5. System z Bretton Woods, jego podstawowe cechy i ewolucja.

System z Bretton Woods wcielał w życie podstawowe elementy planu White'a:

• przyjmował system kursu sztywnego, opartego na relacji urzędowych parytetów walut. Parytet waluty miał być określony w złocie albo w stosunku do dolara amerykańskiego. Bieżący kurs rynkowy mógł się wahać w granicach 1% w górę i w dół od kursu parytetowego, co oznacza, że przy wychyleniu się kursu do jednego z tych punktów bank centralny był zobowiązany do kupna albo sprzedaży obcych dewiz w celu niedopuszczenia do wyjścia kursu poza wyznaczone w ten sposób pasmo wahań.

• zmiany kursu parytetowego były dopuszczalne wyłącznie w przypadku tzw. fundamentalnego braku równowagi, przez co rozumiano nierównowagę długotrwałą, nieodwracalną, wyrosłą na podłożu strukturalnym. Zmiana więc kursu w granicach do 10% wymagała tylko powiadomienia Międzynarodowego funduszu Walutowego, ale zmiana większa niż ten limit była uwarunkowana uzyskaniem jego zgody formalnej.

• kraje członkowskie zobowiązały się dążyć do przywrócenia pełnej wzajemnej wymienialności swoich walut w zakresie obrotów bieżących, przy zachowaniu prawa do tymczasowego utrzymania w mocy istniejących już ograniczeń w tym zakresie, jednak bez wprowadzania nowych. Obroty kapitałowe natomiast mogły podlegać reglamentacji.

• zasady formalne nie przesądzały z góry, na jakiej jednostce pieniężnej ma się opierać system międzynarodowych rozliczeń. Wprowadzenie systemu parytetów określonych w złocie i w dolarach jako jedynej walucie wymienialnej na złoto faktycznie przywróciło na styku między państwami system dewizowo-złoty.

Nowy międzynarodowy system walutowy zachowywał więź ze złotem za pośrednictwem dolara i otwierał ograniczone, dodatkowe źródło płynności finansowej.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (instytucja kredytowa i dodatkowe źródło międzynarodowej płynności) utworzony został z zamiarem ograniczenia jego działalności do sfery wzajemnych rozliczeń. Finansowaniem projektów inwestycyjnych stało się domeną innej instytucji pożyczkowej- Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, zwanego Bankiem Światowym.

Rozstrzygającym etapem był clearing wielostronny zwany Europejską Unią Płatniczą który opierał się na zasadzie równoważenia obrotów każdego państwa nie z poszczególnymi krajami partnerskimi odrębnie, ale z grupą członków Unii jako całością. Wprowadzenie wzajemnej, zewnętrznej wymienialności walut europejskich w 1958r było etapem ostatecznie zamykającym okres monetarnej rekonstrukcji w Europie Zachodniej. System z Bretton Woods przekształcił się szybko w system dolarowo-złoty.

5. System z Bretton Woods, jego podstawowe cechy i ewolucja.

Na konferencji w Bretton Woods oprócz utworzenia Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju(Banku Światowego) sformułowano podstawowe zasady funkcjonowania systemu walutowego:

• złoto jest głównym środkiem rezerwowym i płatniczym

• parytety wymienialnych walut narodowych zostaną określone w złocie lub w dolarach USA wymienialnych na złoto przez banki Systemu Rezerwy Federalnej tego kraju

• USA będą wymieniać każdą walutę na złoto(i odwrotnie) przy utrzymaniu stałej jego ceny w wysokości 35 USD za tzw. uncję trojańską złota

• kursy bieżące wymienialnych walut narodowych mogą się wahać wokół ustalonego kursu parytetowego tylko w wąskich granicach +,- 1%(1% w górę lub w dół od kursu parytetowego)

• w momencie zbliżania się kursu bieżącego wymienialnej waluty narodowej do odchyleń +,- 1% władze monetarne są zobowiązane do odpowiedniego interweniowania na rynkach pieniężnych

• w przypadku trudności płatniczych i konieczności zmiany kursu waluty poszczególne kraje członkowskie mają możliwość skorzystania ze specjalnych kredytów MFW

• zmiany poziomu oficjalnego kursu waluty narodowej kraju członkowskiego MFW większe niż 10% są możliwe jedynie za zgodą odpowiednich władz Funduszu

Zasady funkcjonowania systemu z Bretton Woods były bardzo rygorystyczne. Chodziło o:

1. utrzymanie stałego zaufania do dolara USA(i do kilku innych walut rezerw-ch)

2. wzrost płynności międzynarodowej(tj. możliwości dokonywania płatności z tytułu rozwoju międzynarodowych powiązań gospodarczych) w warunkach utrzymywania stałej ceny złota w USD

Z upływem czasu system z Bretton Woods był coraz mniej stabilny i wiarygodny(rygorystyczne założenia, trudności płatnicze USA i zmniejszenie zaufania do dolara). Za najważniejsze przedsięwzięcia można uznać:

• wprowadzenie w 1968 dwóch poziomów ceny złota tj. oficjalnego i wolnego, na którym cena tego kruszcu rosła, tym bardziej że jednocześnie przyjęto zasadę nienabywania i niesprzedawania złota przez władze walutowe poszczególnych krajów na rynkach prywatnych

• wprowadzenie w 1970 systemu tworzenia przez MFW rezerw walutowych w postaci specjalnych praw ciągnienia(SDR), które to środki były równoznaczne z dalszą demonetyzacją złota i z powolnym odchodzeniem od dolara jako waluty światowej

• oficjalne zawieszenie(15.08.71) wymienialności dolara na złoto przy wprowadzeniu przez władze USA pewnych środków, które miały sprzyjać poprawie sytuacji w bilansie handlowym

• przeprowadzenie(15.08.71) dewaluacji dolara(o 8%), rewaluacja innych podstawowych walut oraz zwiększenie amplitudy dopuszczalnych wahań kursów walut w stosunku do USD od +,- 1% do +,- 2,25%(porozumienie Smithsoniańskie)

• dokonanie (03.72) drugiej oficjalnej dewaluacji dolara(o ok.10%) i wprowadzenie przez większość krajów członkowskich MFW tzw. kursów płynnych

Pod koniec 1972 system z Bretton Woods faktycznie się załamał- potwierdzono to oficjalnie na spotkaniu Rady Gubernatorów MFW w 1976.

6. Głębsze przyczyny załamania się systemu z Bretton Woods.

W systemie z Bretton Woods palącym problemem stała się asymetria procesów dostosowawczych na linii: kraj emitujący walutę kluczową-reszta świata. Stały deficyt bilansu płatniczego USA odgrywał przez długi czas pozytywną rolę tzn. napędzał ogólny wzrost gospodarki światowej. Deficyt ten, kumulujący się w rosnącą sumę amerykańskich zobowiązań krótkoterminowych, umożliwił też innym krajom odbudowę rezerw dewizowych i wprowadzenie swobodnej, wielostronnej wymiany handlowej na bazie wzajemnej wymienialności walut. Z drugiej strony zaczęła się nasilać w USA pełzająca inflacja, uwarunkowana polityką fiskalną na arenie wewnętrznej. Zwiększone deficyty w budżecie i bilansie płatniczym wywołały nasilenie napięć inflacyjnych w krajach, które kumulowały amerykańskie należności w swoich rezerwach. Asymetria mechanizmu dostosowawczego wyraziła się w tym, że po stronie amerykańskiej nie było tego ograniczającego uwarunkowania, jakiemu podlegał inny kraj deficytowy, tracący rezerwy. Stało się to jasne zwłaszcza od momentu, kiedy USA uzgodniły ze swoimi głównymi partnerami, iż kraje te nie będą nadmiernie korzystały z prawa wymiany dolara na złoto. Brak tego ogranicznika, wynikający ze szczególnej rolo dolara jako aktywu rezerwowanego dla reszty świata, stwarzał do pewnego momentu komfort łatwego finansowania deficytu poprzez transfer własnej waluty. Wysoki stan nasycenia rezerwami dolarowymi systemów bankowych wysoko rozwiniętych krajów Europy przyczynił się do rozwoju rynku eurodolarowego, konkurencyjnego w stosunku do amerykańskiego rynku pieniężno-kapitałowego.W takich warunkach cały ciężar procesu dostosowawczego został przesunięty na kraje nadwyżkowe i proces ten następował przez występującą tam „importowaną” presję inflacyjną. Narastające tarcia wewnątrzsystemowe, a zwłaszcza powtarzające się fale spekulacji na załamanie się kursu dolara i zwyżkę innych walut, sprowokowały serię posunięć, które ostatecznie oznaczały zamknięcie etapu systemu z Bretton Woods.

Przyczynami ostatecznego załamanie się systemu były, z jednej strony, jego rygorystyczne założenia, z drugiej zaś, stopniowo narastające trudności płatnicze USA i związane z tym zmniejszanie się zaufania do dolara.

7. Międzynarodowy system walutowy po roku 1971-jego charakterystyka

Lata 71-78 to okres niestabilności kursów, poszukiwań nowego porządku walutowego i początek nowej polityki kursu walutowego.

• 1971 USA zawiesiły wymienialność dolara na złoto; wprowadziły płynny kurs dolara, bezpośrednią kontrolę płac i cen oraz nałożyły 10% podatek na import.

