Kolejny numer karty

3

Pieczęć zakładu pracy

KARTA ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO

Autor: inż. Waldemar KRUPA	Stanowisko pracy: Nauczyciel - opiekun pracowni	Data: 14.07.2005 r.
Stosowana metoda oceny ryzyka zawodowego: czynniki niebezpieczne - skala pięciostopniowa wg PN-N-18002 szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia - szacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej na podstawie wartości wielkości charakteryzującej narażenie wg PN-N-18002. Przyjęty akceptowalny poziom ryzyka: czynniki niebezpieczne- PN-N-18002 - kategoria 3 - średnie. szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia - średnie.

INFORMACJE O STANOWISKU PRACY

Opis stanowiska pracy: Stanowisko pracy zlokalizowane jest w zwykłych izbach lekcyjnych lub pracowni przedmiotowej oraz pokoju nauczycielskim w budynku szkoły. Na stanowisku pracy, wykonywane są czynności związane z realizacją procesu nauczania w tym nauczania w przygotowanym specjalnie pomieszczeniu dydaktycznym (pracowni). Pracownik realizuje proces nauczania głównie głosem z wykorzystaniem w procesie nauczania pomocy szkoleniowych i środków dydaktycznych oraz preparatów, eksponatów modeli maszyn i urządzeń, odczynników chemicznych a także technicznych środków audiowizualnych. W czasie gdy nie realizuje procesu dydaktycznego ma możliwość przebywania w pokoju nauczycielskim spełniającym parametry dotyczące pomieszczeń pracy stałej. Zasadniczymi zagrożeniami są: czynniki niebezpieczne mogące spowodować uraz, w tym związane z wykonywaniem czynności w pracowniach, czynniki szkodliwe związane z: koniecznością ciągłego operowania głosem, używaniem odczynników chemicznych, hałasem, czynniki uciążliwe dotyczące obciążenia psychicznego. W obrębie stanowiska pracy nie zachodzi potrzeba wykonywania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Stanowiska pracy zostały urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz psychofizycznych właściwości pracowników. Wymiary wolnej powierzchni stanowiska pracy zapewniają pracownikom swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny z uwzględnieniem wymagań ergonomii. Izby lekcyjne i pracownie spełniają wymogi dla pomieszczeń oświatowych, zgodnie z warunkami technicznymi jakim powinny odpowiadać pomieszczenia pracy. Pomieszczenia spełniają parametry dotyczące pomieszczeń pracy stałej, ogrzewane temperatura pomieszczeń nie niższa niż +18^oC. Instalacja elektryczna sprawna - wynik badania pozytywny. Stanowisko pracy oświetlone jest światłem dziennym, uzupełnione światłem elektrycznym - spełniającym wymogi. Zabezpieczenie pożarowe zgodne z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 16.06.2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138). Drogi ewakuacyjne wyznaczone i oznakowane zgodnie z PN-92/N-011256/02. Wentylacja w pomieszczeniach spełnia wymogi - sprawna. Pracownikom zapewniono pierwszą pomoc przedlekarską poprzez możliwość skorzystania z wyposażonej w środki opatrunkowe apteczki pierwszej pomocy z godnie z Rozp. MP i PS w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz. U. nr 129, poz. 844 z 1997 r. z późn. zm.).
Lokalizacja stanowiska pracy: Izba lekcyjna, pracownia przedmiotowa, pokój nauczycielski w czasie przerw w budynku szkoły.
Faza użytkowania: Realizacja procesu nauczania.
Granice obiektu: Obszar obiektu szkoły. Pracownie: fizyczna, chemiczna, biologiczna, informatyczna.
Wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania:
1.	sprawdzenie i przygotowanie stanowiska pracy - ok. 5-8 min / 8 h.
2.	praca dydaktyczna i wychowawcza - w zależności od wymiaru godzin dydaktycznych
3.	Prowadzenie lekcji w pracowniach specjalistycznych - w zależności od wymiaru godzin dydaktycznych
4.	opieka nad dziećmi w czasie przerw w lekcjach - czas regulowany czasem przerwy, wynika z grafiku dyżurów.
Stosowane materiały i środki pracy:
1	Tablica, kreda, środki dydaktyczne,
2	Rzutniki, projektory,
3	Nożyczki do papieru, nożyki do papieru, klej, farby plakatowe.
4	Komputer Kserokopiarki,
5	Wyposażenie techniczne pracowni specjalistycznej - modele, eksponaty, urządzenia itp.
Osoby pracujące na stanowisku
1	Nauczyciel opiekun pracowni przedmiotowej.
Wymagany poziom wykształcenia, doświadczenia i zdolności użytkownika oraz wymagane uprawnienia
Przygotowanie ogólne - wyższe pedagogiczne, kursy i szkolenia doskonalące.
Szkolenia z zakresu bhp - wstępne - instruktaż ogólny, szkolenie podstawowe, szkolenia okresowe.
Badania lekarskie w zakresie dotyczącym wykonywanych prac stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku pracy.
Inne wymagania dotyczące osób zatrudnionych na stanowisku kobiety w ciąży, młodociani, osoby niepełnosprawne itp.
Nie są zatrudniane osoby młodociane.
Prace wzbronione kobietom w ciąży: prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej. prace w warunkach narażenia na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy - przekraczający 65 dB. praca przy komputerze w wymiarze nie przekraczającym 4 godz. / zm. rob. nie przekraczanie norm dźwigania ręcznego - 3 kg przy pracy stałej, 5 kg przy pracy dorywczej.
Inne osoby narażone na ryzyko
1	Uczniowie i inne osoby mogące sporadycznie przebywać w miejscu wykonywania czynności. Współpracownicy.
Niedogodności i niebezpieczne zdarzenia wykryte w czasie dotychczasowej pracy wypadki i choroby zawodowe
1	Narażenie na choroby strun głosowych,
2	Narażenie na okresowy hałas powodowany przez dzieci na przerwach między lekcjami.
3	Narażenie na odczynniki chemiczne dla pracowni chemicznej.
4	Nie zarejestrowano chorób zawodowych.

