Wiadomości ogólne:

• powierzchnia: 56 538 km²

• ludność: 4,5 mln

• stolica: Zagrzeb

• granica z:Słowenia, Węgry, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra

• Prezydent - Stjepan (Stipe) Mesić - od 2000r. , w 2005 został wybrany na ponowną kadencję

• Premier - Ivo Sanader - lider Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ)

Historia:

Konstytucje w ramach Jugosławii:

• 1946, 1953, 1963, 1974 - wprowadzały zasadę federalizmu

1956r. - powstanie na emigracji Ruchu Wyzwolenia Chorwacji (działacze NDH - Niezależnego Państwa Chorwackiego z czasów II wojny światowej)

Koniec lat 60-tych - reaktywacja Chorwackiej Macierzy - organizacja kulturalna, oświatowa i naukowa.

• krytyka modelu politycznego Jugosławii z dominującą pozycją Serbów

• krytyka dyskryminacja Chorwatów, ich historii i kultury

• odrodzenie narodowe - chorwacka „wiosna” - „maspok” (masovni pokret -ruch masowy)

• Poparcie od kierownictwa Związku Komunistów Chorwacji - Savka Dabčević-Kučar

• Początkowe wsparcie od Josipa Broz Tito

Jesień 1971r. - strajki studenckie:

• Tito tłumi zamieszki z obawy o jedność Jugosławii

• zmiana liderów ZKCh, wielu uczestników „maspoku” aresztowanych

21 lutego 1974r. - nowa konstytucja Jugosławii:

• Ograniczona autonomia republik Jugosławii

• Narody konstytucyjne Jugosławii otrzymują prawo do:

• własnego systemu prawnego

• własnego prawa wyborczego

• cenzura

• sądów

• samodzielnej polityki społecznej

• własnego hymnu

• własnej flagi

• Uspokojenie nastrojów w Chorwacji

4 maja 1980r. - śmierć Josipa Broz Tito

Przyczyny rozpadu Jugosławii:

• śmierć Tito - gwaranta jedności Jugosławii

• kryzys gospodarczy

• wzrost nacjonalizmów

• koniec zimnej wojny - utrata na znaczeniu Jugosławii dla zachodu - brak pomocy gospodarczej

17 czerwca 1989r. - powstanie Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej:

• Franjo Tuđmanem - emerytowany generał armii jugosłowiańskiej, historyk, weteran chorwackiej „wiosny”

14 lutego 1990r. - zmiany w konstytucji Chorwacji oraz w ordynacji wyborczej

Kwiecień i maj 1990r. - pierwsze demokratyczne wybory:

• HDZ (Chorwacka Wspólnota Demokratyczna) - 62 % mandatów w 3 izbach parlamentu

30 maja 1990r. - Franjo Tuđman zostaje przewodniczącym prezydium republiki - faktyczne stanowisko prezydenta

23 listopada 1990r. - przedstawienie projektu nowej konstytucji pod debatę publiczną

22 grudnia 1990r. - uchwalenie nowej konstytucji przez parlament

1991r. - zaostrzenie sytuacji w Jugosławii

• sprowadzenie broni z Węgier

• kwiecień 1991r. - pierwsze starcia Chorwatów z Serbami

• pozbawienie Serbów statusu narodu konstytucyjnego

• nawiązywanie do tradycji Ustaszy

• ogłoszenie przez Serbów w Krajinie autonomii

19 maja 1991r. - referendum niepodległościowe w Chorwacji:

• 93.24% głosów za niepodległością Chorwacji

• Frekwencja 80% mimo bojkotu referendum przez Serbów

25 czerwca 1991r. - parlament przyjął „Deklarację o ogłoszeniu suwerenności i niepodległości Republiki Chorwackiej”

• Deklaracja niepodległości Słowenii w tym samym dniu

• Krytyka ze strony władz centralnych Jugosławii w Belgradzie

Wojna w Chorwacji:

27 czerwca - 6 lipca 1991r. - Wojna dziesięciodniowa w Słowenii:

• Atak armii jugosłowiańskiej (JAL)

• Walki w Chorwacji - JAL zajmuje ⅓ terytorium Chorwacji z Krajiną, Zachodnią i Wschodnią Slawonią

8 października 1991r. - zerwanie przez parlament chorwacki wszelkich stosunków z Jugosławią

19 grudnia 1991r. - utworzenie Republiki Serbskiej Krajiny

23 grudnia 1991r. - Niemcy uznają Chorwację i Słowenię, wkrótce potem EWG robi to samo

Styczeń 1993r. - wojska chorwackie przeprowadzają atak w rejonie Zadaru w Dalmacji

19 marca 1994r. - w wyniku rozmów pokojowych wprowadzony rozejm

2 maja 1995r. - akcja „Błyskawica” („Bljesk”) - atak Chorwatów w Zachodniej Slawonii

• Ostrzelanie Zagrzebia przez Serbów z Krajiny

Sierpień 1995r. - akcja „Burza” („Oluja”) - odbicie przez Chorwatów Krajiny

• Ucieczka ponad 200 tys. Serbów z Krajiny

• Zbrodnie na serbskich cywilach - pogorszenie stosunków z zachodem

1998r. - rozmowy pokojowe:

• Republika Chorwacji otrzymuje terytorium dokładnie to samo jakie zajmowała w ramach Jugosławii - łącznie z Wschodnią Slawonią (Vukovar) kontrolowaną przez Serbów

Skutki:

• Niepodległość Chorwacji

• Zniszczenia wojenne

• Spadek produkcji

• Zerwane kontrakty handlowe

• 65,3 mld marek - szacowana wysokość strat

• 10 tys. Zabitych Chorwatów

• 700 tys. Uchodźców

Konstytucja:

Konstytucja została uchwalona 22 grudnia 1990r. Na jej sformułowanie zasadniczy wpływ miała HDZ i jej ówczesny przewodniczący, a zarazem pierwsza osoba w państwie - Franjo Tuđman. Co prawda system organów państwowych został sformułowany na zadzie trójpodziału władz, podkreślona jednak została silna pozycja prezydenta, a późniejsze niemalże autorytarne rządy Tuđmana (w latach 1990-99 był prezydentem) dopełniły już tylko wprowadzenie systemu półprezydenckiego. Demokratyzacja nastąpiła po śmierci Tuđmana i wyborach parlamentarnych w 2000r. :

• 9 listopada 2000r. zwycięska koalicja uchwaliła 74 poprawki do konstytucji (na ogólną liczbę 142 artykułów), co spowodowało zmianę systemu na parlamentarno-gabinetowy

• 28 marca 2001r. zlikwidowano Izbę Wyższą parlamentu

Zmiana konstytucji

• inicjatywę w sprawie zmiany konstytucji posiada 1/5 deputowanych, prezydent oraz rząd

• o podjęciu prac nad zmianą decyduje Sabor większością głosów wszystkich deputowanych i taką samą większością przyjmuje projekt tych zmian

• zmiany konstytucji Sabor dokonuje większością 2/3 głosów wszystkich deputowanych

• parlament morze zarządzić referendum w sprawie projektu zmiany konstytucji; referendum musi być rozpisane jeśli zażąda tego 10% wyborców. Także prezydent może zarządzić referendum, jeśli odpowiedni wniosek złoży rząd z kontrasygnatą premiera. Rozstrzygnięcie zapada większością głosów przy co najmniej 50% frekwencji

Władza Ustawodawcza:

Od 2001r. parlament chorwacki składa się tylko z jednej izby - Saboru; 28 marca tego roku podjęta została uchwała, decyzją, której zlikwidowano Izbę Wyższą parlamentu - Izbę Żupanii (koalicja rządząca, która doprowadziła do uchwalenia tej ustawy twierdziła, że w państwie unitarnym izba wyższa jest niepotrzebna i zwalnia tylko proces legislacyjny, z kolei opozycja z HDZ na czele oskarżała wnioskodawców, iż prawdziwym powodem jest możliwość zdominowania Izby Żupanii przez niechętnych rządowi deputowanych - na co wskazywały sondaże przedwyborcze - oraz inna ordynacja.)

Sabor:

• Izba składa się z nie mniej niż 100 i nie więcej niż 160 deputowanych (o tym szerzej za chwilkę), wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych na 4-letnią kadencję.

