Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ)
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) bywa też nazywany lekarzem pierwszego kontaktu.
Lekarz pierwszego kontaktu = lekarz podstawowej opieki zdrowotnej = lekarz POZ (czyt. peozet).
Lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej może być dla ubezpieczonego:
lekarz medycyny rodzinnej,
lekarz medycyny ogólnej,
lekarz chorób wewnętrznych (internista) lub
lekarz pediatra (dla dziecka).
udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Musi to być lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, czyli taki, który:
ma umowę (kontrakt) z NFZ lub
pracuje w placówce, z którą NFZ podpisał umowę (kontrakt).
Może to więc być lekarz pracujący w publicznym lub niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej (np. przychodni, spółdzielni lekarskiej), przyjmujący w ramach grupowej lub indywidualnej praktyki lekarskiej (w tzw. „prywatnym gabinecie” - pod warunkiem, że podpisał umowę z NFZ).
Prawo wyboru lekarza POZ
Świadczeniobiorca ma prawo wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej spośród lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym.
W przypadku każdej kolejnej zmiany świadczeniobiorca musi wnieść opłatę w wysokości 80 zł
Wymieniona opłata nie jest pobierana od świadczeniobiorcy w przypadku zmiany miejsca zamieszkania i sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza POZ oraz innych przyczyn niezależnych od woli świadczeniobiorcy.
Jak wybrać lekarza POZ?
Świadczeniobiorca dokonuje wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej składając tzw. deklarację wyboru lekarza.
Deklarację składa się:
w rejestracji zakładu opieki zdrowotnej, w której pracuje lekarz lub
bezpośrednio u lekarza (jeśli wykonuje zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej i zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ)”
Deklaracja składana jest na formularzu NFZ.
Deklaracja wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
Wzór deklaracji wyboru lekarza POZ został określony w Zarządzeniu Nr 50/2004 z dnia 27 grudnia 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzoru deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz wzoru deklaracji wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej
Zarządzenie i załączniki są dostępne na stronach:
Narodowego Funduszu Zdrowia www.nfz.gov.pl w dziale BIP.
Ministerstwa Zdrowia : www.mz.gov.pl w dziale informacje dla pacjentów
Podstawa prawna: Art. 28, Art. 56 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135).Tekst ustawy można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Zdrowia (strona główna: www.mz.gov.pl).
Zarządzenie Nr 50/2004z dnia 27 grudnia 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzoru deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz wzoru deklaracji wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej
Lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego jest:
1. Lekarz, lekarz dentysta, będący świadczeniodawcą, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,
2. Każdy lekarz, lekarz dentysta, zatrudniony lub wykonujący zawód w placówce lecznictwa ambulatoryjnego lub szpitalnego (publicznej / niepublicznej), która zawarła umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Zakład opieki zdrowotnej (ZOZ)
Zakład opieki zdrowotnej (ZOZ) to wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu:
udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia,
prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia,
realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.
Zakładem opieki zdrowotnej jest:
szpital,
zakład opiekuńczo-leczniczy,
zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy,
sanatorium,
prewentorium,
inny niewymieniony z nazwy zakład przeznaczony dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednim stałym pomieszczeniu,
przychodnia,
ośrodek zdrowia,
poradnia,
pogotowie ratunkowe,
laboratorium diagnostyczne,
pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji,
zakład rehabilitacji leczniczej,
żłobek,
inny zakład, spełniający warunki określone w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm).
Zakład opiekuńczo-leczniczy
Udziela całodobowych
świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację osób niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnia im środki farmaceutyczne i materiały medyczne, pomieszczenie i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia, a także opiekę w czasie organizowanych zajęć kulturalno-rekreacyjnych.
Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy
Udziela całodobowych
świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnia im kontynuację leczenia farmakologicznego, pomieszczenie i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia, a także prowadzi edukację zdrowotną tych osób i członków ich rodzin.
Zmiana lekarza POZ
Świadczeniobiorca ma możliwość nieodpłatnej zmiany lekarza podstawowej opieki zdrowotnej nie częściej niż dwa razy w ciągu roku.