Identyfikacja zagrożeń
Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Faktycznie stosowane środki ochrony przed zagrożeniem
Zagrożenie czynnikami niebezpiecznymi
	Upadek, potknięcie, poślizgnięcie się	Przemieszczanie się pracownika podczas pracy związane jest z dojściem i opuszczeniem stanowiska pracy w izbie lekcyjnej, pracowni lub koniecznością dojścia do pokoju nauczycielskiego i innych pomieszczeń w szkole. Zagrożenie stanowią przedmioty mogące znajdować się na drodze przemieszczenia w wyniku nieporządku na stanowisku pracy, schody, uskoki na drogach poziomych. Zagrożenie stanowią śliskie, nie posypane piaskiem powierzchnie ciągów pieszych na zewnątrz budynku w okresie zimowym.	Skutkiem upadku mogą być związku z tym urazy kończyn (skręcenia stawów, zwichnięcia, złamania lub stłuczenia), powodujące krótkotrwałą niezdolność do pracy.	sprawne nawierzchnie ciągów komunikacyjnych na zewnątrz i wewnątrz budynków, ład i porządek, instruowanie pracowników o sposobach przemieszczania się, zachowanie ostrożności.
	Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia	Źródłem zagrożenia mogą być elementy wyposażenia stanowiska pracy, ograniczona powierzchnia stanowisk pracy w niektórych pomieszczeniach, pośpiech pracownika, niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanych czynnościach.	Wystąpić mogą skaleczenia kończyn dolnych, stłuczenia, przebicia i otarcia powodujące okresową niezdolność do pracy.	przestrzeganie norm dotyczących wolnej niezastawionej powierzchni, przestrzeganie wymiarów szerokości przejść między elementami wyposażenia izb lekcyjnych, zachowanie ostrożności.
	Zagrożenie przemocą	Zagrożenie związane jest z możliwym do pomyślenia konfliktem z uczniem lub jego rodzicem, w wyniku jego niezadowolenia ze sposobu oceniania ucznia. Dotyczyć może sformułowania przez rodzice lub ucznia obelg wobec nauczyciela lub zastosowanie przemocy fizycznej.	Wystąpić może stres powodowany sytuacją konfliktową lub urazy ciała w zastosowania przemocy fizycznej.	możliwość stałego kontaktu z ochroną szkoły, umiejętność rozładowania sytuacji konfliktowych,
	Prąd elektryczny o napięciu do 1kV.	Źródłem zagrożenia mogą być uszkodzone urządzenia zasilane energią elektryczną, przewody elektryczne w wyniku ich przygniecenia lub przecięcia w miejscach niewłaściwie zabezpieczonych w przypadku stosowania przedłużaczy.	Porażenie prądem elektrycznym powodować może ciężkie obrażenia wewnętrzne oraz duże prawdopodobieństwo śmierci.	sprawność techniczna urządzeń, potwierdzona dokumentami przeglądów i pomiarów, sprawna ochrona przeciwporażeniowa instalacji i urządzeń elektrycznych, sprawność stanu izolacji przewodów, instrukcje, szkolenie pracowników.

