Procesy dziejące się w przedsiębiorstwie dotyczące inżynierii systemów produkcyjnych(kreowanie dostosowanie funkcjonowanie):produkcyjne usługowe informacyjne decyzyjne. Struktura procesu produkcji(inżynieria procesów produkcji- projekt regulacja realizacja): przetwarzanie transport kontrola. Dyscypliny naukowe składające się na organizację i zarządzanie: ekonomia matematyka ergonomia informatyka prakseologia psychologia etyka socjologia cybernetyka filozofia prawo statystyka. Zarządzanie teoria zdobywania i utrzymywania władzy zarówno w świecie polityki jak i biznesu 1.nowoczesne koncepcje zarządzania: a)zarządzanie strategiczne, marketingowe, remining procesów biznesowych, zarządzanie procesowe, kompleksowe zarządzanie jakością, kontroling, zarządzanie logistyce, zarządzanie oszczędne, autsurcing(zlecanie usług na zewnątrz)2.kierunki praktyczne podejścia do organizacji i zarządzania, podejścia naukowego, nowoczesnego: zarządzanie przez cele wyjątki rezultaty AD1 odejście od teoretycznych rozwiązań do metod innych firm które sprawdziły się w realizacji benchmarking Cykl działań zorganizowanych 1.określenie celu działania 2. analiza warunków oraz proponowanych zasobów 3.praugotowanie zasobów oraz zapewnienie warunków do właściwego wykonania podjętego zadania 4.realizacja zadań 5. kontrola wyników przeprowadzonego działania Metody organizacji przy realizacji obiektów budowlanych 1.metoda kolejnego wykonania obiektów 2. metoda równoległego wykonania obiektów 3. metoda pracy rytmicznej 4. metoda mieszana Metody organizacji budowy 1. metoda pracy równomiernej polega na podziale obiektu budowy na pewną liczbę części o jednakowej ilości robót zwanych działkami powierzonych do wykonania stałym brygadom o niezmiennym składzie które przechodzą z jednej działki na następną wykonują stale ta samą pracę Warunki do wykonania robót metoda pracy rytmicznej: 1.obiekty wykonane w tej samej technologii 2. muszą istnieć działki 3. jednakowa objętość robót na działkach 4. cykl określony- jest to czas wykonania procesu na danej działce, cykl powinien być stały-wszystkie procesy powinny być wykonywane w tym samym czasie 5. rytm - czas jaki upływa pomiędzy wejściem a zejściem na kolejną działkę. Przy wykonywaniu robót metodą pracy rytmicznej obiekty dzielimy na:1. jedno typowe o tej samej konstrukcji w tej samej technologii 2. jednorodne 3. niejednorodne Czas wykonania budowy w działkach jedno typowych 1.wybor procesu najbardziej pracochłonnego 2. dobieramy robotników do wykonania tego procesu- optymalna brygadę 3. dla tek zaprojektowanej brygady określamy czas trwania procesu 4. dobieramy skład brygad do pozostałych procesów w taki sposób aby czas trwania wykonania procesu był równy czasowi wykonania procesu najbardziej pracochłonnego Cykl musi być liczbą stałą 5. określenie rytmu pracy rytmicznej R=nt Praca rytmiczna w budynkach jednorodnych zastosowanie: obiekt jednorodny-obiekt o jednorodnej technologii wykonania określonych elementów obiektu a działki na nim można podzielić na obiekty jednorodne różniące się długością powierzchnią lub przestrzennością zabudowy np. budynki wielosekcyjne o różnych powierzchniach zabudowy poszczególnych sekcji lub różnej liczbie kondygnacji obiekty liniowe np. nawierzchnie dróg lub placów rurociągi itd. Podzielone na równe odcinki powierzchnie lub długości 1. zaprojektowanie tzw. prowadzącej jednostki produkcyjnej dla powierzonego jej procesu roboczego na najmniejszej działce budowy wymagającego najdłuższego czasu wykonania 2. obliczamy czas wykonania tego procesu 3. czas pracy jednostki prowadzącej na pozostałych działkach ustala się zwiększając czas ustalony dla działki najmniejszej proporcjonalnie do wielkości poszczególnych działek 3. składy liczbowe innych jednostek produkcyjnych wykonujących