praca-magisterska-6560, Dokumenty(8)


POLITYKA SPOŁECZNO GOSPODARCZA

PROFESOR DR HAB. FRANCISZEK PIONTEK

Definicja w tradycyjnym ujęciu

Istotą polityki społeczno - gospodarczej:

  1. określenie celów i wyznaczenie zadań

  2. zapewnienie środków do realizacji zadań

  3. ustalenie metod działania i dróg wiodących do osiągnięcia wyznaczonych celów

Nowa definicja

Rozpowszechnił się pogląd, że treść polityki społeczno gospodarczej odpowiada pojęciu wieloszczeblowego kierowania. Takie rozumienie polityki społeczno gospodarczej nie jest sprzeczne z ujęciem tradycyjnym.

POLITYKA SPOŁECZNO GOSPODARCZA

WIELOSZCZEBLOWE KIEROWANIE

  1. OKREŚLENIE CELÓW

WYZNACZENIE CELÓW

  1. ZAPEWNIENIE ŚRODKÓW DO REALIZACJI

  1. PLANOWANIE

OKREŚLENIE STRATEGII

  1. USTALENIE METOD I DRÓG WIODĄCYCH DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW

  1. WYKONANIE PLANU:

REALIZACJA STRATEGII

(ZARZĄDZANIE)

  1. USTALENIE WYKONAWCÓW (WYPOSAŻENIE ICH WE WŁADZĘ I ŚRODKI)

3. ORGANIZOWANIE

Historycznie organizowanie jest pierwsze, ale logicznie pierwsze jest podejmowanie decyzji. Obecnie na politykę społeczno gospodarczą należy spojrzeć w kontekście procesu globalizacji.

Globalizacja nie jest pojęciem jednoznacznie zdefiniowanym. Mówi się o globalizacji informacji, narkotyków, epidemii, środowiska naturalnego a przede wszystkim o globalizacji finansów (globalizacja finansowo - przemysłowa). Inni autorzy próbują opisać globalizację poprzez podanie jej cech i wskazują, że jest ona rozległa i głęboka.

Globalizacja obejmuje:

Odnosi się do wielości powiązań i sprzężeń między państwami i społeczeństwami, tworzących obecny system świata; decyzje i działania w jednej części świata mają znaczenie i konsekwencje dla pojedynczych ludzi i społeczeństw w odległych częściach globu.

T L. Fridman stwierdza, że istotą globalizacji jest odpowiedź na dramatyczne pytanie: jak manifestuje się odwieczne pragnienie poprawy dobrobytu materialnego oraz pragnienie zachowania indywidualnych i społecznych tożsamości.

Głównymi aktorami, globalizacji ze wszystkimi jej konsekwencjami są trudno identyfikowalne firmy, które w coraz to większym stopniu stają się częścią globalnej sieci finansowej i przemysłowej korporacji. Firmy takie działają zgodnie z własną logiką w oderwaniu od interesów państw narodowych, w których są zlokalizowane i w których funkcjonują. Ich kapitał należy do akcjonariuszy rozproszonych po całym świecie; trudno też jest zidentyfikować specyfikę terytorialną, prawna, ekonomiczną i technologiczną tych firm. Z powodu silnych wzajemnych powiązań między firmami, infrastrukturami, przepisami oraz fazami projektowania produkcji, dystrybucji, konsumpcji dóbr i usług.

Tak rozumiany proces globalizacji podporządkowany jest powiększaniu zysku i korzysta z mechanizmów wolnej konkurencji, w której obniżka kosztów następuje przez eliminowanie kapitału ludzkiego, liberalizacji,prywatyzacji i deregulacji. Deregulacji podlega przede wszystkim państwo narodowe pytanie jest:, jakie to ma znaczenie dla polityki społeczno gospodarczej.

Z procesem globalizacji wiąże się także zerwanie czy kontraktu społecznego, co obejmuje:

Na bazie tych stwierdzeń są pytania:

O związku między polityką społeczną i gospodarczą świadczy również syntetyczny miernik dobrobytu:

PKB

L

Kształtowanie tych relacji jest szczególnie widoczne, jeśli na ekonomię patrzy się jako na zbiór narzędzi i naukę jako ich stosowaniu. Dodać zaś należy, że ekonomia zawłaszcza inne dziedziny wiedzy (psychologia, socjologia) i wykorzystuje narzędzia tamtych dziedzin dla urzeczywistnienia własnych celów.

POLITYKI CZĄSTKOWE:

J. Timbergen wskazuje na kompleksowy charakter polityki gospodarczej i nie powinno być żadnej dyskryminacji między politykami cząstkowymi (sektorowymi).

Jest też pytanie: jak hierarchicznie mają się do siebie polityka gospodarcza i polityka społeczna. Odpowiedzi należy szukać w skali wartości. Naszym zdaniem ekonomia jest dla człowieka, a nie człowiek dla ekonomii.