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Faktycznie stosowane środki ochrony przed zagrożeniem
	Pożar	Źródłem zagrożenia mogą być zwarcia w instalacji elektrycznej stosowanych urządzeń zasilanych energią elektryczną a także możliwość zaprószenia ognia przez osoby postronne.	W wyniku pożaru należy liczyć się z ofiarami śmiertelnymi, oparzeniami lub ciężkimi obrażeniami ciała.	wyposażenie pomieszczeń pracy w niezbędną ilość sprawnego, z aktualnymi badaniami podręcznego sprzętu gaśniczego. znajomość instrukcji postępowania na wypadek pożaru przez pracowników. wyznaczenie i oznakowanie dróg ewakuacji w budynkach. wyznaczenie miejsc do palenia tytoniu i nadzór nad przestrzeganiem zasad nie palenia tytoniu przez pracowników w miejscu pracy.
	Gorące płyny i powierzchnie	Źródłem zagrożenia może być wrząca lub gorąca woda w czasie przygotowania gorących napojów.	Skutkiem mogą być oparzenia nieosłoniętych części ciała, powodujące oszpecenia i krótkotrwała niezdolność do pracy.	sprawny sprzęt do gotowania wody, wzmożona uwaga.
Zagrożenie czynnikami szkodliwymi i uciążliwymi
	Hałas	Źródłem hałasu jest hałas powodowany przez dzieci w czasie przerw w lekcjach. Okresowo ( 4-5 razy dziennie po ok. 10 min. każdorazowo) hałas może być na granicy hałasu dopuszczalnego. Hałas, są to dźwięki szkodliwe, które mogą powodować uszkodzenie słuchu i inne zmiany w organizmie lub w istotny sposób utrudniać wykonanie pracy.	Skutkiem długotrwałego oddziaływania hałasu mogą być zmiany chorobowe narządu słuchu, powodujące w osłabienie a w konsekwencji długotrwałego oddziaływania utratę słuchu. Oddziaływanie hałasu nie przekraczającego NDN może powodować znużenie lub zmęczenie pracownika i zmniejszenie jego wydajności.	zwracanie uwagi hałasującym dzieciom w czasie przerw, przebywanie w pokoju nauczycielskim w czasie przerw w pracy.
	Przeciążenie strun głosowych	Zagrożenie związane jest z koniecznością prowadzenia lekcji i rozmowy z uczniami.	Nieumiejętne operowanie głosem spowodować może przeciążenie i choroby strun głosowych (choroba zawodowa).	właściwa emisja głosu, przerwy w pracy

