Czas przeszły le passé composé - tworzenie i użycie
Le passé composé - la construction et l'usage

Czas le passé composé tworzymy dodając do czasownika avoir, tzw. czasownika posiłkowego, odmienionego w czasie teraźniejszym, imiesłów czasu przeszłego, zwany le participe passé. Oto przykładowe zdania:

Elle a bu un verre de lait. (Ona wypiła szklankę mleka.)
Nous avons chanté « Joyeux anniversaire ». (My zaśpiewaliśmy „Sto lat”.)

Formę przeczącą tworzymy zaprzeczając tylko czasownik posiłkowy:

Je n'ai pas pris mon petit déjeuner. (Ja nie zjadłem śniadania.)
Vous n'avez pas regardé la télé. (Wy nie oglądaliście telewizji.)

Imiesłów czasu przeszłego tworzymy regularnie dla:

• czasowników pierwszej grupy koniugacyjnej. W bezokoliczniku końcówkę -er zamieniamy na
-é, np. trouver (dostać) trouvé, adorer (kochać, uwielbiać) adoré. Tej zasadzie podlega też czasownik nieregularny aller (iść)
allé.

• czasowników drugiej grupy koniugacyjnej. W bezokoliczniku końcówkę -ir zamieniamy na -i,
np. finir (kończyć) fini, choisir (wybierać) choisi.

Imiesłowy pozostałych czasowników są nieregularne. Oto najważniejsze z nich:

avoir (mieć) eu
boire (pić) bu
dire (mówić) dit
dormir (spać) dormi
écrire (pisać) écrit
entendre (rozumieć) entendu
être (być) été
faire (robić) fait
lire (czytać) lu
mettre (kłaść) mis
ouvrir (otworzyć) ouvert
peindre (malować) peint
pleuvoir (padać - o deszczu) plu
pouvoir (móc) pu
prendre (wziąć, brać) pris
répondre (odpowiadać) répondu
rire (śmiać się) ri
tenir (trzymać) tenu
vendre (sprzedać) vendu
vivre (żyć) vécu
voir (widzieć) vu
vouloir (chcieć) voulu

Czasu le passé composé używamy, gdy:

• mówimy o czynności przeszłej:

Elle a bu du café. (Ona wypiła kawę.)

• mówimy o kilku czynnościach przeszłych, które nastąpiły po sobie, np.

Il y a dix ans, elle a acheté une nouvelle maison, elle a vendu son ancienne voiture et elle a épousé Michel. (Dziesięć lat temu kupiła nowy dom, sprzedała stary samochód i poślubiła Michela.)

Do okoliczników czasu najczęściej używanych z czasem le passé composé należą: ce matin
(dzisiaj rano), cet après-midi (dzisiaj po południu), hier (wczoraj), avant-hier (przedwczoraj),
il y a trois jours (trzy dni temu), il y a deux mois (dwa miesiące temu) oraz il y a dix ans
(dziesięć lat temu). Na przykład:

Ce matin, j'ai acheté un journal. (Dziś rano kupiłem gazetę.)
Hier, mon papa a vu le Premier Ministre. (Wczoraj mój tata widział premiera.)
Il y a trois mois, nous avons été à Lille. (Trzy miesiące temu byliśmy w Lille.)

---