• Wybory odbywają się do 60 dni od daty zakończenia kadencji lub rozwiązania Saboru; sesje zwyczajne Saboru odbywają się 2 razy w roku : 15 styczeń - 15 lipiec oraz 15 wrzesień - 15 grudzień + możliwość zwołania posiedzeń nadzwyczajnych przez Przewodniczącego Izby, po zasięgnięciu opinii klubów parlamentarnych. Wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej może tez złożyć prezydent, rząd i większość deputowanych izby

• Na czele Saboru stoi przewodniczący i jeden lub więcej wiceprzewodniczących, deputowanym przysługuje immunitet - nie mogą być zatrzymani ani nie można przeciwko nim wszcząć postępowania bez zgody Saboru - chyba, że deputowany zostanie schwytany na gorącym uczynku popełnienia czynu karalnego zagrożonego kara więzienia powyżej 5 lat

• Izba może się rozwiązać uchwałą większości deputowanych, lub zostać rozwiązana przez prezydenta

Prawo Wyborcze:

• Prawie wszystkie dotychczasowe wybory przeprowadzane były na podstawie różnych ordynacji wyborczych. Najistotniejsze zmiany w ordynacji uchwalono 29 listopada 1999r. Według tej ustawy zostały przeprowadzone wybory w 2000r. i po niewielkich korektach w 2003r.

• System mieszany, proporcjonalno-większościowy

• Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje wszystkim pełnoletnim obywatelom (18 lat) z wyjątkiem osób pozbawionych tych praw wyrokiem sądowym; do głosowania dopuszczani są także Chorwaci mieszkający poza granicami państwa - tzw. segment diaspory

• 140 deputowanych wybieranych jest w 10 okręgach wyborczych - po 14 w każdym okręgu - metodą d'Hondta, przy 5% progu wyborczym

• w segmencie diaspory (jako oddzielnym okręgu wyborczym) wybiera się do 14 deputowanych według następującej metody: liczbę ważnie oddanych głosów we wszystkich okręgach w Chorwacji dzieli się przez 140, a następnie przez tak uzyskany iloraz dzieli się głosy oddane w segmencie diaspory - w ten sposób liczba przydzielonych mandatów zależna jest od frekwencji wyborczej:

• osobnych przedstawicieli wybierają też przedstawiciele mniejszości narodowych:

• Serbowie - 3 mandaty

• Węgrzy - 1

• Włosi - 1

• Czesi i Słowacy - 1

• Austriacy, Bułgarzy, Niemcy, Polacy, Romowie, Rumuni, Rusini, Rosjanie, Turcy, Ukraińcy, Wołosi, Żydzi - 1

• Albańczycy, Bośniacy, Czarnogórcy, Macedończycy, Słoweńcy - 1

• w sumie 8 reprezentantów mniejszości narodowych, wszyscy wybierani metodą większościową; prawo zgłaszania kandydatów mniejszości mają partie lub 100 wyborców

Kompetencje Saboru:

• Uchwalanie konstytucji i dokonywanie w niej zmian

• Uchwalanie ustaw, budżetu, aktów wyrażających kierunki rozwoju państwa

• Decydowanie o wojnie i pokoju, określanie strategii bezpieczeństwa narodowego i strategii obrony Republiki

• Cywilny nadzór nad siłami zbrojnymi i służbami bezpieczeństwa

• Decydowanie o zmianie granic, zarządzanie referendum

• Kompetencje kreacyjne wynikające z konstytucji, nadzór nad rządem, administracją publiczną, udzielanie amnestii

• Posłowie mają prawo kierowania zapytań do rządu i poszczególnych ministrów, co najmniej 1/10 członków izby może złożyć interapelację

Tryb ustawodawczy

• Inicjatywa ustawodawcza przysługuje każdemu deputowanemu, komisjom oraz klubom parlamentarnym i rządowi

• Ustawy podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy deputowanych

• ustawy dotyczące wolności oraz praw człowieka i obywatela, systemu wyborczego, struktury, zakresu i trybu działania organów państwowych oraz struktury samorządu lokalnego i regionalnego uchwala się bezwzględną większością głosów

