DRŻENIE

TREMOR

1. A. Prusiński „Neurologia praktyczna“

2. R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii“

• drżenie - rytmiczne,mniej, lub bardziej regularne ruchy oscylujące, najczęściej o niewielkiej

amplitudzie, dotyczące głównie dalszych odcinków kończyn zwł. górnych (ale także

głowy, języka itp.) i spowodowane naprzemiennymi skurczami mięśni antagonistycznych

PODZIAŁ DRŻENIA :

drżenie

spoczynkowe kinetyczne (ruchowe)

(statyczne)

pozycyjne (posturalne) zamiarowe

po przyjęciu określonej pojawia się w czasie

pozycji np. po wyciągnię- ruchu przy zbliżaniu się

ciu rąk do celu

- choroba Parkinsona - choroby móżdzku i

- parkinsonizm śródmózgowia

- choroba Wilsona - stwardnienie rozsiane

- zatrucie rtęcią - choroba Wilsona

- dżenie czerwienne - zatrucie fenytoiną

- wyj. drżenie samoistne - zatrucie alkoholem

- dżenie samoistne

- drżenie fizjologiczne

- nerwice

- nadczynność tarczycy

- alkoholizm (w okresie

abstynencji)

- uzależnienia lekowe

(barbiturany, benzodiazepiny)

- encefalopatia wątrobowa

- mocznica

- leki

- choroba Wilsona

- uraz mózgu

- uszkodzenia móżdżku

• wg ² występuje też drżenie związane z konkretną pozycją, lub czynnością np.

• drżenie ortostatyczne

• drżenie tylko przy pisaniu

• leki mogące powodować drżenie :

• amfetamina

• fenytoina

• fluorouracyl

• izoprenalina

• kofeina

• leki hipoglikemizujące

• leki przeciwdepresyjne

• lit

• preparaty tarczycy

• steroidy

• teofilina

• walproinian sodu

• substancje toksyczne mogące powodować drżenie :

• arszenik

• bromek metylu

• dwusiarczek węgla

• glutaminian sodu (choroba resteuracji chińskiej)

• mangan

• ołów

• rtęć

• tlenek węgla

PATOFIZJOLOGIA :

• drżenie spoczynkowe :

• jest najprawdopodobniej powodowane przez wzmożenie hamowania neuronów wzgórzowych, które w warunkach prawidłowych blokują osrodki tremogenne

(oscylatory)

• ta ↑ inhibicja powoduje synchronizację sieci neuronalnych, które mają predyspozycję

do powstawania w nich wyładowań

• wyładowania te są przenoszone szlakami wzgórzowo - korowo - rdzeniowymi do

komórek ruchowych rdzenia

• stereotaktyczne uszkodzenie komórek jądra brzuszno - pośrodkowego wzgórza,

a także jego stymulacja powoduje zniesienie przeciwstronnego drżenia spoczynkowego

• drżenie pozycyjne :

• wyładowania w jądrze dolnym oliwki, przenoszone następnie przez móżdżek, wzgórze

do kory mózgowej

• drżenie zamiarowe :

• jest następstwem uszkodzenia dróg odśrodkowych móżdzku

podział patogenetyczny

drżenie pozapiramidowe drżenie móżdżkowe drżenie paretyczne psychogenne

- np. spoczynkowe w chor. - np. zamiarowe w SM - w niedowładach - w nerwicach

Parkinsona kończyn

OBJAWY :

• drżenie fizjologiczne :

• drżenie pozycyjne występuje w warunkach fizjologicznych np. po wyciągnięciu rąk

przed siebie

• w zależności od okolicznosci i właściwości osobniczych może być ledwo dostrzegalne,

możliwe do zarejestrowania dopiero przy pomocy odpowiedniej aparatury, lub

dość wyraźne

• nasila się wskutek wzruszeń, wysiłku, w stanach zmęczenia, po bezsennej nocy

• częstotliwość wynosi u dzieci 6 Hz i ↑ z wiekiem do 8 - 12 Hz

• drżenie samoistne :

• jedynym objawem jest drżenie

• najczęściej obydwie kończyny górne, często też głowa

• ma charakter pozycyjny (np. po wyciągnieciu rąk)

• nasila się pod wpływem emocji i po obciążeniu (np. taca ze szklankami)

• u dużej części chorych znika po spożyciu niewielkiej dawki alkoholu

• rzadką odmianą jest drżenie ortostatyczne :

• widoczne jedynie w pozycji stojącej

• drżenie o charakterze trzepotania :

• dotyczy rąk

• jest grubofaliste i obszerne

• przejawia się naprzemienną ekstensją i fleksją nadgarstka

• występuje w chorobie Wilsona

• asteryksja (asterixis) :

• w encefalopatii wątrobowej

• w mocznicy

• w hiperkapni

• rózne encefalopatie metaboliczne i toksyczne

• jednostronna asteryksja :

• w udarze niedokrwiennym z uszkodzeniem płata ciemieniowego, czołowego, wzgórza, lub śródmózgowia

• drżenie nerwicowe (psychogenne) :

• ma najczęściej charakter posturalny

• jest drobne

• znika po odwróceniu uwagi i uspokojeniu chorego

• często mylone z drżeniem samoistnym

• drżenie histeryczne :

• może naśladować każdy rodzaj drżenia

• drżenie teatralne, obszerne, zmienne, łatwo poddające się sugestii

• drżenie spoczynkowe naśladujące drżenia parkinsonowskie

• drżenie jednej konczyny, które pojawia się jako reakcja na jej uraz

• rozpoznanie drżenia histerycznego :

• brak innych objawów organicznych

• obecność innych objawów histerycznych

• zmienność drżenia

• znikanie, lub ↓ się drżenia przy odwróceniu uwagi

• niekiedy ustępowanie drżenia w czasie silnych emocji (odwrotnie

niż w przypadkach organicznych)

ROZPOZNANIE :

• najpierw ustalić czy drżenie jest spoczynkowe, pozycyjne, czy zamiarowe

• wykrywanie drobnego drżenia:

• polecić pacjentowi narysować spiralę, lub poprowadzić długopisem linię miedzy narysowanymi uprzednio blisko siebie dwoma równoległymi

• zawsze wziąć pod uwagę uboczne działanie leków i subst. toksycznych

• czy drżenie jest organiczne, czy psychogenne

• szukać innych objawów chorobowych

PATRZ TEŻ :

• choroba Parkinsona

• drżenie samoistne

• choroba Wilsona

4/4

Drżenie

---