministrowi Środowiska:

a) Instytut Ochrony Przyrody

b) Instytut Badawczy Leśnictwa

c) Instytut Melioracji i Użytków Zielonych

d) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

88. Jednostki podległe i nadzorowane przez Ministra Środowiska to:

a) Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej

b) Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe”

c) Polski Związek Wędkarski

d) lasy prywatne

89. Organy ochrony przyrody to:

a) Minister Środowiska

b) Dyrektor Parku Narodowego

c) Wojewódzki Konserwator Przyrody

d) Wójt

90. “W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida”.

Jakiej metody oceny populacji dotyczy powyższy cytat?

91. Czy wg koncepcji Gai Lovelocka człowiek działa na biosferę :

a) niszczycielsko

b) wspomagająco

c) nie wpływa istotnie na biosferę

92. Czy stabilność biosfery dzięki działaniom kosmicznym człowieka ulega:

a) zmniejszeniu

b) zwiększeniu

c) nie zmienia się

93. Nieuświadomione potrzeby człowieka związane z przyrodą to:

a) potrzeba przestrzeni

b) biofilia

c) harmonia

d) dystans do przyrody

94. Dlaczego człowiek powinien chronić przyrodę:

a) ze względów etycznych

b) bo jest mu potrzebna

c) bo to lubi

d) bo jest to ważna dziedzina działalności społecznej

95. „Pamiętaj, znajdziesz się w opozycji do ludzi często inteligentnych, atrakcyjnych i otwartych (nawet tobie życzliwych), którzy nie chcą niczego innego jak dalszego powielania modelu życia akceptowanego przecież od setek lat. Pamiętaj - ci ludzie są obcy twojej krwi, obcy twoim dzieciom i wnukom. Skażeni destrukcją przekazują swoje poglądy swojemu potomstwu. Są niczym innym jak zagrożeniem tego świata”.

Ludzie, którzy reprezentują powyższe poglądy to:

1. zwariowani ekolodzy

2. głębocy ekolodzy

3. zieloni

4. ekologiści

---