W przypadku każdej kolejnej zmiany wnosi opłatę 80 zł
Wymienionej opłaty świadczeniobiorca nie wnosi przy zmianie lekarza POZ w przypadku:
- zmiany miejsca zamieszkania,
- sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza POZ,
- innych przyczyn niezależnych od woli świadczeniobiorcy.
Zmiany dokonuje się poprzez złożenie deklaracji wyboru nowego lekarza na formularzu Narodowego Funduszu Zdrowia.
Oświadczenie należy złożyć:
w rejestracji zakładu opieki zdrowotnej lub
bezpośrednio u lekarza (jeśli jest to "gabinet prywatny" z kontraktem z NFZ).
Podstawa prawna:
Art. 28, Art. 56 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135). Zarządzenie Nr 50/2004z dnia 27 grudnia 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzoru deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz wzoru deklaracji wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej.
Prawo wyboru pielęgniarki i położnej POZ
Świadczeniobiorca ma prawo wyboru pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) spośród
pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym.
W przypadku każdej kolejnej zmiany wnosi opłatę w wysokości 80 zł
Jak wybrać pielęgniarkę lub położną POZ
Świadczeniobiorca dokonuje wyboru pielęgniarki lub położnej POZ składając tzw. deklarację wyboru.
Deklarację składa się:
w rejestracji zakładu opieki zdrowotnej, w której pracuje pielęgniarka lub położna albo
bezpośrednio u pielęgniarki lub położnej (jeśli prowadzi indywidualną praktykę i ma kontrakt z NFZ).
Deklaracja składana jest na formularzu NFZ.
Deklaracja wyboru pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej
Wzór deklaracji wyboru pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej został określony w Zarządzeniu Nr 50/2004z dnia 27 grudnia 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzoru deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz wzoru deklaracji wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej
Zarządzenie i załączniki są dostępne na stronach:
Narodowego Funduszu Zdrowia www.nfz.gov.pl w dziale BIP.
Ministerstwa Zdrowia : www.mz.gov.pl w dziale informacje dla pacjentów
Podstawa prawna: Art. 28, Art. 56 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych(Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135). Zarządzenie Nr 50/2004z dnia 27 grudnia 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, wzoru deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz wzoru deklaracji wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej
Jak zmienić pielęgniarkę lub położną POZ?
Świadczeniobiorca ma prawo zmienić wybraną pielęgniarkę i położną podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) spośród pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym bezpłatnie.
W przypadku każdej kolejnej zmiany wnosi opłatę w wysokości 80 zł
Wymienionej opłaty świedczeniobiorca nie wnosi w przypadku:
- zmiany miejsca zamieszkania
- zaprzestania udzielania świadczeń przez pielęgniarkę lub położną
- innych przyczyn niezależnych od woli świadczeniobiorcy
Zmiany dokonuje się przez wypełnienie deklaracji wyboru (patrz: Prawo wyboru i wybór pielęgniarki i położnej POZ)
Podstawa prawna: Art. 28, Art. 56 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych(Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135).
Zakres kompetencji położnej podstawowej opieki zdrowotnej (POZ)
Położna podstawowej opieki zdrowotnej (środowiskowa, rodzinna) wybrana przez świadczeniobiorcę planuje i realizuje kompleksową opiekę położniczo-ginekologiczną nad osobą ubezpieczoną w zakresie:
promocji zdrowia i profilaktyki chorób;
świadczeń pielęgnacyjnych;
świadczeń diagnostycznych;
świadczeń leczniczych;
świadczeń rehabilitacyjnych.
obejmującą:
- edukację w zakresie planowania rodziny,
- opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu
- opiekę nad kobietą, noworodkiem, niemowlęciem i rodziną,
- opiekę w schorzeniach ginekologicznych i onkologicznych,
- opiekę nad kobieta w każdym okresie jej życia.
1. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki
diagnozowanie, ocena i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym kobiet w przebiegu ciąży,
ocena zagrożeń zdrowotnych wynikających z działania czynników szkodliwych w środowisku,
edukacja kobiety we wszystkich okresach życia do prowadzenia samoobserwacji, do podejmowania działań wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego,
poradnictwo w zakresie samoopieki i samopielęgnacji w zdrowiu, profilaktyce chorób,
edukacji prozdrowotna,
organizacja grup wsparcia,
prowadzenie czynnego poradnictwa w zakresie profilaktyki chorób wieku dziecięcego i chorób ginekologicznych, onkologicznych,
prowadzenie programu przygotowania do porodu z uwzględnieniem porodu rodzinnego,
promowanie karmienia piersią,
edukacja w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową,
realizację prozdrowotnych programów profilaktycznych i z zakresu promocji zdrowia.
2. Świadczenia w zakresie opieki nad kobietami w okresie ciąży i połogu oraz noworodkami i niemowlętami w pierwszych 6-tygodniach życia
objęcie czynną i systematyczną opieką kobiet ciężarnych, położnic, noworodków, oraz ich rodzin,
dokonywanie oceny stanu zdrowia kobiety oraz noworodka i niemowlęcia w celu określenia zapotrzebowania na opiekę położniczą,
zbieranie wywiadu,
wykonywanie testu na fenyloketonurię i hypotyreozę u noworodków.
Pobieranie materiału do badań diagnostycznych i wykonywanie testów diagnostycznych.
Wykonywanie pomiarów.
Ustalenie nieprawidłowości dokonanych pomiarów i przeprowadzonych badań.
Wykonywanie badania fizykalnego kobiety (ogólnego i położniczego) inoworodka.
Udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w nagłych przypadkach, przed przybyciem lekarza.
Monitorowanie rozwoju ciąży prawidłowej, przebiegu połogu, rozwoju noworodka.
Prowadzenie porodu fizjologicznego w warunkach domowych z zapewnieniem wymaganych zabiegów neonatologicznych w tym testów i szczepień ochronnych u noworodka.
3. Świadczenia pielęgnacyjne w schorzeniach ginekologicznych.
Sprawowanie opieki nad kobietami ze schorzeniami ginekologicznymi.
Sprawowanie opieki paliatywnej nad kobietami, ocena jakości życia i wydolności psychofizycznej.
Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.
Edukacja i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji.
Podawanie leków różnymi drogami i technikami.
Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach.
4. Świadczenia usprawniające
Koordynacja i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania
powikłaniom wynikającym z długotrwałego unieruchomienia.
Usprawnienie ruchowe.
Drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej
Ćwiczenia ogólno-usprawniające specyficzne wynikające z potrzeb zdrowotnych dla podopiecznych
Podstawa prawna: Art. 8 pkt 28 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych(Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135).Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr 24/2004 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 13 października 2004 roku w sprawie przyjęcia “Informacji o warunkach zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna i
Pomoc lekarska w nocy i święta
Świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej mają obowiązek informowania pacjentów o godzinach i miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych. W każdym zakładzie opieki zdrowotnej powinna być wywieszona w widocznym miejscu informacja, w jakich dniach i godzinach świadczeniodawcy przyjmują ubezpieczonych.
Świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej powinien też wywiesić w widocznym miejscu informację, gdzie pacjent może uzyskać pomoc lekarską w dni wolne od pracy i po godzinach pracy tego świadczeniodawcy.
(Przy okazji wizyty u swojego lekarza warto zapisać adres i telefon placówki, która udziela pomocy w nocy i święta).
Informacje o świadczeniodawcach udzielających pomocy w nocy i w święta można uzyskać również w oddziałach Narodowego Funduszu Zdrowia lub pod numerami telefonów informacji medycznej.
Do czasu jej wprowadzenia dowodem ubezpieczenia jest każdy dokument potwierdzający, że ubezpieczony płaci składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Dowodem ubezpieczenia może być m.in.:
legitymacja ubezpieczeniowa,
legitymacja ubezpieczeniowa dla członków rodziny pracownika,
odcinek renty,
odcinek emerytury,
legitymacja studencka,
legitymacja uczniowska,
zaświadczenie o opłaceniu składek ubezpieczeniowych (pracownicy otrzymają je w zakładzie pracy, emeryci i renciści w ZUS, rolnicy w KRUS, bezrobotni w rejonowych urzędach pracy, korzystający ze świadczeń z pomocy społecznej w ośrodkach pomocy społecznej),
umowa z NFZ i dowód opłaty składki (dla osób opłacających samodzielnie składkę).
