Przebieg wypraw krzyżowych

PIERWSZA KRUCJATA

ORGANIZACJA PIERWSZEJ KRUCJATY

• przeludnienie na wsi

• migracje chłopów

• agitacja chłopów

• nawołuje do poprawy ich bytu

• feudałowie zainteresowani zdobyciem nowych ziem

• pozbawieni możliwości uzyskania nowych lenn w kraju

• fanatyzm religijny

• ogłoszenie I krucjaty zaskoczeniem jednak

• po synodzie wielkopostnym Urban II udał się do FR by dopilnować reform

• synod poświęcony krzyżowcom w Owernii 18 11

• nielicznie feudałowie

• dopiero w ostatnim, zamykającym przemówieniu papież poruszył sprawę krucjat

• wzywa do pomocy uciśnionym

• wyzwolenie Palestyny

• entuzjazm

• zgłaszają ludzie swój udział

• legatem papieskim mianowany Ademar z Monteil

• ogłoszono dzień wymarszu na 15 08 1096

• agitatorzy wykorzystują ciemnotę

• robią wszystko by pozyskać ludzi

KRUCJATA LUDOWA

• feudalne rycerstwo

• zgłaszają się tez słabo wyekwipowani chłopi

• liczne zgłoszenia zwłaszcza z pół. FR i Cesarstwa

• tam spodziewano się głodu

• nie mają co liczyć na jakąkolwiek pomoc

• wierzą że ta wyprawa poprawi ich byt

• wyobrażają sobie cel wędrówki jako ziemie obiecaną

• zgłaszali się z żonami i dziećmi

• nie chcą oczekiwać na rozkaz wyprawy

• Piotr z Amiens kieruje ich ku wschodniej granicy

• tworzą się oddziały

• nikt nie osiąga celu

• z reguły rozpraszają się już nad renem

• grabieże

• ekscesy antysemickie

• tylko dwa oddziały dochodzą do celu

• nie chcą słuchać cesarza Aleksego

• biorą samowolnie udział w bitwie z Turkami

• zostają całkowicie wytępieni

KRUCJATA RYCERSKA

• jej rekrutacja tez przekracza najśmielsze założenia

• ok. 300 000

• maja ruszyć w paru kolumnach

• mogłyby być problemy z dostarczeniem żywności

• maja być podzieleni narodowościowo

• maja iść różnymi szlakami

• Lotaryńczycy

• ks. Godfryd i Baldwin

• idą dolina Dunaju

• Normanowie włoscy

• Boemund i Tankred

• cieśnina Otranto

• Prowansalczycy

• FR i Flandrii

STOSUNEK BIZANCJUM DO KRZYŻOWCÓW

• tak duża liczba niepokoi cesarza

• sytuacja polityczna w tym czasie nie wymaga obcej pomocy

• obawa ze przybysze zechcą podporządkować sobie słabe cesarstw

• lub zmusić je do uznania prymatu rzymskiego

• wyrzeczenia się schizmy kościelnej

• Aleksy pragnie nakłonić krzyżowców do złożenia mu przysięgi lennej

• obietnicy, że wszystkie odzyskanie ziemie zostaną zwrócone cesarstwu bizantyjskiemu

