Sukcesja
"rozwój osobniczy" ekosystemów
- Populacje roślinne i zwierzęce bardziej proste zastępowane są przez populacje bardziej złożone.
- Typy sukcesji:
pierwotna - dotyczy terenów, na których wcześniej nie występowała żadna biocenoza, np. skały, wydmy, hałdy, stoki wulkanów; gdy ekosystem powstaje od nowa;
wtórna - zachodzi w ekosystemie częściowo zniszczonym, zajętym wcześniej przez inną biocenozę, np. wyręby, ugory, obszary okresowo zalewane lub zarastające jeziora.
- Stadia sukcesji pierwotnej:
etap pionierski - przypadkowe pojawienie się różnych organizmów o najmniejszych wymaganiach, tzw. pionierskich; są to na ogół glony, mchy, porosty lub trawy; zespołem pionierskim w przypadku sukcesji wtórnej jest fragment uprzedniej biocenozy.
etap migracyjny - pojawienie się nowych gatunków roślin i zwierząt wypełniających stopniowo zajmowaną przestrzeń;
etap zasiedlający - rozprzestrzenianie się organizmów i kolonizacja wcześniej przybyłych;
etap konkurencyjny - nisze ekologiczne zdobywają organizmy silniejsze, komplikują się łańcuchy i sieci troficzne;
etap stabilizacji - powstanie zrównoważonego ekosystemu; ostateczny ekosystem, jaki wykształca się na danym terenie, nazywa się klimaksem.
Stadium klimaksu charakteryzuje się trwałością w czasie, równowagą dynamiczną między czynnikami biotycznymi i abiotycznymi (homeostaza). Nie podlega już dalszej sukcesji.
Rys. Etapy sukcesji (zarastanie jeziora)