Wykład z prawa ochrony środowiska z 25.09.2010r.

Zakres przedmiotowy prawa ochrony środowiska:

ochrona:

• Ust. z 27.04.2001r. prawo ochrony środowiska, obecnie obowiązująca Dz. U. 2008 nr. 25 poz. 150

Art. 3 słowniczek:

• pkt. 13 przez ochronę środowiska rozumie się podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:

a)  racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

b)  przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,

c)  przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego;

• pkt. 32 równowaga przyrodnicza- rozumie się przez to stan, w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu: człowieka, składników przyrody żywej i układu warunków siedliskowych tworzonych przez składniki przyrody nieożywionej

-zachowanie- instrumenty prawne dążące do tego aby tej sytuacji nie zepsuć

-przywracanie- podjęcie działań mających na celu przywrócenie środowiska do stanu dobrego

• Aby egzystować musimy korzystać ze środowiska, prawo ochrony środowiska nie zakazuje korzystania z niego lecz mówi o racjonalnym korzystaniu zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju pkt. 50- rozumie się przez to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

• Pkt.39-środowisko- rozumie się przez to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami

wyliczenie to jest niepełne, mamy tutaj do czynienia z elementem statycznym (elementy środowiska) i dynamicznym (wzajemne oddziaływania na siebie składników środowiska) a także aspekt prawno-majątkowy (dobra majątkowe, które przysługują określonym osobom, ale nie mającym właściciela np. krajobraz, klimat

• Pkt.11- oddziaływanie na środowisko - rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi;

• środowisko przyrodnicze - krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej oraz naturalnymi i przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występującymi

na nich roślinami, zwierzętami i grzybami (ust. o ochronie przyrody z 16.04.2004r.)

Źródła prawa:

1. Konstytucja

• art. 87 ust.1.Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

• Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

• Art.8  Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

• Art. 31 ust 3.Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

• Art. 68 ust. 4. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

• Art. 74 ust. 2. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.

• Art. 86 Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa.

2. Ustawodawstwo zwykłe:

• Akty, których jedyna i wyłączną funkcją jest ochrona środowiska poszczekanego jako całości, a także poszczególnych jego elementów

• Akty normatywne gdzie przedmiot dotyczy innego zagadnienia a przy okazji uregulowano kwestię ochrony środowiska np. prawo budowlane

• Akty normatywne, które w szczególności dotyczą kwestii ustrojowych kreujących różne organy, instytucje.

• ust. prawo ochrony środowiska- Art. 1 Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:

1)   zasady ustalania:

a)  warunków ochrony zasobów środowiska,

b)  warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,

c)  kosztów korzystania ze środowiska,

2)   udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie,

3)   udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska,

4)   obowiązki organów administracji,

 5)   odpowiedzialność i sankcje.

Prof. Mikosz uważa, ze ustawa ta nie jest odrębną gałęzią prawa

• ust z 3.10.2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie

• ust z 13.04.2007 ust o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie - stosuje się ja w razie bezpośredniego zagrożenia -(z ust POŚ) Art. 101. Ochrona powierzchni ziemi polega na:

 1)   zapewnieniu jak najlepszej jej jakości, w szczególności przez:

a)  racjonalne gospodarowanie,

b)  zachowanie wartości przyrodniczych,

c)  zachowanie możliwości produkcyjnego wykorzystania,

d)  ograniczanie zmian naturalnego ukształtowania,

e)  utrzymanie jakości gleby i ziemi powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów,

f)  doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów, jeżeli nie są one dotrzymane,

g)  zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem zabytków archeologicznych;

 2)   zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom

• ust z 3.02.1995 o ochronie gruntów rolnych i leśnych- instrument o charakterze prewencyjnym i kompensacyjnym - Art. 3. 1. Ochrona gruntów rolnych polega na:

   1)   ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne;

  2)   ⁽¹⁾ zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej;

2)   ⁽²⁾ zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi;

  3)   rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze;

  4)   zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych.

2. Ochrona gruntów leśnych polega na:

   1)   ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze;

  2)   ⁽³⁾ zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej:

2)   ⁽⁴⁾ zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej i ruchów masowych ziemi;

3)   przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej;

   4)   poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności.