• stopniowe nadciąganie uczestników ułatwia to

• perswazja i nacisk

• po złożeniu przysięgi uczestnicy stopniowo przewożeni na brzeg azjatycki

• 6 05 1907 stanęli pod murami Nicei

KAMPANIA ANATOLIJSKA

• Turcy w pełni wojny domowej

• po śmierci sułtana Malikszacha państwo rozpadło się na kilka emiratów

• walczących ze sobą o hegemonię

• z Bizancjum sąsiaduje emirat Ikonium

• cała Anatolia

• osłabiony długoletnia walką z emiratem Mosulu

• główne siły skoncentrowane na wschodzie

• Nicea słabo przygotowana do obrony

• po 6 tygodniach otwierają bramy miasta ale tylko przed wojskiem bizantyjskim

• nie ufają łacinnikom

• krok ten źródłem nieporozumień

• powiększa się ono w miarę posuwania się dalej

• brak jednolitego dowództwa

• każdy z panów feudalnych działa na własna rękę

• chciał osiągnąć osobiste korzyści

• spod murów Nicei najkrótszą drogą do wrót Cylicejskich

• tam ogromne utrudnienia drogi i klimatu

• napotykają się na spóźniona odsiecz turecką

• pod Dorylaeum

• prawie klęska na wskutek nie zorganizowania wojsk

• odwody z ostatniej chwili przechylają szalę zwycięstwa

• ciężki przemarsz

• brak osiedli ludzkich

• klimat

• choroby

• głód

• dezercja

• potem już na normalnych ziemiach wracają im siły życiowe

• wieści o niezwyciężeni krzyżowców pomagają im opanować Ikonium

• bitwa pod Herakleją

• droga ku Wrotom stoi otworem

• dwa pomysły

• iść od razu na Palestynę

• zabezpieczyć się przez poparcie enklaw ormiańskich walczących z Turkami

• ten ostatni wariant przyjęty pod wpływem uporu bizantyjskiego

• Tankred i Baldwin wyłamują się i ruszają do Cylicji

• główne siły zbaczają

• udzielają pomocy Ormianom w Cezarei Kapadockiej

• powstaje tam bariera chrześcijańska

UTWORZENIE HRABSTWA EDESSY

• Baldwin nie rezygnuje z pomysłu utworzenia własnego państwa feudalnego

• pod pretekstem udzielenia pomocy ormiańskiemu władcy Edessy przekracza Eufrat

• przejęcie rządów przez Lotaryńczyka

• pierwsze państewko łacińskie pod nazwą hrabstwa Edessy

KAMPANIA SYRYJSKA

• pozostali krzyżowcy wkraczają do Syrii

• 20 10 1097 znajdują się pod murami Antiochii

• obszar Syrii i Palestyny podzielony na 4 skłócone ze sobą emiraty

• antiocheński

• alepski

• damasceński

• jerozolimski

• istnieją tez mniejsze okręgi wzmagające chaos

• krzyżowcy nie umieją tego wykorzystać

• ani rozbicia

• ani elementu zaskoczenia

• powolne działania w Syrii

• Turkom udaje się przygotować do obrony Antiochii

• nie tylko przy pomocy jednego emiratu

• ale także innych - do tej pory wrogów

• oblężenie przeciąga się do pół roku

• krzyżowcy ponoszą ogromne straty

• pole do intryg dla feudałów

• oni planują objąć miasto w swe władania

• Boemund głównie

• prowokuje wycofanie się greckiego korpusu spod murów

• uzyskuje naczelne dowództwo nad armią krzyżowców

• przeprowadza szturm miasta

• opanowuje Antiochię

• wcześniej przekupił niektórych obrońców

• nadciąga odsiecz emira Mosulu

• ale tutaj tez zwycięstwo Łacinników

• krzyżowcy domagają się odpoczynku

• przeciąga się

• w tym czasie feudałowie zdobywają coś dla siebie

KAMPANIA PALESTYŃSKA

• nacisk drobnego rycerstwa i feudałów

• ich nie interesuje Syria

• 01 1099 dalszy marsz do Palestyny

• armia niniejsza teraz

• dezercje

• choroby

• naczelnym dowódcą Rajmund - hr. Tuluzy

• zwycięstwa donoszone przez łacinników ośmielają Fatymidów do rewindykowania Palestyny

• weszli bez trudu w jej posiadania

• chcą się porozumieć z krzyżowcami

• uważają ich za naturalnych sprzymierzeńców w walce z Turkami

• obiecują chrześcijanom

• wolny dostęp do miejsc świętych w Palestynie

• ale oni maja się zrzec pretensji terytorialnych

• nie do przyjęcia dla krzyżowców

• nowy wróg - egipski kalifat Fatymidów

• w marszu na Jerozolimę nie natrafiają na większy opór

• Fatymidzi chowają się w miastach i unikają otwartych starć

• losy wyprawy maja się zdecydować pod murami Jerozolimy - 7 06 1099

• miasto silnie umocnione

• okolice wyludnione ograbione

• dzięki żeglarzom genueńskim zdobywają maszyny oblężnicze

• przypuszczają szturm generalny

• po dwóch dniach wdzierają się na mury

• łamią opór obrońców

• masakra mieszkańców miasta

• przerażenie mieszkańców

• wzmaga to ich opór

SPORY O ORGANIZACJĘ ZDOBYCZY ŁACINNIKÓW

• jeszcze nie zakończone walki

• już spory o charakter władzy na tych terenach

• dostojnicy kościelni

• potraktowanie zdobyczy jako własności papieskiej

• forma rządów powinno być państwo kościelne

• krucjata była zorganizowana przez papieża

• przedstawicielem papieża powinien zostać patriarcha jerozolimski

• opór ze strony feudałów

• nie zostało to w całości zrealizowane

• naczelnikiem państwa jednak Godfryd z Bouilon

• on jest ulęgającym wpływom kościelnym

• dostaje tytuł „obrońcy groby świętego”