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Faktycznie stosowane środki ochrony przed zagrożeniem
	Przeciążenie narządu wzroku	Zagrożenie związane jest z koniecznością sprawdzania prac domowych, kartkówek i klasówek oraz sprawdzianów i zeszytów ćwiczeń uczniów.	Skutkiem może być zmęczenie wzroku pracownika powodujące osłabienie wzroku.	oświetlenie spełniające wymogi Polskiej Normy, przerwy w pracy. gimnastyka narządu wzroku.
	Niewłaściwe oświetlenie (dotyczy pracowni informatycznej)	Zagrożenie związane jest z możliwością powstawania zjawiska olśnienia przykrego w przypadku niewłaściwego rozmieszczenia ekranów komputera w odniesieniu do źródeł światła.	Przeciążenie narządu wzroku.	właściwe umiejscowienie monitorów w stosunku do źródeł światła, oświetlenie spełniające wymogi Polskiej Normy, zasłony w oknach pozwalające na ograniczanie ilości światła.
	Czynniki chemiczne	Zagrożenie związane jest z koniecznością używania odczynników chemicznych w czasie wykonywania doświadczeń w pracowni.	Skutkiem niewłaściwego użycia odczynników mogą być zatrucia lub skażenie odkrytych części ciała lub oczu. Powodować to może okresową niezdolność do pracy.	przestrzeganie zasad postępowania z substancjami chemicznymi, przechowywanie substancji w oznakowanych pojemnikach w zamkniętych pomieszczeniach, sprawna wentylacja, zapewnienie możliwości utrzymania higieny rąk.
	Czynniki biologiczne	Źródłem zagrożenia mogą być wirusy i bakterie rozsiewane przez chore dzieci w czasie lekcji i na przerwach.	Choroby wirusowe lub bakteryjne powodujące krótkotrwała niezdolność do pracy.	higiena rąk, odsyłanie chorych uczniów z widocznymi objawami choroby do lekarza, unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą z objawami choroby,
	Obciążenie psychiczne	Wynika z konieczności wykonywania czynności na terenie szkoły w obecności uczniów, którym pracownik może zwracać uwagę w związku z ich niewłaściwym zachowaniem się. Związane jest również z możliwością powstania sytuacji konfliktowych z rodzicami ucznia. Stwarza to możliwość poddawania pracownika okresowemu stresowi.	Skutkiem wynikającym z częstych sytuacji konfliktowych i poddawania pracownika stresowi, może być okresowe obniżenie wydajności pracownika a w konsekwencji choroby układu nerwowego.	unikanie stwarzania sytuacji konfliktowych, okresowe szkolenie pracownika przez pedagoga szkolnego w zakresie umiejętności rozładowania sytuacji konfliktowych,

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Stanowisko: Nauczyciel - opiekun pracowni Nr karty: 3

Lp.	Typ zagrożenia	Stosowane środki ograniczające ryzyko zawodowe.	Oszacowanie ryzyka z uwzględnieniem stosowanych środków ograniczających ryzyko. Dopuszczalność ryzyka.	Zalecenia dotyczące niezbędnych działań
1	2	3	4	5
Zagrożenie czynnikami niebezpiecznymi
	Upadek, potknięcie, poślizgnięcie się	sprawne nawierzchnie ciągów komunikacyjnych na zewnątrz i wewnątrz budynków, ład i porządek, instruowanie pracowników o sposobach przemieszczania się, zachowanie ostrożności.	P - prawdopodobne S - mała MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Zalecany stały nadzór nad stanem ciągów komunikacyjnych.
							Dopuszczalne
					Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia	przestrzeganie norm dotyczących wolnej niezastawionej powierzchni, przestrzeganie wymiarów szerokości przejść między elementami wyposażenia izb lekcyjnych, zachowanie ostrożności.	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE-1	Nie jest konieczne prowadzenia działań mających na celu zmniejszenie poziomu ryzyka.
							Dopuszczalne
					Zagrożenie przemocą	możliwość stałego kontaktu z ochroną szkoły, umiejętność rozładowania sytuacji konfliktowych,	P - prawdopodobne S - mała MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 3 )

