Najczęściej stosowane w reakcjach jądrowych cząstki bombardujące,

fotony oraz cząstki wtórne.

Cząstka	Oznaczenie cząstki*
	zapis pełny	zapis uproszczony
neutron		n
proton (jądro atomu wodoru)		p
deuteron (jądro atomu deuteru)		d
cząstka α		α
elektron	β^-	β^- β
pozyton	β^+	β^+
foton	γ	γ

• indeks górny cząstki to jej masa

• indeks dolny cząstki to jej ładunek

Reguła uzgadniania równań reakcji jądrowych

suma liczb atomowych substratów jest równa sumie liczb atomowych produktów.

suma liczb masowych substratów jest równa sumie liczb masowych produktów.

Umowny zapis procesów jądrowych

zapis pełny zapis uproszczony

podstawowe pojęcia

T_½ okres połowicznego rozpadu (zaniku)

• to czas po upływie, którego połowa (masy, ilości) izotopu promieniotwórczego uległa rozpadowi

( aktywność próbki również zmalała o połowę)

T_½ = ln2/λ

gdzie λ - stała rozpadu promieniotwórczego

ln2 - logarytm przy podstawie e z 2 (logarytm naturalny z 2)

czytamy: logarytm przy podstawie „a” z „x” równa się „b” wtedy i tylko wtedy, gdy podstawa logarytmu podniesiona do potęgi równej wartości logarytmu daje liczbę logarytmowaną.

1/ λ - czas życia (τ - tał )

Podstawowe prawo rozpadu promieniotwórczego

A = A₀e^{- λt}

m = m₀e^{- λt}

N =N₀e^{- λt}

gdzie A - aktywność próbki w danym momencie

A₀ - aktywność próbki na początku

m - masa próbki w danym momencie

m₀ - masa próbki na początku

N - ilość drobin próbki w danym momencie

N₀ - ilość drobin próbki na początku

e - podstawa logarytmu naturalnego

t - czas, który upłynął

Prawo przesunięć

W wyniku przemiany α powstaje pierwiastek, którego
Z_k =Z_p - 2

A_k= A_p - 4

W wyniku przemiany β^- powstaje pierwiastek, którego

Z_k =Z_p + 1

A_k= A_p

W wyniku przemiany β⁺ powstaje pierwiastek, którego

Z_k =Z_p - 1

A_k= A_p

W wyniku przemiany γ powstaje pierwiastek, którego

Z_k =Z_p

A_k= A_{p (obniża się energia atomu)}

W wyniku wychwytu K powstaje pierwiastek, którego

Z_k =Z_p + 1

A_k= A_p

(proton z jądra „zjada” elektron z 1 lub 2 powłoki)

_{gdzie p - początek k - koniec}

Iwona Król - nauczyciel chemii VIII LO

„Notatki ucznia”

www.viii-lo.krakow.pl

1

01

nn

1

1

H

1

2

De

1

2

H

4

2

He

-11

0

e

+

0

e

54

53

n

1

+

Mn

54

→

D

2r

+

53

Cr

Mn

Cr

(d,n)

0

25

1r

24

ln x = b ◄═►a^b = x

a

---