• uznano również pretensje kurii rzymskiej do tzw. „nagiej własności”

• nowi właściciele ziem maja złożyć hołd patriarsze

• staną się papieskimi wasalami

POWSTANIE KRÓLESTWA JEROZOLIMSKIEGO

• rychły zgon Gotfryda

• zmiana sytuacji

• władze powierzono hrabiemu Edessy, Baldwinowi

• on bratem Gotfryda

• nie odczuwa wobec kościoła żadnych skrupułów

• przyjmuje tytuł królewski

• on właściwym organizatorem królestwa Jerozolimskiego

• lennikami niezależne dotąd państwa łacińskie

• Levant

• Edessa

• Antiochia

• Trypolis

• Turcy rozgramiają posiłki łacińskie

• Baldwin musi się oprzeć na tym co ma

• to przyczyna wytworzenia stosunków kolonialnych

• Europejczycy klasa panującą

• wzajemne stosunki przybyszów wg prawa lennego

• muzułmanie opuszczają królestwo w obawie przed prześladowaniami

• rola kierownicza w handlu dla Włochów

• genueńczyków

• wenecjan

• porty łacińskie zapewniają dobra sytuacje materialną

DRUGA KRUCJATA

DRUGA KRUCJATA

• istnienie państewek łacińskich wewnętrzne rozbicie świata muzułmańskiego

• dopóki istnieje rozbicie feudałowie maja luz

• mogą jednoczyć się z jednymi przeciwko drugim

• sytuacja ulega zmianie

• Mosulu Imad al. - Din Zengi uzależnia od siebie emirat alepski

• zagrożenie hrabstwa Edessy

• ono dostaje się w ręce Mosulu

• upadek najbardziej wschodniej posiadłości

• widza w tym zapowiedź katastrofy

• postanowienie o niesieniu pomocy z EU

• inicjatorem drugiej krucjaty Ludwik VII - FR

• akcja propagandowa i organizacyjna w rękach papieża Eugeniusza III

• i zakonu cystersów

• propaganda cystersów zapewnia udział Niemców z Konradem III

• ożyły dawne niechęci

• każdy z monarchów wyprawa na własna rękę

• starają się szkodzić sobie wzajemnie

• do tego spory łacińsko bizantyjskie

• ogólnie nie wesoło

• jej rezultaty opłakane

• wyprawa Konrada trudny przemarsz do Konstantynopola

• rozbijają ich Seldżucy pod Dorylaeum

• ciężkie straty - wracają do Nicei

• niektórzy z nich uciekają do EU

• Ludwik VII chce uniknąć ich losów

• prowadzi wojska dłuższą drogą

• w Adalii dzieli wojska

• sam z jazda okrętuje się na statkach by szybciej dotrzeć do Syrii

• piechota kontynuuje podróż lądem

• ona rozbita na lądzie przez Turków przy cichym współudziale Greków

• armia która wylądował w Syrii wiele nie wniosła

• Ludwik daje się wciągać w intrygi

• armia za to przyczynia się do

• złagodzenia konfliktów u przecinków

• niechęci ludności EU do mieszańców, pullów

NAPÓR ZJEDNOCZONEGO ŚWIATA ISLAMU NA KRÓLESTWO JEROZOLIMSKIE

• niepowodzenie II K wrogie nastroje w EU wobec jej organizatorów

• zaniechanie podobnych wystąpień

• feudałowie w Jerozolimie stwierdzają ze lepiej jest szukać pomocy w Bizancjum

• albo liczyć na własne siły

• akcja unifikacjo sił tureckich posuwa się naprzód

• syn Zengiego - Nur - ad-Din podporzadkowuje sobie emirat Damaszku

• staje się sąsiadem wschodnim wszystkich państw łacińskich

• coraz więcej zwolenników układów z Fatymidami

• gdyby był sojusz to przyszłość królestwa zapewniona

• gdyby Egipcjanie z Turkami, to przesrane

• polityka idzie w stronę przekształcenia Egiptu w zaplecze Lewatu

• osłabiony kalifat jest skłonny przystać na to

• boi się o swa niezawisłość zagrożona przez Seldżuków

• psuje to fałszywa polityka władców jerozolimskich

• chcieli zamienić protektorat na aneksję

