Bioterroryzm

Bioterroryzm - zagrożenie wynikające z użycia broni biologicznej - żywych organizmów lub pochodnych

Broń biologiczna jest łatwa do uzyskania

Nie widać jej, nie tworzą się żadne chmury itp., nie pachnie

Działanie nie jest wykrywalne natychmiast

Mogą ją uzyskiwać zespoły terrorystyczne bądź państwa

Medyczne rozpoznanie ataku bioterrorystycznego:

1. nagły wzrost zachorowań w ciągu kilku godzin - kilku dni w normalie zdrowej populacji

2. dużo osób z zaburzeniami ukł. nerwowego trawienego i oddechowego oraz podwyższona temperaturą

3. zgłaszanie się do lekarzy ludzi ze ściśle określonego terenu

4. przebieg kończy się epidemią z dużą śmiertelnością

Historia biterroryzmu:

Starożytność - np. skażenie wody w studni przez wrzucenie zwłok lub zdechłych zwierząt

Średniowiecze - Tatarzy obrzucili atakowane miasto zwłokami zadżumionych

1763 przekazanie Indianom kocy i ubrań z ospą

1931 - 41 Japończycy w Mandżurii i Chinach - laseczka wąglika, ospa, cholera

'41 - '42 Brytyjczycy zarazili wąglikiem wyspę u wybrzeży Szkocji, na której pasterze sezonowo wypasali owce. W '88 owce tam wypasane jeszcze chorowały na wąglik

'41 program badawczy Ameryki

'61 - '63 użycie broni biologicznej w Brazylii przeciw buntującym się Indianom

'60 - '99 Amerykanie podjęli 33 próby użycia broni biologicznej, przetrwalniki wąglika, ospa, badania nad w. grączki krwotocznej

'97 - '98 nowa forma bioterroryzmu w USA - listy z wąglikiem

Kategorie drobnoustrojów:

Grupa A - bardzo silnie niebezpieczna, np. laseczka waglika

Grupa B - bron dodatkowa, trudniej uzyskać, mniej efektywna

Chorobotwórczość bakterii:

1) cechy morfologiczne: wytwarzanie otoczki (chroni przed odpornością atakowanego); adhezyny - wypustki cytplazmatyczne, ułatwiają przyleganie do kom. tkankowych

przetrwalniki

2) produkcja toksyn

2 grupy toksyn:

• matabolity wytwarzane w czasie życia bakterii - egzotoksyny, np. laseczka wąglika - jad kiełbasiany. Jady są dobrymi antygenami.

• Wmontowane w ścianę kom. bakterii - endotoksyny, słabe antygeny

3) Enzymy o charakterze chorobotwórczym

np. chemolizyny (rozpuszczają kom. czerwone, negatywne działanie na makrofagi, dna - za, rna - za. Głównie paciorkowce i przecinkowce - fabryka enzymów

4) narastanie odporności na antybiotyk

rola plazmidów.

Cechy morfologiczne	Toksyny, enzymy	Odporność na antybiotyki	Manipulacje genetyczne
otoczka Przetrwalniki rzęski	Jad kiełbasiany, (botuliny) Hemolizyny (powodują rozpuszczanie krwinek) DNA - aza, RNA - aza	Duża

1. otoczka - charakterystyczna dla bakterii chorobotwórczych

2. przetrwalniki - chronią przed zimnem, suchością, środkami dezynfekującymi, UV

3. rzęski - umożliwiają ruch np. pod prąd moczu

4. toksyny - metabolity komórkowe, wydalane poza kom. przez bakterie. Szczepionki, surowice - tzw. anatoksyny - niezjadliwe, chronią przed choroba uodparniając, np. szczepionka przeciw błonicy zawiera zinaktywowane toksyny tej bakterii.

Przykłady:

1. bioterroryzm - działanie głównie przeciw człowiekowi

laseczka wąglika Bacillus Antraces (?). nie trzeba przeszkolonego zespołu, w zwykłych warunkach, nie zostawiają śladów, rośnie w warunkach tlenowych (tężec w beztlenowych), wytwarzają przetrwalniki odporne na wszelkie środki chem, UV itd.