• ustawy regulujące prawa narodowe, kwestie dot. udziału sił zbrojnych poza granicami kraju oraz zmiany granic państwa - wymagana większość 2/3

• ustawy ogłasza prezydent w ciągu 8 dni od daty uchwalenia , jeśli jednak uważa, że ustawa jest niezgodna z konstytucją może ją skierować do Sądu Konstytucyjnego

• parlament morze zarządzić referendum w sprawie projektu zmiany konstytucji, zmiany ustawy lub w innej sprawie. Referendum musi być rozpisane jeśli zażąda tego 10% wyborców. Także prezydent może zarządzić referendum na temat projektu zmiany konstytucji lub w kwestii dot. niezawisłości i bezpieczeństwa Republiki, jeśli odpowiedni wniosek złoży rząd z kontrasygnatą premiera. Rozstrzygnięcie zapada większością głosów przy co najmniej 50% frekwencji

• Sabor może upoważnić rząd do uregulowania w trybie rozporządzeń spraw należących do jego kompetencji, nie dotyczy to jednak spraw z zakresu praw i wolności człowieka, praw narodowych, systemu wyborczego, struktury, zakresu oraz trybu działania organów państwowych i samorządu terytorialnego. Upoważnienie takie nie może być wydane na okres dłuższy niż 1 rok.

Władza Wykonawcza:

Prezydent:

• Jest wybierany w powszechnych, bezpośrednich, równych i tajnych wyborach na 5 letnią kadencję; nie można być wybranym więcej niż dwukrotnie na to stanowisko

Wybory:

• Bierne i czynne prawo wyborcze wynosi 18 lat

• Prezydent zostaje wybrany bezwzględną większością głosów wyborców, którzy wzięli udział w głosowaniu, jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska takiej większości to po 14 dniach przeprowadza się 2 turę, do której zostają dopuszczeni dwaj kandydaci, którzy uzyskali największą liczbę głosów w pierwszej turze

• Przed przejęciem obowiązków prezydent składa uroczystą przysięgę przed przew. Sądu Konstytucyjnego, w której zobowiązuje się do wierności konstytucji

• Prezydent nie może piastować żadnego innego stanowiska publicznego ani zawodowego, na czas kadencji musi również zawiesić członkostwo w partiach politycznych

• W razie dłuższej niezdolności do pełnienia urzędu prezydent może powierzyć swoje kompetencje przew. Saboru, jeśli prezydent nie jest w stanie sam tego uczynić - przew. Saboru może je przejąć decyzją Sądu Konstytucyjnego; przejmuje je również w przypadku śmierci prezydenta, ale wymagany jest wtedy podpis premiera. Wybory nowego prezydenta muszą się wówczas odbyć w ciągu 60 dni

Kompetencje:

• zarządzanie wyborów parlamentarnych i zwoływanie pierwszego posiedzenia, zarządzanie referendum w przypadkach określonych w konstytucji, mianowanie premiera, prawo łaski, nadawanie odznaczeń i orderów

• wraz z rządem prowadzi politykę zagraniczną, na wniosek rządu sygnowany przez premiera prezydent powołuje i odwołuje przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych

• jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych, a na podstawie decyzji Saboru wypowiada wojnę i zawiera pokój

• w stanach wyjątkowych:

• podczas trwania stanu wojennego może wydawać zarządzenia z mocą ustaw na podstawie i w ramach uprawnień, które otrzymał od parlamentu

• w sytuacji bezpośredniego zagrożenia niezawisłości i integralności Republiki, bądź gdy organy państwa nie są w stanie normalnie funkcjonować może, na wniosek i za podpisem premiera, wydawać zarządzenia z mocą ustaw - muszą one jednak być zatwierdzone przez Sabor gdy tylko będzie mógł się zebrać

• w sytuacjach nadzwyczajnych ma prawo zwołać posiedzenie rządu i jemu przewodniczyć (normalnie może jedynie kierować pytania do rządu i uczestniczyć w obradach)

