Patologia 3
Choroba niedokrwienna serca
Hemostaza
Hemostaza- równowaga w krzepliwości i płynności krwi (fibrynolyza)
Obejmuje całość procesów związanych z utrzymaniem krwi w stanie płynnym w naczyniach krwionośnych oraz zahamowanie zakrzepów
-trombina- krzepliwość, tworzenie zakrzepu, zatamowanie krwawienia
-plazmina- fibrynolyza, rozpuszczanie zakrzepu, utrzymanie krwi w stanie płynnym
Czynniki powstawania zakrzepu
Śródbłonek naczyń krwionośnych (hemostaza naczyniowa)
Płytki krwi (hemostaza płytkowa)-> czop hemostatyczny pierwotny (czynnik wolwirebranta)
Białka proagulacyjne osocza (hemostaza osoczowa)
Układy kontrolujące
Procesy
Adhezja
Aktywacja (zmiana kształtu) -wydzielanie aktywatorów
Agregacja
Czynniki kontaktu HMMK, PK(prekalikreina), F, XII i XI
Czynniki zespołu protrombiny II, VII
Czynniki aktywowane przez trombine aktywuje I, V, VI, VIII, XI, XIII
Przebieg kaskady krzepnięcia krwi
Proces krzepnięcia odbywa się na powierzchni płytek krwi. Wyróżnia się 3fazy:
I. Faza indukcji
II. Faza wzmocnienia-propagacji
III. Faza efektorowa
Proces aktywacji krzepnięcia został zdominowany przez układ zależny od uwalniania czynnika tkankowego (TF) i aktywacji czynnika VII
Faza indukcji
Przerwanie ciągłości ściany naczynia doprowadza do kontaktu osocza z komórkami zawierającymi czynnik tkankowy (TF). Kluczowa reakcja fazy indukcji jest interakcja pomiędzy TF a VIIa
Czynnik VII, aby być aktywny musi ulec reakcji rozszczepia, np. przez trombine, IXa
Sam czynnik VII nie wykazuje aktywności proteolitycznej nabywa ją dopiero po połączeniu z TF
Tak powstały kompleks VIIa/TF katalizuje aktywacje czynnika X i IX
Aktywacja czynnika IX poprzez kompleks TF/VIIa rozpoczyna drugą fazę aktywacji krzepnięcia krwi- fazę wzmocnienia
Aktywny czynnik IX wraz z VIIIa, Ca 2+ i PL tworzy kompleks zwany tenazą, którego zadaniem jest aktywacja czynnika X. Aktywny czynnik X w obecności czynnika Va, PL i Ca2+ tworzy kompleks protrombiny przekształcając czynnik II w Iia
III. Faza efektorowa
Na tym etapie trombina rozszczepia cząsteczkę fibrynogenu na monomery fibryny i fibrynopeptydy A i B. Monomery fibryny polimeryzują tworząc zewnątrz lub wewnątrznaczyniowe złogi fibryny stabilizowane dwusiarczkowymi wiązaniami tworzonymi przy współudziale czynnika XIIIa
Powstający włóknik z jednej strony może być fizjologiczną reakcją naprawczą na uszkodzenie ściany naczynia, a z drugiej- poprzez tworzenie zakrzepów czynnikiem uszkadzającym narządy.
Aktywacja na powierzchni komórek
Wielkie znaczenie ma fakt, że aktywacja krzepnięcia nie przebiega z fizjologicznie znacząca szybkością w fazie płynnej osocza, lecz zachodzi na powierzchni komórek. Na fosfolipidach błon komórkowych powstaje, bowiem:
Kompleks tenaza (IXa-VIIIa-X, Ca2+), w której jest aktywowany czynnik X
Kompleks protrombinaza (Xa-Va-II, Ca2+), w której powstaje trombina
Fosfolipidy do tworzenia tych kompleksów dostarczają przede wszystkim płytek krwi, które uległy adhezji od uszkodzenia w ścianie naczynia
W kompleksach takich aktywacja jest 104-105 razy szybsza niż wtedy, gdy wolne czynniki krzepnięcia reagują ze sobą w roztworze.