• 1971 porozumienie smithsońskie; dotyczyło ono modyfikacji parytetów podstawowych walut oraz ustalenia marginesu dopuszczalnych wahań w stosunku do nowych parytetów na 4,5%; dolar został zdewaluowany o 8,6%

• 1972 banki centralne krajów należących do EWG zadecydowały na spotkaniu w Bazylei, że zachowują dwukrotnie węższy margines wahań kursowych niż w porozumieniu smithsońskim, a więc 2,25%(tzw. wąż walutowy); zawężony margines wahań był zbyt wąski dla niektórych krajów i musiały one opuścić rozpoczęty eksperyment(W.Brytania, Irlandia, Dania, Włochy)

• 1972 powołano Komitet 20 do spraw reformy międzynarodowego systemu walutowego;

• 1973 przeprowadzono drugą dewaluację dolara o 10%; cena złota wzrosła do 42,2USD za uncję; wprowadzono kurs płynny dolara; kraje europejskie zadecydowały więc,

1. że nie będą interweniować w celu podtrzymania kursu dolara(oznaczało to zaakcentowanie autonomii monetarnej krajów EWG w stosunku do dolara), dalej jednak utrzymywany był przyjęty margines wahań dla walut europejskich; funkcjonowanie węża napotykało w praktyce liczne trudności(porzuciły go Francja, Szwecja, Norwegia); zawężony margines wahań zmniejszał ryzyko kursowe, ale był uciążliwy dla banków centralnych z uwagi na konieczność dokonywania częstych interwencji co prowadziło do wyczerpywania się rezerw walutowych; w okresie funkcjonowanie węża walutowego(72-78) przeprowadzono 18 zmian kursu podstawowego

2. kraje EWG powołały 06.04.1973 Europejski Fundusz Współpracy Walutowej, którego zadaniem była multilateryzacja interwencji kursowych, zarządzanie systemem kursów walutowych, mechanizmem kredytowym, systemem rezerw oraz przeprowadzanie rozliczeń między bankami centralnymi; EFWW nie przyniósł spodziewanych efektów.

• 1973 wybucha kryzys naftowy; cena ropy rośnie czterokrotnie;

• 1974 Komitet 20 przedstawia zarys reformy międzynarodowego systemu walutowego:konieczność równoważenia bilansów płatniczych, wzrost roli SDR-ów jako składnika rezerw, zwiększenie przepływu kapitału do Trzeciego Świata, oparcie kursu walutowego na stałych parytetach ale z możliwością ich modyfikacji;

• od 28.06 1974 SDR-y zostały oparte na koszyku 16 walut, których udział w światowym eksporcie był większy niż 1%

• 1976 Konferencja w Kingston; projekt reformy msw

• 1978 wejście w życie 2-j poprawki do Statutu MFW; swoboda wyboru zasad ustalania kursów państwom członkowskim, współpraca między sobą i z MFW; zatwierdzono 3 sposoby określania kursu: sztywne, związane z kursem innej waluty lub koszykiem walutowym, ograniczone pasmo wahań w sosunku do kursu innej waluty lub grupy walut, płynne kursy walutowe

• współpraca w wymiarze globalnym: Umowa z la Plaza(1985), Szczyt w Tokio(1986), Umowa z Luwru(1987)

• 13.03.1979 Europejski System Walutowy; dążenie do uniezależnienia się od dominacji dolara w msw; częstsze zmiany parytetów i szerszy margines wahań(2,25)

• 1990 rozpoczęcie planu utworzenia Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej

8. Płynność międzynarodowa-jej formy i źródła, możliwe konsekwencje jej względnego nadmiaru i niedostatku

Płynność to zdolność do wywiązywania się z zapadających krótkoterminowych zobowiązań, stąd potrzeba trzymania rezerw kasowych. Uwzględniamy tu nie tylko wysokość rezerw brutto i netto w odniesieniu do wysokości obrotów ale także możliwość do zaciągania kredytów poza granicami kraju.

Rezerwy zabezpieczają płynność kraju, gwarantują płynność międzynarodową. Rezerwa nie musi odpowiadać całości zobowiązań, ma za zadanie wyrównywać różnice między przepływami. Rezerwy świata nie muszą być duże jeśli jest duża płynność międzynarodowa Płynność międzynarodowa jest zabezpieczona rezerwami, ale decyduje o niej również możliwość zaciągania kredytów na zewnątrz Udzielanie kredytów między krajami poprawia ich płynność.

Źródłem płynności może być też deficyt bilansu danego kraju.

Brak płynności powoduje ograniczanie dewiz i wysokie stopy procentowe.

Niedostatek płynności przejawia się tym, że rządy i banki centralne napotykają barierę bilansu płatniczego przy realizacji celów wewnętrznych, takich jak wysoki poziom zatrudnienia, pożądane tempo wzrostu gospodarczego. Prowadzą politykę deflacyjną, zaostrzają protekcje handlową.

Nadmiar płynności prowadzi do tego, że polityka jest nadmiernie ekspansywna, finansowo rozluźniona co wywołuje tendencje inflacyjne.

Gdy płynność jest nadmierna kraj deficytowy może być nakłoniony do nadmiernej wewnętrznej ekspansji monetarnej.

Płynność międzynarodowa jest ważna z punktu widzenia polityki międzynarodowej, (jej brak może zmusić do wprowadzenia polityki restrykcyjnej) ale i z punktu widzenia polityki wewnętrznej.

Dodatkowym źródłem międzynarodowej płynności jest Międzynarodowy System Walutowy. Zasób międzynarodowej płynności można także powiększyć poprzez podwyższanie krótkoterminowych pasywów danego kraju.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---