Gwiazdki zuchowe
tekst hm. Michał Sternicki
Zuchem I gwiazdki może zostać chłopiec, który ukończył co najmniej 8 lat, w czasie minimum rocznego pobytu w gromadzie, chętnie przychodził na zbiórki, poznał tajemnice gromady, jest dobrym kolegą, dobrze czuje się w gromadzie. W czasie trwania próby składa obietnicę zuchową (po okresie max. 4 miesięcy od przyjęcia do gromady). Osiągnięcie dostatecznego stopnia wtajemniczenia ustala się przede wszystkim na podstawie indywidualnych obserwacji zucha przez drużynowego.
Zuchem II gwiazdki może zostać chłopiec, który ukończył co najmniej 9 lat i przez rok od pierwszej gwiazdki brał aktywny udział w życiu gromady. Samodzielnie podejmował realizację konkretnych zadań lub funkcji w gromadzie, stara się być pożyteczny w domu, rodzice mogą na nim polegać. Chętnie uczestniczy w wyprawach gromady.
Zuchem III gwiazdki chłopak mający 10-11 lat, który minimum przez cały rok od otrzymania II gwiazdki uczestniczył w życiu gromady. Z chłopca, który zna swoje miejsce w gromadzie i w domu staje się zuchem, który opiekuje się młodszymi dziećmi (dom, podwórko, szkoła) organizuje dla nich gry, zabawy itp. rozpoczynając w ten sposób służbę. Umie sobie poradzić w nieprzewidywalnych sytuacjach i uczy się odpowiedzialności za swoje decyzje. Powinien wziąć udział w kolonii zuchowej.
Druh Artur Kamiński (nie mylić z Aleksandrem), ówczesny szef Referatu Zuchowego GK Harcerzy, zastanawiał się na jednej z konferencji nad sposobami uatrakcyjnienia i unowocześnienia sposobu zdobywania gwiazdek przez zucha. Efektem tych rozważań była namiastka tzw. systemu tęczy, który został następnie przemyślany i udoskonalony przez druhnę Wiesię Stojek.
Do rzeczy!!!
Punktem wyjścia dla naszych rozważań jest regulamin, a w szczególności jego układ graficzny. Regulamin podzielony jest na grupy pionowe zgodnie z kolejnością zdobywania gwiazdek oraz grupy poziome, zawierające dany "problem". Każda grupa posiada swój kolor i symbol. I tak czytając od dołu:
Ţ Wilczek, kolor fioletowy: wymagania dotyczące gromady.
Ţ Ludziki, kolor niebieski: wymagania dotyczące rodziny, domu, szkoły.
Ţ Drzewko, kolor zielony: wymagania dotyczące przyrody.
Ţ Orzełek, kolor żółty: wymagania dotyczące środowiska, ojczyzny.
Ţ Serce, kolor czerwony: wymagania dotyczące rozwoju duchowego.
Teraz czas na kilka wyjaśnień. Jak już pewnie zauważyliście kolory przyporządkowane poszczególnym grupom układają się właśnie w tęczę.
Mając taką tablicę wywieszoną wraz z regulaminem jako stały element naszej gazetki zuchowej, możemy przystąpić do zdobywania gwiazdek. Podczas spotkań w Kręgu Rady zuchy w dyskusji na temat danego wymagania, opisują swoje osiągnięcia i w przypadku pozytywnej decyzji Kręgu Rady lub drużynowego zamalowują odpowiednim kolorem miejsce odpowiedniego wymagania. Oczywiście częstotliwość takiego zatwierdzania jest uzależniona od nas samych. Możemy ten proceder jeszcze bardziej ubarwić. Dlaczego system tęczy, a nie inny sposób? Ponieważ jest to sposób sprawdzony w praktyce (z pozytywnymi rezultatami), za którym przemawia wiele plusów. Po pierwsze tęcza to biblijny symbol nadziei (można na ten temat zrobić wspaniałą gawędę wprowadzającą do regulaminu gwiazdek). Po drugie, tęcza i jej kolory bardzo uatrakcyjniają sam proces zdobywania gwiazdek, system zamalowywania stwarza poczucie więzi i współodpowiedzialności za losy gromady (bo przecież nie może okazać się, że pod koniec roku mamy jakieś puste pola, a więc starają się wszystkie strony - zuchy i drużynowy)... Można tak ciągnąć w nieskończoność tą wyliczankę, ale na pewno już wiecie o co chodzi.
Grupy problemowe wyliczyłem od góry do dołu. Dlaczego właśnie tak? Wyobraźmy sobie, że mamy nowego chłopca w drużynie, zaczynamy jego edukację zuchową. Najpierw od zaznajomienia go z gromadą, jej zwyczajom i obrzędami. Następnie zwracamy jego uwagę na obowiązki rodzinne. I tak przez kolor zielony i żółty przechodzimy do czerwonego.