Wyróżnienie polityk cząstkowych w ramach polityki społeczno gospodarczej. Wąskie przekroje wskazują czasem, że trzeba mówić o politykach sektorowych. Polityki sektorowe wyróżnia się z uwagi na przedmiot, którego dana polityka dotyczy i ten przedmiot określa jej specyfikę. Istotne są punkty styczne między określoną polityką sektorową a całą polityką społeczno gospodarczą oraz między różnymi politykami sektorowymi np. polityka mieszkaniowa a inwestycyjna, polityka mieszkaniowa a finansowa (ulgi budowlane).

Właściwe miejsce dla polityki społecznej nie może być określona we wzroście gospodarczym, który jest ukierunkowany na powiększanie kapitału ekonomicznego, nie może być określone w procesie globalizacji, która jest związana ze wzrostem gospodarczym (ekonomicznym) a znajduje swoje umocowanie w koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego.

Przez rozwój zrównoważony i trwały rozumiemy trwałą poprawę jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji między trzema kapitałami: ekonomicznym,

ludzkim,

przyrodniczym.

Wskazana w definicji jakość życia pełni funkcje kryterialne i integrujące; oznacza to że kapitał ekonomiczny nie powinien być powiększony kosztem pozostałych kapitałów. Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego posiada swoje umocowanie w dokumentach Kościoła:

Konferencja w Rio de Janeiro (1992) „Środowisko i rozwój” podpisana przez 130 państw (sygnatariuszy).

W praktyce istnieje kilkadziesiąt definicji zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), ale istotę sprawy oddaje jedynie podana definicja.

Jakość życia ma kluczowe znaczenie z dwóch powodów:

  1. nie ma dobrze rozumianej jakości życia z pominięciem obiektywnych wartości

Nie wolno kształtować proporcji między kapitałami kosztem przyszłych pokoleń nie tylko poprzez zaciąganie długów w otoczeniu przyrodniczym, ale także w zaciąganiu kredytów, które pozostawia się w spadku spłacać przyszłym pokoleniom.

Z encyklik wynika, że rozwój powinien być ludzki i powinny być w nim uwzględniane parametry człowieka: cielesne i duchowe, a także transcendentna rzeczywistość istoty ludzkiej.

Rozwój polega na polepszeniu losu całego człowieka i wszystkich ludzi - oznacza to, że nieodłącznym parametrem rozwoju jest poprawa jakości życia. Encyklika wskazuje, że rozwój posiada wymiar ekonomiczny ( nie wolno go pomijać) i powinien udostępniać możliwie największej liczbie mieszkańców świata korzystanie z dóbr niezbędnych do bycia.

Encyklika podkreśla potrzebę zachowania ładu ekologicznego, gdy stwierdza, że uprawianie ogrodu świata ma być wypełnione w ramach posłuszeństwa prawu bożemu.

Z dobrze rozumianej polityki społeczno gospodarczej nadrzędnym celem określonym bezpośrednio lub pośrednio winna być i musi być dobrze zdefiniowana jakość życia.

Różne aspekty rozumienia polityki społeczno gospodarczej

Jako działalność praktyczna - polega na kierowaniu przez kierownictwo poszczególnych szczebli, a przede wszystkim przez władzę centralną przy wykorzystaniu określonych narzędzi: procesem wzrostu (globalizacja) ekonomicznego, gospodarczego, lub rozwoju (rozwój zrównoważony i trwały).

{Wyznaczanie obszaru między sterowaniem a dokonywaniem wyboru}.

Dla jakości życia istotne znaczenie ma kreowanie warunków rozwoju przez niższe szczeble (gminy) tymczasem gminy w procesie globalizacji usiłują być konkurencyjne i usiłują się zamienić w jednostki komercyjne.

Jako dyscyplina naukowa jest nauką o kierowaniu, o stosowanych narzędziach, o ich konsekwencjach, jak organizować procesy rozwoju, jak przygotować i podejmować decyzję, jak decyzję realizować, jak kształtować zapotrzebowanie na produkty, usługi, surowce, energię, jak dzielić się zyskiem w warunkach gospodarki rynkowej.

ZASADY POLITYKI SPOŁECZNO - GOSPODARCZEJ

Polityka społeczno gospodarcza jest w określonym wymiarze nauką ekonomiczną i jako taka musi przestrzegać zasad które leżą u podstaw ekonomicznego działania.

Wymaga tego:

  1. zasada równowagi (ładu ekonomicznego) która w klasycznej ekonomii wymaga zachowania równości między podażą a popytem przy danych dochodach ( kredyt i jego dostępność mogą te proporcje modyfikować). Zasada równowagi dotyczy również a przede wszystkim kształtowania proporcji między: po pierwsze - wielkościami ekonomicznymi i po drugie: między trzema kapitałami: ekonomicznym; ludzkim; przyrodniczym (E : L : P). Proporcje w ramach kształtowania kapitału (przykładowe:

  • zasada efektywności niektórzy zasadę efektywności nazywają zasadą racjonalnego działania, ale pytaniem jest: czy wolno dokonywać takiej zamienności. Kategoria efektywności jest czym innym niż racjonalność. Zasada efektywności może mieć dwa warianty: