Morzysko lub kolka,
to pojęcie objawowe; trzeba zawsze pamiętać, że u koni w przebiegu innych schorzeń występują bóle kolkowe, np. bóle zwiastunowe przed porodem, przy skręcie macicy ciężarnej, przy ropniach w jamie brzusznej, w zapaleniu otrzewnej, w zastoju żółci itp.
Określenie kolka pochodzi od nazwy anatomicznej - Colon, odcinak jelita grubego, z którym wiązano umiejscowienie schorzenia. Występujące przy schorzeniach tych bóle, określało się jak i określa się obecnie, jako bóle kolkowe.
Podstawowe pojęcie, że kolka lub morzysko to określenie objawowe , nic nie mówiące o przyczynie schorzenia, przyjęło się ogólnie dopiero w ostatnim trzydziestoleciu. W diagnostyce tego syndromu należy więc dążyć do ustalenia przyczyny tych objawów, za pomocą podanych metod, czyli do ustalenia możliwie dokładnie jednostki chorobowej.
W niektórych schorzeniach obserwuje się pewne charakterystyczne postawy.
• przy rozszerzeniu żołądka koń przybiera postawę „siedzącego psa”. Odciąża w ten sposób ucisk żołądka na przeponę
• postawę wyciągniętą z wysunięciem przednich kończyn do przodu, tylnych do tyłu, niekiedy także połączoną z napinaniem się do oddawania moczu, przybiera koń dość często przy zatkaniu lewych pokładów okrężnicy wstępującej oraz zagięcia miednicznego
• ułożenie konia na grzbiecie kończynami ku górze obserwuje się w zatkaniu okrężnicy wstępującej w zgięciach przeponowych
• nasilony niepokój z uderzaniem tylnymi kończynami i biciem ogonem o zad towarzyszy niedrożności okrężnicy zstępującej
• przy skrętach jelit, szczególnie okrężnicy wstępującej, koń tarza się z jednej strony na drugą
Miejsca predylekcyjne do zalegania treści pokarmowej u konia i powstawanie kolek jelitowych.
3 miejsca usposabiające do problemów w przechodzeniu treści:
1) wąskie ujście ślepo-okrężnicze (długość 5 cm)
2) wąskie zgięcie miedniczne )° 7-9 cm, skręt 180∅(
3) 10 - 15 cm)∅ 40 cm) - w okrężnicę cienką (długość 2,5 - 4 m, ∅bardzo wąskie przejście okrężnicy grubej - jej tzw. bańki (
Dodatkowo
1) zbyt długie podniebienie miękkie
2) za mało pojemny żołądek
3) niemożność odbijania gazów z żołądka do gardła