• to powoduje sojusz fatymidzko - seldżucki

UTRATA JEROZOLIMY

• poniewczasie zdano sobie sprawę z niebezpieczeństwa

• nie udaje się próba wyparcia Saladyna z Egiptu

• wstrząsy w dynastii jerozolimskiej

• osłabienie Bizancjum po klęsce w bitwie z Seldżukami

• początek końca Bizancjum

• Saladyn pozbawia następcy Nur - ad-Dina władzy nad Damaszkiem i Aleppo

• staje się sąsiadem państewek łacińskich od strony lądu

• władca jerozolimski przeciąga czas długimi rokowaniami

• pogwałcenie układu przez niezdyscyplinowanych feudałów

• usprawiedliwienie dla ataku z bronią w ręku dla Saladyna

• korona jerozolimska w tym czasie Gwidon

• beznadziejny żołnierz i dyplomata

• decyduje się na nierówna walkę z Saladynem

• rozgromiony

• dostaje się do niewoli saraceńskiej

• ustaje opór w zagrożonym kraju

• miasta kapitulują

• tylko 3 ośrodki się oparły -Tyr; Trypolis; Antiochia

TRZECIA KRUCJATA

• wieść o katastrofie wstrząsa EU

• na wezwanie papiestwa duchowieństwo - propaganda

• celem - odsiecz

• do chrześcijańskich portów na bliskim wschodzie samorzutnie napływają posiłki

• niezależnie do tego Rzym organizuje trzy wyprawy

• 1189 ekspedycja niemiecka Fryderyka Barbarossy

• do Syrii droga lądową przez Anatolię

• Seldżucy ikonijscy nie dają rady ich zatrzymać

• Niemcy zdobywają Ikonium

• przedzierają się do Cylicji

• tam w wypadku ginie król

• deorganizuje to armie

• tylko jej szczątki do Palestyny pod Akką

• dwie kolejne

• FR - Filip August

• ANG - NOR - Ryszard Lwie Serce

• skłóceni

• droga morska

• pół roku na Sycylii

• FR pod Akką

• AN przez burzę na Cypr

• opanowanie wyspy

• dalsze opóźnienie w wyprawie

• w końcu kapitulacja Akki

• dla FR to pretekst żeby wracać do domu

• AN prowadza dalszą walkę przez rok

• brak większych rezultatów

• konieczność powrotu do EU - muszą iść na kompromis

• pokój z Saladynem

• dla ŁAC pas wybrzeża od Tyru i Jaffy

• dla Saladyna reszta terytorium

• zgadza się dopuszczać pielgrzymów w miejsca święte

CZWARTA KRUCJATA

CZWARTA KRUCJATA

• niezadowoleni

• nikłe sukcesy, ogromne nakłady

• odpowiedzialnością obarczają wodzów

• papież Innocenty uważa za konieczne podjęcie nowej wyprawy

• nie zdołał jednak poderwać mas

• ulegli mu tylko Lombardia i wschodnia FR

• zmuszeni do opuszczenia ojczyzny z powodu prześladowań Filipa Augusta

• plan zaatakowania Egiptu

• źródło potęgi Saladyna

• miejscem koncentracji uczestników miała być Wenecja

• liczono na jej flotę jako transport do ujścia Nilu

• okazało się, że maja za mało kasy

• wykorzystuje to doża wenecki Dandolo

• proponuje przewiezienie uch

• w zamian za to maja się rozprawić z konkurentka wenecką w handlu - Zarą

• propozycja przyjęta

• Zara zaatakowana

• głosy, że to nie legalne

• pod Zarą zjawia się Aleksy

• syn zdetronizowanego cesarza bizantyjskiego

• prośba o pomoc przy odzyskaniu tronu

• obiecuje nagrodę i pomoc w walce z Turkami

• zapowiada nawet wyrzeczenie się schizmy kościelnej

• popiera go Dandolo

• w końcu mu ustępują

CESARSTWO ŁACIŃSKIE - EFEMERYDA ZACHODNIA NAD BOSFOREM

• większość rycerzy do brzegów Bizancjum

• 1203 lądują koło Konstantynopola

• krótki opór

• przywrócony król nie zdołał się wywiązać z zobowiązań

• opór społeczeństwa wobec cesarza i rycerzy

• ponowny przewrót, który obala cesarza

• zbrojna interwencja krzyżowców domagająca się spełnienia obietnic