Definicja skazy krwotocznej
Są to stany chorobowe, w których występują zwiększona przepuszczalności ściany naczynia lub niedobory jednej lub kilku składowych układu krążenia
Krwawienia mogą być:
-zbyt długo trwające
-zbyt silne
-bez odpowiedniego powodu
Wyróżnia się 3rodzaje skaz krwotocznych
Skazy naczyniowe, czyli wszystkie, tj. zaburzenia homeostazy w zakresie naczyń o różnym charakterze. Zazwyczaj są wywołane zwiększoną łamliwością naczyń przy prawidłowej krzepliwości.
Skazy płytkowe, czyli trombocytopatie tj. zaburzenia homeostazy wywołane zmniejszeniem liczby płytek krwi (trombocytiopenie) lub upośledzeniem ich funkcji (trombostenie lub trombocytopatie).
Skazy krwotoczne, czyli koagulopatie tj. zaburzenia homeostazy wywołane zmianami w zakresie krzepnięcia i fibrynolizy, będące następstwem niedoboru lub zmniejszonej aktywności czynników krzepnięcia, działania inhibitorów krzepnięcia lub czynników uczynniających fibrynolizę
Podział skaz krwotocznych
|
Wrodzone- wrodzona naczyniakowatość, samoistna hemosyderoza płuc Nabyte- planica starcza, szkorbut |
|
Wtórne- zapalenia ostre i przewlekłe, choroby nowotworowe, niedokrwistość hemolityczna, powysiłkowa |
|
Wrodzone- hemofilia AiB, choroba Von Wildebranda Nabyte- niedobór wit K,D i C, choroby wątroby po leczeniu heparyny |
|
Małoplytkowosc- uwarunkowane obniżeniem wytwarzania płytek, niedokrwistość aplastyczna |
|
Wrodzone- zaburzenia Adhezji, agregacji, uwolnienia substancji wewnątrzpłytkowych Nabyte- mocznica, choroby wątroby, ostre białaczki, dysproteinemie |
Wywiad w diagnostyce skaz krwotocznych
Wiek badanego |
Pojawienie się pierwszych objawów skazy (okres poporodowy- przedluzajace się krwawienie z pępowiny sugeruje niedobór czynnika XIII) Okres wczesnego dzieciństwa- hemofilia A,B i C |
Płeć badanego |
Okres pokwitania- maloplytkowosc samoistna Skazy dziedziczone w sposób autosomalny (obu plci-choroba Von Wilebranda Skazy dziedziczona jako cecha recesywna sprzężona z płcią u mężcz. - Hemofilia A i B |
Wywiad rodzinny |
Pozwala ustalić- kobiety są nosicielkami genu recesywnego i przekazują go swoim synom |
Zakrzepica
Zakrzepem lub skrzeplina nazywa się zażyciowe wewnątrznaczyniowe ograniczone skrzepniecie krwi, w którym współuczestniczą czynniki osoczowe, naczyniowe i komórkowe.
Natomiast skrzep krwi występuje in vitro poza naczyniami np. w probówce, a w naczyniach wyłącznie po śmierci.
Stany zakrzepowo-zatorowe, które wg tzw. Triady Virchowa charakteryzują się:
Zaburzeniami naczyniowymi uwarunkowanymi zmianami w śródbłonku (miażdżyca, hiperhumocystemia)
Zmianami w przepływie krwi polegającym na zastoju lub zwolnieniu
Zmianami w składzie krwi, warunkującymi zespól tzw. Nadkrzepliwosci
Dane kliniczne sugerujące stan nadkrzepliwosci w organizmie są:
Występowanie zakrzepicy w rodzinie
Nawracające samoistne stany zapalne
Zakrzepice o niezwykłych umiejscowieniach
Zakrzepice występujące w młodym wieku
Oporność na leczenie antykoagulantami
Zespół martwicy po antyagukantach
Zakrzepicy w czasie ciąży
Wędrujące zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych
Patologia 4
Choroby nerek i wątroby
I. Nerki
Funkcje:
Regulacyjna (utrzymanie stałej objętości, składu i odczynu płynów ustrojowych bez względu na warunki zewnętrzne, zapobieganie utracie substancji niezbędnych do życia, np. wody, Na+ i K+
Wydalnicza- usuwanie zbędnych końcowych produktów przemiany materii- mocznik, kwas moczowy, fosforany
Wydzielnicza- produkcja i wydzielanie m.in. reniny, angiotensyny, prostaglandyny, erytropoetyny, aktywacja wit D3
Metaboliczna- wytwarzanie licznych substancji oraz degradacja wielu hormonów i związków aktywnych biologicznie.