• ma prawo rozwiązania Saboru, gdy zostanie przegłosowane votum nieufności wobec rządu lub, gdy parlament nie jest w stanie uchwalić budżetu przez 120 dni. Przed podjęciem decyzji (na wniosek rządu i z asygnatą premiera) musi zasięgnąć opinii przedstawicieli klubów parlamentarnych. Nie może rozwiązać Saboru, jeśli trwa postępowanie dotyczące jego odpowiedzialności konstytucyjnej

Odpowiedzialność prezydenta:

• Prezydenta nie można aresztować ani nie można przeciwko niemu wszcząć postępowania karnego bez zgody Sądu Konstytucyjnego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zostanie schwytany na gorącym uczynku popełnienia czynu karalnego zagrożonego kara więzienia powyżej 5 lat. Należy wtedy bezzwłocznie powiadomić przew. SK

• Procedurę pociągnięcia prezydenta do odpowiedzialności wszczyna Sabor uchwałą podjętą większością 2/3 głosów wszystkich deputowanych, a decyzję podejmuje Sąd Konstytucyjny również większością 2/3 wszystkich sędziów

Rząd:

Składa się z premiera, jednego lub więcej wicepremierów i ministrów, nie mogą oni pełnić żadnych innych funkcji publicznych ani zawodowych

Powoływanie:

• Kandydata na premiera wysuwa prezydent z kontrasygnatą przew. Saboru

• Osoba nominowana ma 30 dni na przedstawienie do akceptacji parlamentu składu rządu i jego programu

• Jeśli premier nie stworzy w tym czasie gabinetu to prezydent może przedłużyć jego misję o kolejne 30 dni

• Jeśli jednak i to nie wystarczy lub rząd nie uzyska votum zaufania prezydent powierza funkcję tworzenia rządu innej osobie

• Jeśli i to się nie uda, prezydent powołuje rząd bezpartyjny i rozpisuje przedterminowe wybory do parlamentu

Odpowiedzialność:

• przed Saborem, premier i ministrowie są odpowiedzialni solidarnie za decyzje rządu, a nie indywidualnie za swój zakres działania

• na wniosek co najmniej 1/5 deputowanych lub samego premiera można przeprowadzić głosowanie nad votum zaufania wobec premiera, poszczególnego członka rządu lub całego gabinetu. Omówienie i głosowanie nad takim wnioskiem musi się odbyć między 7 i 30 dniem od daty jego złożenia

• w przypadku głosowania nad votum nieufności decyzja zostaje przyjęta bezwzględną większością głosów wszystkich deputowanych; jeśli izba odrzuci wniosek to deputowani, którzy go wnieśli nie mogą tego uczynić ponownie przed upływem 6 miesięcy, jeśli jednak przegłosowano wniosek - premier i cały gabinet podają się do dymisji. Jeśli w ciągu następnych 30 dni żadne kandydat nie uzyska votum zaufania, prezydent rozwiązuje parlament i rozpisuje nowe wybory

Kompetencje:

• Przedkłada Saborowi ustawy i inne akty prawne, przedkłada budżet

• Realizuje ustawy i inne decyzje Saboru, wydaje zarządzenia i inne akty wykonawcze

• Prowadzi politykę zewnętrzną i wewnętrzną, ukierunkowuje i nadzoruje działalność instytucji państwowych, służb publicznych, cywilnych służb bezpieczeństwa

Władza Sądownicza:

• władzę sądowniczą sprawują odrębne i niezawisłe sądy

Sąd Najwyższy:

• Naczelnym organem jest Sąd Najwyższy, członkiem tego organu może być osoba z co najmniej 10-etnią praktyką sądownicza, prokuratorską, adwokacką lub mająca tytuł profesora nauk prawnych

• przew. SN wybiera Sabor na 4-letnią kadencję

• pozostałych sędziów powołuje i odwołuje Rada Sądownictwa Republiki po zasięgnięciu opinii kompetencyjnej komisji parlamentarnej; RSR składa się z 11 członków, wybieranych przez Sabor na okres 4 lat - z możliwością jednej reelekcji, przew. Rady zostaje wybrany na 2 lata głosami większości członków

• sędziowie SN powoływani są na stałe, mogą zostać odwołani:

• na własny wniosek

• w razie utraty zdolności pełnienia funkcji

• w razie skazania za czyn karalny, powodujący niezgodność dalszego sprawowania funkcji sędziego

• decyzją Rady Sądownictwa Republiki

• po skończeniu 70 lat

Sąd Konstytucyjny:

• składa się z 13 sędziów, wybieranych przez Sabor na 8-letnią kadencję spośród wybitnych prawników, sędziów, prokuratorów, adwokatów i profesorów nauk prawnych (kandydatów przedstawia kompetentna komisja parlamentarna)

• prezes wybierany jest na okres 4 lat

• sędziom przysługuje immunitet tak jak deputowanym, mogą być odwoływani na własne żądnie, jeśli zostaną skazani na karę więzienia lub w przypadku trwałej utraty zdolności sprawowania funkcji

• kompetencje:

• orzeka o zgodności ustaw i innych przepisów z konstytucją (także już nieobowiązujących, jeśli od momentu utraty mocy prawnej do złożenia wniosku nie minął więcej niż rok)

• orzeka o zgodności innych przepisów z ustawami

• decyduje w wypadku skarg konstytucyjnych, jeśli dotyczą one podstawowych swobód oraz praw człowieka i obywatela

• orzeka w sporach kompetencyjnych między organami władzy państwowej

• orzeka o odpowiedzialności prezydenta Republiki

• sprawuje nadzór nad zgodnością z konstytucją programów partii politycznych i działalności tych partii, oraz może zakazać ich działania

• sprawuje nadzór nad zgodnością z konstytucją i ustawami wyborów oraz krajowych referendów, orzeka w sporach wyborczych, które nie należą do kompetencji sądów zwyczajnych

Izba Żupanii:

• 4 lata kadencji

• Izba wyższa dwuizbowego parlamentu - Saboru

• Na równi z Izbą Przedstawicielską

• Zlikwidowana na mocy nowelizacji konstytucji z 28 marca 2001r.

Wybory:

• Głowowanie tajne

• 21 żupanii - 21 okręgów

• 3 deputowanych w każdym okręgu

• Każdy wyborca miał 1 głos

• Głosowanie na sztywną listę okręgową

• Nie mogła mieć więcej niż 65 członków

Kompetencje:

• Wstępne opiniowanie zmian konstytucji, ustaw dotyczących praw i wolności człowieka i obywatela oraz dotyczących systemu wyborczego

• Możliwość wetowania ustaw dotyczących praw jednostek samorządu lokalnego i regionalnego - mogła w ciągu 8 dni od głosowania w Izbie Przedstawicielskiej zwrócić ustawę z umotywowanym wnioskiem o ponowne rozpatrzenie w izbie niższej Saboru

• Izba Przedstawicielska decydowała większością ustawowej liczby deputowanych (ustawy dotyczące praw narodowych większością ⅔ głosów)

• Izba Żupanii decydowała większością ustawowej liczby deputowanych (ustawy dotyczące praw narodowych większością ⅔ głosów) o odesłaniu ustawy do ponownego uchwalenia przez Izbę Przedstawicielską

• Jeśli Izba Zupanii nie zadecydowała o ustawie, która była już przegłosowana w Izbie Przedstawicielskiej lub kiedy nie przedstawiły ustawy w identycznym brzmieniu, a także gdy co do tekstu nie osiągnięto jednomyślności w terminie 15 dni od głosowania, właściwy był tekst ustawy przyjęty w Izbie Przedstawicielskiej.

Wybory i system partyjny:

Początek lat 90tych - dominacja Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ) Franjo Tuđmana

1994r. - rozłam w HDZ - Josip Mancić i Stipe Mesić opuszczają HDZ tworząc partię Chorwackich Niezależnych Demokratów

Sierpień 1998r. - umowa koalicyjna pomiędzy Socjaldemokratyczną Partią Chorwacji (SDP - Ivica Račan) a Chorwacką Partią Socjalliberalną (HSLS - Dražen Budiša) + 2 partie regionalne

3 stycznia 2000r. - wybory parlamentarne wcześniej planowane na jesień 1999r. (przesunięte ze względu na śmierć Tuđmana):

• Wygrana koalicji SDP-HSLS - 47% mandatów

• Załamanie się dominacji HDZ - tylko 30,5% mandatów - rozłam w partii - utworzenie Centrum Demokratycznego (DC - Mate Granić)

• Premierem zostaje Ivica Račan (SDP)

• Koalicja rządząca - SDP, HSLS, Chorwacka Partia Chłopska (HSS - 15,9 % mandatów)

• Zmiany w konstytucji, które wprowadziły w Chorwacji system parlamentarno-gabinetowy

Styczeń/luty 2000r. - wybory prezydenckie:

• Kandydaci:

• Dražen Budiša (HSLS) - koalicja

• Mate Granić (HDZ)

• Stipe Mesić (HNS - Chorwacka Partia Ludowa) - ostatni przewodniczący Prezydium SFRJ, oskarżany o kontakty ze służbami specjalnymi oraz o zdradę interesów chorwackich

• Zwycięstwo Stipe Mesicia (HNS) - 56% głosów w drugiej turze

23 listopada 2003r. - wybory parlamentarne:

• Rekordowa liczba kandydatów - 5155 z 40 partii, 28 z nich utworzyło koalicję - 30 kandydatów na 1 mandat

• Frekwencja - 59,59%

• Zwycięstwo HDZ - 66 mandatów na 152 możliwych

• Koalicja HSLS-DC uzyskała tylko 3 mandaty

• W parlamencie zasiedli reprezentanci 15 partii - fragmentaryzacja sceny politycznej

• Nie udało się powołać większościowego rządu - na czele rządu mniejszościowego stanął Ivo Sanader (HDZ - współpracownik Tuđmana)

Styczeń 2005r. - wybory prezydenckie:

• 13 kandydatów

• Główni kandydaci:

• Jadranka Kosor (HDZ)

• Stipe Mesić (urzędujący prezydent)

• Zwycięstwo Mesicia w drugiej turze 66% głosów, w pierwszej uzyskał 49% głosów

• Porażka Kosor (HDZ) - skutek słabnącej pozycji HDZ (poparcie - 27,4% w 2004r. - spadek o 4% w ciągu roku, wzrost o 6% dla SDP)

25 listopada 2007r. - wybory parlamentarne:

• Wyniki:

• HDZ - 36,6% 66 mandatów

• SDP - 31,2% 56 mandatów

• Zielono-Żółta Koalicja (5 partii, m.in. HSLS i HSS) - 6,5% 8 mandatów

• HNS-LD - 6,8% 7 mandatów

• IDS - 1,5% 3 mandaty

• HDSSB - 1,8% 3 mandaty

• HSU - 4,1% 1 mandat

• HSP - 3,5% 1 mandat

Prezydenci Chorwacji:

Franjo Tuđman 30 V '90 10 XII `99

Vlatko Pavletić 10 XII '99 2 II 2000 - p.o. prezydenta

Zlatko Tomčić 2 II 2000 8 II 2000 - p.o. prezydenta

Stjepan Mesić 18 II 2000 nadal

Premierzy Chorwacji:

Stjepan (Stipe) Mesić 30 V `90 24 VIII `90

Josip Manolić 24 VII `90 17 VII /3 VIII `91

Franjo Gregurić 17 VII /3 VIII `91 12 VIII /8 IX `92

Hrvoje Šarinić 12 VIII /8 IX '92 29 III /3 IV `93

Nikica Valentić 29 III /3 IV `93 4/7 XI `95

Zlatko Mateša 4/7 XI `95 27 I 2000

Ivica Račan 27 I 2000 23 XII 2003

Ivo Sanader 23 XII 2003 nadal

Najważniejsze partie polityczne:

SDP - Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji (dawniej Związek Komunistów Chorwacji) - Ivica Račan

HSLS - Chorwacka Partia Socjalliberalna - Dražen Budiša

HNS - Chorwacka Partia Ludowa - Vesna Pusić

HSS - Chorwacka Partia Chłopska - Zlatko Tomčić

IDS - Demokratyczne Zgromadzenie Istrii

LS - Partia Liberalna - Zlatko Kramarić

HDZ - Chorwacka wspólnota Demokratyczna - Ivo Sanader

DC - Centrum Demokratyczne - Mate Granić

HSP - Chorwacka Partia Prawa - Dobroslav Paraga

CHORWACJA

1 | Strona

---