pozostałe procesy ustala się przy założeniu ze czas ich pracy na działce najmniejszej równy jest czasowi brygady prowadzącej na danej działce dla wykonania wszystkich procesów jest taki sam 5. ustalenie rytmu pracy rytmicznej r=t pmin + 1 [dni] Harmonogram pochodny harmonogramu ogólnego to harmonogram zatrudnienie i harmonogram materiałowy. Harmonogram materiałowy-sporządzany dla materiałów zużywanych w sposób masowy na budowie i takich które limitują termin wykonania budowy Harm mater składa się z trzech wykresów: zużycia materiału dostaw i zapasów Harmonogram materiałowy można sporządzić w sposób analityczny tabelki lub wykresu Obliczamy ile dziennie zużywa się materiału określamy wariant dostawy zapas powinien zawierać ciągłość realizacji procesów a jednocześnie koszt utrzymania zapasów ma być minimalny. Koszt logistyczny- na koszt utrzymania zapasów składa się: kosz zakupu materiałów kosz zamówienia materiałów koszt transportu koszt magazynowania i koszty strat. Koszty strat ponosimy gdy brakuje na materiałów i opóźnimy termin przeprowadzenia budowy Maksymalny zapas materiałów na budowie dla tego zapasu projektujemy powierzchnię placu składowego. Harmonogram pracy maszyn i urządzeń budowlanych odczytujemy z niego w jakim czasie powinna być zatrudniona maszyna Metody planowania- budowy matematyczne w oparciu o modele sieciowe podstawowe systemy do planowania budowy to: pert master, ms project, planista. Modele sieciowe Grafy teoria grafów- zjawiska przedstawiane przy użyciu modeli Modele sieciowe przedsięwzięć można opracować techniką jednopunktową lub dwupunktową W technice dwupunktowej proces budowlany przedstawiony jest za pomocą trzech elementów Węzły zdarzeniowe początkowe oznaczają termin rozpoczęcia procesu następuje przebieg procesu i zdarzenie końcowe zakończenie procesu Proces zerowy(czynność zerowa pozorna) służy do odwzorowania w modelu sieciowym zależności technologicznych i organizacji jakie zachodzą w czasie organizacji budowy pomiędzy poszczególnymi procesami W metodzie jednopunktowej proces budowlany oznacza się jednym elementem Analiza modeli sieciowych funkcji zasobu Aby dokonać analizy funkcji zasobu najpierw należy wyznaczyć funkcję zasobu czyli harmonogram robót Programy do wyznaczania funkcji zasobu: 1. program sumujący za jego pomocą można określić ilość potrzebnych zasobów w układzie odpowiednich układów czasu 2. programy bilansujące które pozwalają na określenie przedziałów czasu w których występuje nadmiar lub niedobór w stosunku do ilości założonych 3. programy optymalizujące które zmierzają do najbardziej właściwego rozmieszczenia w czasie będących w dyspozycji przedsiębiorstwa wykonawczego przy jednoczesnym spełnieniu żądanych kryteriów optymalizacyjnych Program pierwszy sumujący jego wyniki są punktem wyjścia do programu bilansującego i optymalizującego przy pomocy pierwszego programu otrzymujemy dwa rodzaje wykresów 1.ilość jednostek zasobów w zależności od czasu 2. esogram drugi typ wykresu NETR krzywa wg najwcześniejszych terminów rozpoczęcia procesów i NPTR krzywa wg najpóźniejszych terminów rozpoczęcia procesów Praktyczne zastosowanie esogramu: 1.do planowania pracochłonności wykonania procesu całego przedsięwzięcia i zatrudnienia pracowników 2. określenie max i min ilości zasobów w postaci zatrudnienia pracowników, maszyn, materiałów w pewnych okresach realizacji zadań 3. określenie przerobów finansowych i planu finansowego 4. kontrola zaangażowania zasobów poprzez naniesienie na esogramy rzeczywistego do życia zasobów co pozwala na wyciągnięcie wniosków i podejmowania odpowiedniej decyzji przy prowadzeniu budowy Optymalizacja- 1. opracowanie modelu sieciowego 2. analiza modelu funkcji czasu 3. opracowanie modelu harmonogramu wg NWTR 4. wykres zapotrzebowania zasobów do