Niewydolność nerek
Jest to stan upośledzenia funkcji nerek ponad możliwości fizjologicznej ich kompensacji
Podział niewydolności nerek:
Ostra
Przewlekła
Ad a. OSTRA N.N. Jest to zespól chorobowy o różnorodnej etiologii charakteryzują się szybkim pogorszeniem czynności nerek, prowadzącym do nagromadzenia w ustroju produktów przemiany materii oraz głębokich zaburzeń gospodarki wodnej i elektrolitowej oraz upośledzenie czynności wydalniczej, homeostatycznej i endokrynnej nerek. Z reguły odwracalna.
Głównym objawem jest zmniejszająca się objętość wydalanego moczu oraz wzrostem stężenia we krwi substancji normalnie wydalanych z moczem (mocznik, kreatynina)
Wyróżnia się 4fazy:
Wstępna
Skąpomocz, bezmocz
Wielomocz
Reparacja
Podział:
Ostra przednerkowa niewydolność nerek
Ostra niezapalna bądź zapalna nerkowa niewydolność nerek (miąższ)
Ostra zanerkowa niewydolność nerek (moczowód)
Ad.1 Jest zespołem wywołanym pogorszeniem si9e ukrwienia nerek z następstwem obniżeniem przesączania kłębuszkowego, co przy zachowaniu dobrej czynności cewek nerkowych prowadzi do wchłonięcia zwrotnego znacznej ilości moczu pierwotnego, zatrzymania w ustroju wody, elektrolitów i produktów przemiany białkowej, może być wywołana:
Hipowolenia
-nadmierna utrata płynów przez: przewód pokarmowy(wymioty biegunki), skórę (obfite poty, gorączka)
-utrata krwi
-znaczna utrata sodu
Znaczny spadek RR
-wstrząs
-sepsa
Niewydolność lewej komory serca
-zawał mięśnia sercowego
Ad. 2 Postać nerkowa o.n.n
a. Zmiany niezapalne
Nefrotoksyny egzogenne (metanol, pestycydy, glikol etylowy)
Nefrotoksyny endogenne (mioglobina, hemoglobina)
Leki nefrotoksyczne (aminoglikozydy, niesteroidowe leki przeciwzapalne)
b. zmiany zapalne
Zapalenie choroby miąższu nerek (zespół Goodpasterea, zapalenie nerek)
Ad. 3 Postać zanerkowa o.n.n
Spowodowana przeszkoda w drogach moczowych, umiejscowiona w miedniczkach nerkowych lub poniżej, w dalszych odcinkach dróg moczowych.
Niedrożność lub przerwanie ciągłości moczowodów (kamica, skrzepy)
Niedrożność lub przerwanie szyi pęcherza moczowego (przerost stercza, rak pęcherza lub stercza
Niedrożność cewki moczowej
Ad. b PRZEWLEKŁA N.N. Jest to zespól chorobowy uwarunkowany nieodwracalna utrata czynnych nefronów w stopniu nie pozwalającym na utrzymanie homeostazy ustrojowej
Przyczyny niewydolności nerek u chorych dializowanych
-kłębuszkowe zapalenie nerek
-śródmiąższowe zapalenie nerek
-nefropatia cukrzycowa
-nefropatia nadciśnieniowa
W przebiegu p.n.n bez względu na czynnik etiologiczny dochodzi do uszkodzenia wszystkich struktur nerki. W wyniku zmian toczących się w nerkach dochodzi do utraty czynnych nefronów, pozostałe nefrony przyjmują, zatem dodatkowe ich funkcje.
Patogeneza p.n.n
Jest spowodowana współdziałaniem 3zespolow czynnikowych
Zmniejszonej liczby czynnych nefronów, warunkującą upośledzoną czynność wydalnicza nerek
Upośledzona czynność wydalnicza nerek
Mobilizacja mechanizmów adaptacyjnych przeciwdziałających zaburzeniom homeostazy ustrojowej
Objawy
Objawy ze strony układu krążenia
-nadciśnienie tętnicze
Objawy ze strony układu pokarmowego
-brak apetytu, nudności, wymioty
Objawy skórne
-bladość skóry
-świąd, zadrapanie
-wybroczyny, sińce
Objawy ze strony układu nerwowego
-zmęczenie, zaburzenia snu
-drżenie mięsni
-śpiączka
Objawy hematologiczne
-niedokrwistość
-skaza krwotoczna
II. Wątroba
Funkcje:
Detoksykacyjna: przekształca puryny w kwas moczowy, węglowodany w glukozę, a jej nadmiar w glikogen lub tłuszcze, aminokwasy metabolizuje w tłuszcze.