1	2	3	4	5
	Prąd elektryczny o napięciu do 1kV.	sprawność techniczna urządzeń, potwierdzona dokumentami przeglądów i pomiarów, sprawna ochrona przeciwporażeniowa instalacji i urządzeń elektrycznych, sprawność stanu izolacji przewodów, instrukcje, szkolenie pracowników.	P - mało prawdopodobne S - duża ŚREDNIE-3	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego. Konieczne systematyczne prowadzenie pomiarów ochrony przeciwporażeniowej
							Dopuszczalne
					Pożar	wyposażenie pomieszczeń pracy w niezbędną ilość sprawnego, z aktualnymi badaniami podręcznego sprzętu gaśniczego. znajomość instrukcji postępowania na wypadek pożaru przez pracowników. wyznaczenie i oznakowanie dróg ewakuacji w budynkach. wyznaczenie miejsc do palenia tytoniu i nadzór nad przestrzeganiem zasad nie palenia tytoniu przez pracowników w miejscu pracy.	P - mało prawdopodobne S - duża ŚREDNIE-3	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego. Konieczne okresowe szkolenia osób wykonujących taką pracę.
							Dopuszczalne
					Gorące płyny i powierzchnie	sprawny sprzęt, wzmożona uwaga.	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE-1	Nie jest konieczne prowadzenia działań mających na celu zmniejszenie poziomu ryzyka.
							Dopuszczalne
Zagrożenie czynnikami szkodliwymi i uciążliwymi
	Hałas	sprawny sprzęt, przerwy w pracy.	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE-1	Nie jest konieczne prowadzenia działań mających na celu zmniejszenie poziomu ryzyka.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 3 )

1	2	3	4	5
	Przeciążenie strun głosowych	właściwa emisja głosu, przerwy w pracy	P - mało prawdopodobne S - duża ŚREDNIE-3	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego. Wskazane szkolenia pracowników z zasad emisji głosu.
							Dopuszczalne
					Przeciążenie narządu wzroku	oświetlenie spełniające wymogi Polskiej Normy, przerwy w pracy. gimnastyka narządu wzroku.	P - mało prawdopodobne S - mała MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne
					Niewłaściwe oświetlenie (dotyczy pracowni informatycznej)	właściwe umiejscowienie monitorów w stosunku do źródeł światła, oświetlenie spełniające wymogi Polskiej Normy, zasłony w oknach pozwalające na ograniczanie ilości światła.	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne
					Czynniki chemiczne	przestrzeganie zasad postępowania z substancjami chemicznymi, przechowywanie substancji w oznakowanych pojemnikach w zamkniętych pomieszczeniach, sprawna wentylacja, zapewnienie możliwości utrzymania higieny rąk.	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 3 )

1	2	3	4	5
	Czynniki biologiczne	higiena rąk, odsyłanie chorych uczniów z widocznymi objawami choroby do lekarza, unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą z objawami choroby,	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE-1	Nie jest konieczne prowadzenia działań mających na celu zmniejszenie poziomu ryzyka.
							Dopuszczalne
					Obciążenie psychiczne	unikanie stwarzania sytuacji konfliktowych, okresowe szkolenie pracownika przez pedagoga szkolnego w zakresie umiejętności rozładowania sytuacji konfliktowych,	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE-2	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne

Legenda: kolumna 4 - P - prawdopodobieństwo zaistnienia zagrożenia, S - ciężkość następstw zagrożenia.

Opracował: inż. Waldemar KRUPA. ...................... ................... O ryzyku zostałem poinformowany:

Zaakceptował: ........................................... ...................... ................... .................................. ........................ .................

Imię i nazwisko Data Podpis Imię i nazwisko Data Podpis

---