Prof. Bujwid - pierwsze badania, przechowywal 40 lat w warunkach niesprzyjających.

Kruger odkrył w parku narodowy w Afryce poł. Kości zwierząt z przetrwanikami, z nich w sprzyjających warunkach rozwinął się wąglik.

Choroba osocznicowa, atakuje przede wszystkim zwierzęta (krew z nosa i pyska, ciemno - czerwona, praktycznie nie krzepnie). Gen odpowiedzialny za produkcję toksyny to PXO1, otoczki (na 2. plazmidzie) PXO2. Występuje na roślinach, w glebie. Śmierć zwierzęcia po kilku - kilkunastu dniach.

U człowieka:

• postać skórna

• postać płucna w 90% śmiertelna u ludzi, objawy po 2 - 36h od zakażenia

• postać jelitowa - po spożyciu źle przygotowanego mięsa, np. tataru

Amerykanie i Rosjanie wymyślili aerozol z przetrwalnikami

W 1979 r. W ZSRR była duża fabryka/ laboratorium broni biol. na peryferiach miasta, w wyniku awarii ok. 10 g przetrwalników dostało się do atmosfery, z wiatrem dostały się nad słabo zaludnione tereny, 80 osób chorych, 60 zmarło.

Amerykanie zrobili symulację komputerową: jeśli nad dużą miejscowością z wysokości 2 km rozpylić aerozol na przestrzeni 20 km, gdzie jest 500 tys ludzi, co najmniej 125 tys zachoruje, a 95 tys umrze

Genetyczne manipulacje nad laseczkami w Ameryce i Rosji doprowadziły do powstania nowego typu.

Pałeczka dżumy należy do grupy A, występuje stale na świecie, jej rezerwuarem są szczury, człowiek zakaża się od szczura przez pchły lub drogą kropelkową, śmiertelność nie leczonej dżumy to 20 - 50%. Odnotowano prawie 160 epidemii dżumy.

m. in. W 1932 i podczas II wojny światowej Japończycy prowadzili hodowle pcheł i szczurów zakażonych dżum, które wykorzystywali w Mandżurii i zakazili 11 miast chińskich.

W latach 80 - tych Amerykanie otrzymali szczepy zmodyfikowane genetycznie odporne na antybiotyki.

Mogą być rozpylane w aerozolu, po skażeniu mogą rozwijać się w glebie jeszcze przez rok.

Tularemia

Z grupy A, występuje w Ameryce Północnej, odnotowano przypadki w Europie. Choroba odzwierzęca, w Polsce źródłem są króliki i zające, zakażenie następuje po bezpośrednim kontakcie z tkankami lub płynami zwierzęcia.

W latach 1932 - 45 Japończycy stosowali je w Mandżurii

W latach 50 - tych Japończycy opracowali metodę otrzymywania w aerozolu i jednocześnie szczepionkę.

Rosjanie opracowali odmianę zmutowaną genetycznie, odporna na antybiotyki, o zwiększonej zjadliwości

U człowieka wystarczy 10 - 50 drobnoustrojów aby rozwinęło się zakażenie

rozpylenie z wys.2km nad 500 tys ludzi spowodowałoby śmierć 30 - 40 tys osób i długotrwałe ekologiczne skażenie wody i gruntu.

Ospa prawdziwa

1979 - WHO ogłosiło że świat jest wolny od ospy

1963 - ostatni przypadek ospy w PL (Wrocław)

wirus przechowywany w 2 laboratoriach na świecie (amerykańskim i rosyjskim)

Zmodyfikowany wirus grypy

Po I wojnie światowej epidemia grypy zwana Hiszpanką zabiła więcej osób niż zginęło na wojnie.

Zmodyfikowany wirus ludzkiej i ptasiej grupy.

2. agroterroryzm - przeciw środowisku

Amerykanie pod koniec II wojny światowej rozważali możliwość ataku na Rosję w formie zniszczenia upraw na Ukrainie za pomocą grzyba- rdza zbożowa

Wyprodukowali grzyba, który miał zniszczyć uprawy ryżowe, ale wybrali opcję broni jądrowej i ataku na Hiroszimę i Nagasaki, bo w 1. opcji musieliby potem dokarmiać podbite tereny itd.

---