• 28.09.1991 ust. o lasach -Art. 1. Ustawa określa zasady zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz zasady gospodarki leśnej w powiązaniu z innymi elementami środowiska i z gospodarką narodową.; Art. 6. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
  1) gospodarka leśna - działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu;

• 4.02.1994 ust prawo geologiczne i górnicze- Art. 1. Ustawa określa zasady i warunki:   1)   wykonywania prac geologicznych;

 2)   wydobywania kopalin ze złóż;

  2a)  składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, z wyjątkiem składowania odpadów w odkrywkowych wyrobiskach górniczych;

  3)   ochrony złóż kopalin, wód podziemnych i innych składników środowiska w związku z wykonywaniem prac geologicznych i wydobywaniem kopalin (z ust POŚ) Art. 125. Złoża kopalin podlegają ochronie polegającej na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopalin, w tym kopalin towarzyszących.

Art. 126. 1. Eksploatację złoża kopaliny prowadzi się w sposób gospodarczo uzasadniony, przy zastosowaniu środków ograniczających szkody w środowisku i przy zapewnieniu racjonalnego wydobycia i zagospodarowania kopaliny.2. Podejmujący eksploatację złóż kopaliny lub prowadzący tę eksploatację jest obowiązany przedsiębrać środki niezbędne do ochrony zasobów złoża, jak również do ochrony powierzchni ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, sukcesywnie prowadzić rekultywację terenów poeksploatacyjnych oraz przywracać do właściwego stanu inne elementy przyrodnicze.

• 18.07.2001 ust prawo wodne-Art. 1. 1. Ustawa reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi.

• 7.06.2001 ust o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków- Art. 1. Ustawa określa zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków, w tym zasady działalności przedsiębiorstw wodociągowokanalizacyjnych, zasady tworzenia warunków do zapewnienia ciągłości dostaw i odpowiedniej jakości wody, niezawodnego odprowadzania i oczyszczania ścieków, wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez łudzi, a także ochrony interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów

• 21.08.1997 o ochronie zwierząt- reguluje postępowanie ze zwierzętami gospodarczymi, domowymi ale i dzikimi

• 13.10.1995 ust prawo łowieckie- Art. 1. Łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej; Art. 3. Celem łowiectwa jest:

1)ochrona, zachowanie różnorodności i gospodarowanie populacjami zwierząt łownych,
2)ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków bytowania zwierzyny,
3)uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakości trofeów oraz właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego,
4)spełnianie potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej.

• 11.05.2001 ust o opakowaniach i odpadach opakowaniowych- jakie warunki muszą spełniać opakowania

• 11.05.2001ust o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

• 20.01.2005 ust o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji

• 29.06.2007 o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów

• 13.09.1996 o utrzymaniu czystości w gminach

• 29.07.2005 o zużytym sprzęcie elektronicznym

• 27.07.2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (ważna) -Art. 1. 1. Ustawa określa:

1) zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, 

2) zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy- przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.

2. W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:

   1)   wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;

2)   walory architektoniczne i krajobrazowe;

3)   wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych;

   4)   wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

 5)   wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych;

   6)   walory ekonomiczne przestrzeni;

   7)   prawo własności;

   8)   potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;

   9)   potrzeby interesu publicznego.

• 12.07.1991 ust o inspekcji ochrony środowiska -Art. 2. 1. Do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska w szczególności należy:

1)   kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody,

   2)   kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,

   3)   udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,

4)   udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko,

5)   kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,

6)   podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska,

7)   współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz organami administracji państwowej i rządowej, samorządu terytorialnego i obrony cywilnej, a także organizacjami społecznymi i opiekunami społecznymi,

8)   organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,

   9)   opracowywanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,

10)  inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,

   11)  kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,

12)  kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,

13)  kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi.

• 29.11.2000 prawo atomowe- określa działalność w zakresie pokojowego wykorzystywania atomu, promieniowanie jonizujące istotne dla otoczenia

• 6.07.2001 o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju

• 17.07.2009 ust o systemie zarządzania emisją gazów cieplarnianych

---