harmonogramu wg NWTR 5. opracowanie harmonogramu wg NPTR 6. wykonanie wykresu do zapotrzebowania na zasoby do harmonogramu wg NPTR 7. zmiana terminów rozpoczęcia procesów w ramach raportu czasów i lub zmiana czasów procesów 8. wykonanie wykresu zapotrzebowania na zasoby do zmian w punkcie 7 9. zmiany w procesie krytycznych jeśli wraz nic nie pomogło Koszty związane z wykonaniem procesów w najkrótszym możliwym czasie(granicznym) są sumą kosztów realizacji procesów w normalnym czasie i dodatkowych kosztów z przyśpieszeniem i wykonaniem ich. Zaplecze produkcji budowlanej zaplecze w budownictwie dzielimy na:1.zaplecze budownictwa zaliczamy zakłady przemysłowe i usługowe które pracują na potrzeby budownictwa(huty zakłady chemiczne przemysł metalurgiczny itp.) oraz wszystkie przedsiębiorstwa, obiekty, urządzenia z których korzysta wiele przedsiębiorstw budowlanych 2. zaplecze budowy a) zaplecze bezpośrednie (zagospodarowanie placu budowy- urządzenia, maszyny, obiekty tymczasowe znajdujące się wokół budynku i służące do wznoszenia budowy b(pośrednie poza placem budowy należące do przedsiębiorstw wykonujących roboty na placu budowy np. bazy sprzętu, urządzenia produkcyjne usługowe materiałowe administracyjne socjalne Podział pod względem funkcjonalnym : produkcyjne socjalne administracyjne usługowe Podział pod względem konstrukcji obiektów: stałe nierozbieralne przewoźne przenośne Podział ze względu na czas użytkowania: tymczasowe półstałe stałe Podział pod względem podziału wyposażenia: maszyny urządzenia sieci instalacyjne sieci energetyczne sanitarne wodociągowe sieci ciepłownicze zabudowania zadaszenia drogi i place ogrodzenia Elementy zaplecza w procesie produkcji - cieślarnie i stolarnie, zbrojarnie, wytwórnie betonów i zapraw, wytwornie prefabrykatów betonowych i żelbetowych, wytwornie mieszanek asfaltowych i bitumicznych, wytwórnie elementów ślusarsko kowalskich, wytwórnie konstrukcji metalowych, wytwórnie instalacji elektrycznych i sanitarnych, wytwornie elementów wykończeniowych, urządzenia przeładunkowe, place wstępnego montażu, składy. Zaplecze socjalno-administracyjne obiekty socjalno bytowe placów budów, obiekty administracyjno biurowe zarządów przedsiębiorstw i budów, obiekty higieniczno sanitarne placów budów i inne W zakresie usług wymieniamy takie elementy jak: sieci i urządzenia instalacyjne, drogi kołowe, place parkingi i inne urządzenia dla potrzeb przedsiębiorstwa budowlanego, bazy usługowo naprawcze maszyn i urządzeń budowlanych i transportowych, magazyny materiałów pędnych, zabezpieczenia przeciwpożarowe, ogrodzenie Podstawowe zasady zagospodarowania placu budowy przy projektowaniu obiekty dla produkcji podstawowej pomocniczej usługowej 9% tymczasowe drogi i dojazdy 41% składy magazyny 10% obiekty socjalne i administracyjne 13% sieci instalacje elektryczne wodne 22% ogrodzenie 5% Orientacyjny udział poszczególnych elementów zagospodarowania w ogólnych kosztach: - optymalne ograniczenie wyposażenia placu budowy, wykorzystanie lokalnego istniejącego zbrojenie i urządzeń, koordynacja wykorzystania przez wszystkich uczestników przedsięwzięcia budowlanego zaplecza budowy, tworzenie wspólnych centralnych elementów wyposażenia placu budowy dla wszystkich wykonawców, uwzględnienie dynamiczności budowy tzn. zmiany realizowanych prac budowy, możliwość wykonania urządzeń placu budowy do wykonania inwestycji podczas jej eksploatacji do innych celów, urządzenie placu budowy w sposób umożliwiający oddanie obiektów budowlanych do eksploatacji i dalsze bezkolizyjne realizowanie procesów budowlanych dalszego przedsiębiorstwa budowlanego. Drogi na placu budowy: transport wewnętrzny na placu budowy, wywożenie gruzu mas ziemnych itp. Poza teren budowy. Przewożenie materiałów poprzez urządzenia nośnika taśmowego, drogi