• szturm Konstantynopola 8 04 1204

• zdobycie miasta

• grabieże

• pomysł zastąpienia CES BIZ przez CES ŁAC

• ono usunęłoby schizmę kościelną

• dostarczyło środków do rozbicia przewagi tureckiej

• feudałowie dzielą między siebie

• obwołują cesarzem Baldwina hr. Flandrii

• trudności z objęciem ziem

• opór ludności greckiej

• Epir - nie da się przełamać

• skondensowany opór w ośrodkach

• rosy Nicei i Trapezuntu uważają się za prawowitych dziedziców

• CŁ wplątane w spór w Bułgarią

• nie jest w stanie się stamtąd wydostać

• nie maja sił do opanowania

• w dodatku są obcy etnicznie i wyznaniowo

• w ten sposób nie tylko, że nie pomagają

• ale jeszcze dociągają od Jerozolimy krzyżowców

• zawiodły tez nadzieje związane z likwidacja schizmy kościelnej

• większość ludności nadal uznaje patriarchę prawosławnego

• utrata terenów

• upadek pod naciskiem CES Nicejskiego

PIATA KRUCJATA

• niesłabnąca propaganda Innocentego III

• za jego życia nie zorganizowano powszechnej wyprawy

• po jego śmierci kilka nie powiązanych ze sobą ekspedycji

• Andrzej II węgierski i Leopold VI austriacki

• 1217 dotarli do Palestyny

• nie zmienili tamtejszej sytuacji

• wraz z nimi wielu krzyżowców z różnych państw

• ówczesny król jerozolimski Jaz Brienne pokusił się o zaatakowani Egiptu

• zajmują kluczowy punkt strategiczny - Damietę

• ale po nieudanej akcji na Kair muszą ją oddać

• muszą tez wycofać się z Egiptu

KRUCJATA FRYDERYKA II

• niespotykany charakter

• władca objęty klątwą

• 1228 wyrusza do Palestyny

• zamiast walki układy

• uzyskuje zwrot od Egiptu kawałka królestw Jerozolimskiego

• Jerozolima

• Betlejem

• Nazaret

• manifestacyjna absencja części duchowieństwa i feudałów

• Fryderyk II jako małżonek dziedziczki KJ koronuje się

• na tym koniec

• opuszcza królestwo

• zostaje tam namiestnik

• coraz silniejsza opozycja feudalna

• bezkrwawy charakter

• mało krucjatowa

SZÓSTA KRUCJATA

• nadal krytyczna sytuacja królestwa

• troska EU

• ponowna utrata Jerozolimy 1244

• impuls do nowego czynu zbrojnego

• FR Ludwik IX organizuje nowa krucjatę

• wybitnie FR charakter wyprawy

• krzyżowcy spędzają zimę na Cyprze

• dalej śladami wyprawy z 1218

• atak na Egipt

• łatwe opanowanie zaskoczonej Damiety

• król FR odrzuca korzystna dla chrześcijan propozycje pokojową

• podejmuje marsz na Kair

• klęska

• utrudnione poruszanie się w delcie

• epidemie

• dotkliwe straty

• armia wraz z królem do niewoli

• tym razem tez ceną zwolnienia oddanie Damiety

• mimo wszystko Ludwik IX pozostaje na wschodzie

• pacyfikacja rozdartych waśniami feudalnymi posiadłości łacińskich w Syrii i Palestynie

SIÓDMA KRUCJATA

• pogarsza się sytuacja królestwa z roku na rok

• coraz bardziej alarmujące wieści

• Ludwik IX ponowna interwencja

• wprowadzony w błąd przez swych doradców ląduje w Tunisie 1270

• liczy ze tamtejszy sułtan poprze jego działania

• fałszywe

• Ludwik pada ofiara epidemii

• zgon

• jego następca pospiesznie do EU

• korzyści tylko brat - Karol Andegaweński

UPADEK KRÓLESTWA JEROZOLIMSKIEGO

• losy łacinników na Lewancie przesądzone

• nacisk turecki wzmaga się

• każdy rok- dalsze straty

• 1291 upada Akka

• większość obrońców pada na murach

• nieliczni ewakuują się na Cypr

• teraz Cypr najbardziej wschodni dla łacińskich

16

---