Metaboliczna: wytwarza żółć 0.5l, wytwarza i magazynuje enzymy, np. heparynę
Zapasowa: gromadzi i redukuje ilość żelaza
Magazynująca: magazynuje wit A,D,E,B12,C produkuje i magazynuje niektóre białka surowicy krwi, np. albuminę
Patologie wątroby:
Marskość wątroby
WZW typu b i C
Stłuszczenie wątroby
Infekcje bakteryjne
Infekcje pasożytnicze (motylica wątrobowa)
Ad. 1
-umieralność 100/100000
-powstające włóknienie miąższu wątroby niszczące strukturę narządu
-charakteryzuje się zastępowaniem komórek wątroby włóknami tkanki łącznej, które burza jego prawidłową budowę, doprowadzając do upośledzenia funkcji metabolicznych, utrudnienia odpływu żółci oraz są przyczyna nadciśnienia wrotnego
Podział marskości:
Alkoholowa, pozapalna, żółciowa, uwarunkowana genetycznie
Przyczyny:
Nadużywanie alkoholu, WZW C i D, pierwotna marskość żółciowa, toksyczne uszkodzenie wątroby, choroby przemiany materii
Powikłania:
Wodobrzusze, samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej, krwawienie z przewodu pokarmowego, zaburzenia krzepnięcia, zakrzepica żyły wrotnej, rak watrobokomorkowy
Zapobieganie:
Szczepienie WZW B, unikanie zachowań związanych z ryzykiem zakażenia WZW (przypadkowe kontakty seksualne, akupunktura, tatuaże itp.) nie nadużywanie alkoholu, stała opieka medyczna
Objawy:
Osłabienie i łatwa męczliwość, brak apetytu, świąd skory, zaburzenia miesiączkowania, zmniejszenie libido, krwawienie z nosa, wodobrzusze, utrata owłosienia męskiego
Ad.2
WZW A
-droga pokarmowa, zanieczyszczona woda lub żywność, kontakt fizyczny
-wirus jest krótkotrwały
-wirus jest obecny w kale(kilka tygodni po zakażeniu)
-okres wylegania 50-60dni
-przebieg choroby bez żółtaczkowy, nigdy nie przechodzi w postać przewlekłą
Wirus HAV uszkadza komórkę wątrobowa działając bezpośrednie cytotoksycznie. Około 18-41dni od zakażenia we krwi pojawiają się przeciwciała antyHAV w klasie immunoglobulin
Zapobieganie:
Nieswoiste: przecięcie dróg zakażenia przez poprawę stanu sanitarno-higienicznego
Swoiste: uodpornienie bierne i czynne
WZW B
-osłabienie, senność, bóle głowy, brak apetytu, wstręt do potraw tłustych, pobolewanie wątroby, żołądka, objaw pulsowania w brzuchu po posiłku- ból kłujący, promieniujący do lewej strony
-wysypka na kończynach górnych i dolnych, żółtaczka 1-7dni
WZW C
-80% bezobjawowe, wykrywanie przypadkowe
-20% dochodzi do marskości wątroby
-HCV wirus karcynogenny (rak wątroby)
Drogi przenoszenia:
Przez uszkodzona skore, krew, drogę seksualna, z matki na płód, 80% w szpitalu, 20%poza
Jak wykrywać?
Aktywność enzymów wątrobowych powyżej normy lub powiększenie wątroby
Jeżeli pacjent miał przetoczona krew przed 1992 lub był wielokrotnie hospitalizowany, otrzymywał zastrzyki, nosi kolczyki bądź jest wytatuowany należy do grup ryzyka
Objawy:
Długotrwale zmęczenie, apatia, stany depresyjne, nadmierna senność
Objawy grypo podobne, bóle stawów, mięśni, kości
Zaburzenia despeptyczne: niestrawność, wzdęcia, nudności, wymioty
Powiększona wątroba lub śledziona
Czop hemostatyczny pierwotny
Czop hemostatyczny osoczowy