kołowe szynowe wodne. Przy rozpatrywaniu Zbrojenia komunikacyjnego istniejącą sieć dróg publicznych, drogi dojazdowe budowlane łączące budowę z siecią dróg publicznych, drogi budowlane na terenie budowy. Projektowanie dróg na placu budowy odbywa się z zachowaniem ogólnych zasad budowy dróg z uproszczeniami wynikającymi ze specyfiki tymczasowych dróg budowlanych. Wjazdy i wyjazdy z placu budowy powinny być rozwiązane bezkolizyjnie aby nie powodować zakłóceń i niebezpieczeństwa komunikacji na drogach publicznych. Drogi wewnętrzne na placu budowy mogą być wykonywane jako: drogi tymczasowe na podłożu dróg stałych stanowiące część inwestycji, wykonywanie dróg tymczasowych na czas budowy. Trasa drogi wewnętrznej powinna być tak przeprowadzona aby: transport samochodowy był przeprowadzony blisko miejsca przeznaczenia, drogi dowozu znajdowały się w zasięgu urządzeń transportu pionowego, pionowo-poziomego, w przypadku prowadzenia trasy wzdłuż budowanego obiektu ma pozostawać wolny teren między drogą a obiektem do składowania materiałów i wyrobów budowlanych, oraz wykonywania robót budowlanych. Podział powierzchni dróg dojazdowych: z materiałów budowlanych odzyskiwanych(prefabrykaty) i nie odzyskiwanych Przy wyborze najbardziej właściwego w danych warunkach sposobu wykonania dróg na placu budowy należy uwzględnić następujące wymagania:1.rodzaj gruntu w podłożu 2. warunki hydrologiczne terenu 3. wielkości przewidywalnego obciążenia transportowego i czas użytkowania drogi 4. dostępność odpowiednich materiałów na nawierzchnię 5. koszty rozebrania lub renowacji drogi po zakończeniu robót budowlanych Place składowe i magazyny wymagania są takie same jak przy prowadzeniu tras komunikacyjnych. Składy na placach budowy dzielimy na otwarte, pod wiatami, w magazynach zamkniętych. Wytwornie pomocnicze na placu budowy. Warsztat zbrojeniarski ślusarsko-kowalski, poligonowa wytwórnia prefabrykatów Budynki pomocnicze na placu budowy: budynki socjalne, administracyjne, produkcyjne, magazyny. Stałe budynki, tymczasowe budynki. Stałe istnieją na placu budowy a tymczasowe dzielimy pod względem konstrukcyjnym na: typu stałego, rozbieralne(składane ze zinwentaryzowanych elementów płaskich), przenośne w całości, budynki typu kontenerowego składane z elementów przestrzennych, obiekty powłokowe(osłony pneumatyczne) budynki kontenerowe. Powierzchnie budynku na placu budowy zależy od liczby pracowników. 6m na jednego pracownika administracji. Zaopatrzenie budowy w wodę Źródłem wody jest sieć tymczasowa wodociągowa zaopatrzenie budowy w wodę na cele produkcyjne gospodarcze przeciwpożarowe. W zależności od etapu projektowania stosuje się metody obliczania zapotrzebowania na wodę. Metoda wskaźnikowa- zapotrzebowania na wodę określa się na podstawie wskaźników zależnych od kubatury obiektów i czasu ich wykonania. Metoda szczegółowa obliczamy przy użyciu harmonogramu ogólnego budowy. Źródła zapotrzebowania w wodę placu budowy: istniejące sieci kanalizacyjne, zbiorniki powierzchniowe, zbiorniki podziemne. Sieci wodociągowe projektuje się zwykle jako podziemne umieszczając poniżej poziomu przemarzania Rurociąg układa się wzdłuż dróg w odległości jednego metra od krawędzi jezdni, zakłada się hydranty w odległości mniejszej niż 80m a odległość Hydrantu od placu budowy nie może być mniejsza niż 10-15m. Zapotrzebowanie bodowy w energię elektryczną Na podstawie projektu wykonanego przez elektryków. Projekt ten jest wykonywany w uzgodnieniu z kierownikiem budowy który powinien obliczyć zapotrzebowanie w energię poszczególnych punktów i obliczyć ich moc. Źródła zapotrzebowania w energię elektryczną: sieć energetyczna niskiego napięcia, średniego napięcia, własne agregaty prądotwórcze Zwykle dołączamy się do istniejącej sieci za pomocą stacji transformatorowej.