Aby nieodpłatnie skorzystać z usług lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, należy okazać dokument potwierdzający ubezpieczenie.
W przypadku stanu nagłego dokument ten może zostać przedstawiony w późniejszym czasie nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia udzielania świadczenia, o ile chory nadal przebywa w szpitalu.
Jeżeli przedstawienie dowodu ubezpieczenia zdrowotnego w tym terminie nie jest możliwe, może on być przedstawiony w terminie 7 dni od dnia zakończenia udzielania świadczeń zdrowotnych.
Jeśli ubezpieczony:
nie przedstawi dowodu ubezpieczenia zdrowotnego w ww. terminach, lub
nie opłacił składki na ubezpieczenie zdrowotne przez okres dłuższy niż miesiąc
będzie musiał pokryć koszty świadczenia (tzn. zapłacić za leczenie, badania itp.).
Jeśli składki przez okres dłuższy niż miesiąc nie odprowadził płatnik (np. pracodawca), NFZ obciąży kosztami świadczeń udzielonych ubezpieczonemu tego płatnika. (W takim przypadku pacjent nie poniesie kosztów udzielonych mu świadczeń.)
Opłacenie zaległych składek wraz z odsetkami nie zwalnia z obowiązku pokrycia kosztów udzielonego świadczenia zdrowotnego.
Przedstawione powyżej zasady nie dotyczą dzieci do ukończenia 6 miesiąca życia.
Podstawa prawna:
art. 50 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135).
Świadczenie zdrowotne
Świadczenia zdrowotne to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające m.in. z procesu leczenia, związane z:
badaniem i poradą lekarską,
leczeniem,
badaniem i terapią psychologiczną,
rehabilitacją leczniczą,
opieką nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem, połogiem oraz nad noworodkiem,
opieką nad zdrowym dzieckiem,
badaniem diagnostycznym, w tym z analityką medyczną,
pielęgnacją chorych,
pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi,
opieką paliatywno-hospicyjną,
transportem sanitarnym,
orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia,
zapobieganiem powstawaniu urazów i chorób poprzez działania profilaktyczne oraz szczepienia ochronne,
czynnościami technicznymi z zakresu protetyki i ortodoncji,
czynnościami z zakresu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
Świadczeń zdrowotnych udzielają świadczeniodawcy.
Świadczeniodawca
Świadczeniodawcą jest:
zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego statucie,
grupowa praktyka lekarska,
grupowa praktyka pielęgniarek lub położnych,
osoba wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej lub specjalistycznej praktyki (np. lekarz, lekarz stomatolog, pielęgniarka, położna i inna),
a także
inna osoba fizyczna, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
oraz jednostka budżetowa utworzona i nadzorowana przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Ministra Sprawiedliwości, posiadająca w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w której gromadzony jest środek specjalny na finansowanie wydatków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.
Zakład opieki zdrowotnej (ZOZ)
Zakład opieki zdrowotnej (ZOZ) to wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu:
udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia,
prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia,
realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.
Zakładem opieki zdrowotnej jest:
szpital,
zakład opiekuńczo-leczniczy,
zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy,
sanatorium,
prewentorium,
inny niewymieniony z nazwy zakład przeznaczony dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednim stałym pomieszczeniu,
przychodnia,
ośrodek zdrowia,
poradnia,
pogotowie ratunkowe,
laboratorium diagnostyczne,
pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji,
zakład rehabilitacji leczniczej,
żłobek,
inny zakład, spełniający warunki określone w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm)
Członek rodziny
Członkami rodziny* są:
dziecko własne,
dziecko małżonka,
dziecko przysposobione,
wnuk albo
dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo
dziecko obce w ramach rodziny zastępczej,
do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku,
a także:
małżonek,
wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym (np. rodzice, dziadkowie).
Podstawa prawna: art 5 ust 3 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 04. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).