|
Lambdacyzm - nieprawidłowa wymowa lub brak głoski „l” |
|
Głoska ta stosunkowo rzadko jest zniekształcana. Najczęściej jest zastępowana przez „j” albo przez „r”. Czasem - w przypadku niskiej sprawności języka - bywa wymawiana dozębowo lub międzyzębowo, gdy język porusza się w płaszczyźnie poziomej, a zwarcie występuje pomiędzy grzbietem języka a górnymi zębami. Wywołanie i doprowadzenie do poprawnej wymowy tej głoski (tj. do kontaktu czubka języka z wałkiem dziąsłowym i ruchu języka w płaszczyźnie pionowej) jest niezwykle ważne z uwagi na to, że ten układ artykulacyjny stanowi punkt wyjścia do terapii sygmatyzmu (dotyczy głosek: sz, ż, cz, dż) oraz terapii rotacyzmu (wywołania głoski „r”).
W obrębie lambdacyzmu występuje:
lambdacyzm właściwy
deformacja głoski „l” w postaci między innymi:
- „l” międzyzębowe;
- „l” bez zwarcia czubka języka z wałkiem dziąsłowym górnym;
- „l” bez prawidłowej pionizacji języka.
paralambdacyzm
zamiana głoski „l” ( substytucja ) na inną wypowiadaną prawidłowo: najczęściej „j”.
Przykład: lalka - jajka, lampa - jampa
mogilambdacyzm - brak głoski „l” w systemie fonetycznym dziecka.(np.: las - as, lis - is)
Terapia lambdacyzmu
Ćwiczenia wstępne
Na tym etapie stosuje się wszystkie ćwiczenia, których celem jest doprowadzenie do pionizacji (palatynacji) języka, np. oblizywanie czubkiem języka wałka dziąsłowego przy szeroko otwartych ustach.
Wywołanie głoski
Po wyćwiczeniu języka, do pojawienia się głoski „l” często wystarczy jedynie pokaz właściwego sposobu artykulacji. Można też poprosić dziecko, aby w trakcie wymawiania długiego „a” podniosło język do góry, a jego czubkiem dotknęło wałka dziąsłowego. Przykłady: A-la, O-la, E-la, U-la, pA-lma, Po-le.
Marzena Mieszkowicz - neurologopeda